Morgunblaðið - 19.12.2018, Blaðsíða 30

VIÐTAL
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
„Þetta er mikill heiður og ég er svo
glöð yfir því að hún ætli að gera
þetta,“ segir leikkonan Halldóra
Geirharðsdóttir þegar erlendur
blaðamaður spyr hana að því hvað
henni finnist um að Jodie Foster
ætli að endurgera kvikmyndina
Kona fer í stríð sem hún fer með að-
alhlutverkið í. Við erum stödd í við-
talsherbergi á gömlu og afar fallegu
hóteli í einu af eldri hverfum Sevilla
á Spáni að morgni laugardags, 15.
desember, en þá um kvöldið voru
Evrópsku kvikmyndaverðlaunin af-
hent í 31. sinn. Halldóra var tilnefnd
sem besta leikkona fyrir leik sinn í
Kona fer í stríð og voru fimm aðrar
tilnefndar. Verðlaunin hlaut pólsk
leikkona, Joanna Kulig.
„Sem kona verð ég oft svo leið á
því, þegar ég horfi á kvikmyndir, að
konur þurfi alltaf að vera ægilega
kynþokkafullar en Jodie hefur aldr-
ei farið þá leið heldur einbeitt sér að
sögunni sem verið er að segja,“
heldur Halldóra áfram. Hún sé því
sannfærð um að Foster muni leggja
áherslu á söguna umfram annað.
„Hún er með svo sterkan kjarna og
vilja sem er nauðsynlegur fyrir
þetta hlutverk,“ segir Halldóra og
að forvitnilegt verði að sjá hvaða
leið Foster fari í sinni útgáfu. End-
urgerðin verði sniðin að bandarísk-
um veruleika.
Á erindi við heimsbyggðina
Kona fer í stríð fjallar um kór-
stjórann Höllu sem sagt hefur álfyr-
irtækjum stríð á hendur með því að
vinna skemmdarverk á raflínum og
stöðva þannig mengandi framleiðslu
þeirra. Hún veit að með þessu er
hún að brjóta lög, fer því huldu höfði
og kemst oft nærri því að vera hand-
tekin. Þegar henni býðst að ættleiða
úkraínska stúlku ákveður hún að
láta af skemmdarverkunum en fyrst
þarf hún að ljúka verkinu, fara í eina
lokaferð upp á hálendið sem raf-
línumöstrin liggja um.
Halldóra bendir á að Kona fer í
stríð eigi ekki minna erindi við
Bandaríkjamenn en Íslendinga og
Evrópubúa. „Maður missir aðeins
kraftinn á þessum tímum sem við
lifum núna, hvað varðar hlýnun
jarðar,“ segir Halldóra, „við finnum
fyrir því að kerfið er stærra en við
og að við getum ekki haft hraðar
hendur.“ Halldóra segir að bregðast
verði við ástandinu með hraði og
vernda með því komandi kynslóðir.
Listamennirnir, þeir sem segja sög-
urnar, verði að vekja athygli á þessu
hrikalega ástandi. „Það þarf að
segja þessa sögu núna en ekki eftir
fimm eða tíu ár,“ segir Halldóra
með áherslu.
Hún segir kvikmyndina varpa
fram spurningunni um hvort sé
meira virði, ósnortin náttúra til
framtíðar eða peningarnir sem fást
með mengandi stóriðju og eyðilegg-
ingu náttúrunnar. „Við fórnuðum af-
ar stóru landsvæði fyrir eitthvað
sem átti að afla okkur gríðarlegra
tekna og útvega mikinn fjölda
starfa. Þetta átti að gera svo mikið
fyrir þjóðina en gerði það bara í sjö
ár og svo voru verkamennirnir að-
allega erlendir af því að þeir ís-
lensku voru of dýrir. Þetta var eins
og þrælahald fyrir erlent vinnuafl,“
segir Halldóra. Í Kona fer í stríð
grípi Halla til þess örþrifaráðs að
eyðileggja flutningskerfi raforku til
áliðnaðarins. Hún reyni þannig að
þvinga álfyrirtækin til að hætta
starfsemi sinni á Íslandi því hún sé
hreinlega of áhættusöm. Þannig geti
hún líka komið í veg fyrir fleiri
virkjanir með tilheyrandi eyðilegg-
ingu á náttúrunni og aukinni meng-
un.
Börn og náttúra
Ofanritaður spyr Halldóru að því
hvað hún eigi sameiginlegt með
Höllu og svarar hún því til að báðar
séu þær með stórt hjarta. „Persónu-
lega hef ég lagt mitt af mörkum til
barnaverndar, ég hef unnið með
Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna,
UNICEF, farið utan á vegum henn-
ar og sagt frá þeim ferðum. Ég er
talskona UNICEF á Íslandi og í
mínum huga tengist þetta tvennt, að
vernda börn og náttúruna því nátt-
úran er börnin. Náttúran er framtíð
barna okkar og barnabarna,“ segir
Halldóra. Hún hafi því átt auðvelt
með að setja sig í spor Höllu.
Erlend blaðakona spyr hvað hafi
verið erfiðast við hlutverk Höllu,
mesta áskorunin og segir Halldóra
að líkamlega hafi hlutverkið oft ver-
ið erfitt, t.d. þegar hún þurfti að
hlaupa aftur og aftur sömu torfæru
leiðina og svo auðvitað þegar hún
þurfti að skella sér út í ískalda jök-
ulá. „Ég var í búningi undir fötunum
en líkaminn sagði mér að ég ætti
ekki að fara út í jökulá,“ segir Hall-
dóra og hlær. Líkaminn hafi vitað
hvað biði hans. „Ég gerði öll
áhættuatriðin sjálf og ég sagðist
vera til í að fara út í jökulána ef ég
þyrfti ekki að gera neitt eftir það,“
segir Halldóra kímin.
En henni varð ekki að ósk sinni
því að loknum tökum á því atriði
kom aðstoðarleikstjórinn til hennar
og sagði eitt atriði eftir þann dag.
Halldóra þyrfti að ganga upp á
Valahnúk svo hægt væri að taka upp
atriði þar sem Halla horfir af fjall-
inu yfir ægifagra náttúruna. „Ég
hugsaði þá með mér að ef ég væri
Angelina Jolie hefði ég verið flutt í
þyrlu upp á fjallið!“ segir Halldóra
og hlær innilega.
Mikil ábyrgð
Hún er spurð að því hvort hún
telji kvikmyndir geta haft áhrif til
breytinga. „Já, maður verður að
trúa því að starf manns geti breytt
heiminum,“ svarar Halldóra. „Ég tel
að sögur geti breytt heiminum, frá-
sagnarlist í formi kvikmynda, leik-
rita, blaðagreina,“ heldur hún
áfram, „þannig að við berum mikla
ábyrgð og verðum að gangast við
henni, nota hana af skynsemi og
bera höfuð hátt.“ Halldóra segir af-
ar mikilvægt að sýna mannlega
reisn og vera ábyrgur samfélags-
þegn, leggja sitt af mörkum til að
bæta heiminn.
Ofanritaður spyr Halldóru hvort
hún hafi hug á að starfa meira er-
lendis og segist hún gjarnan vilja
gera það. „Ég vildi að ég gæti starf-
að með fleira fólki í heiminum, ekki
bara á eyjunni okkar litlu. Ég hef
alltaf óttast að fólk fái leiða á mér og
þegar maður tilheyrir 300.000
manna þjóð getur það auðveldlega
gerst. Þess vegna finnst mér ég allt-
af þurfa að finna upp á einhverju
nýju í hverju hlutverki svo fólk verði
ekki leitt á mér. Mig hefur dreymt
um það í nokkur ár að fá að starfa
annars staðar líka, svo fólk fái ekki
leiða á mér,“ segir Halldóra og bros-
ir, segist líklega þurfa að fá sér er-
lendan umboðsmann. „Ég er bjart-
sýn, ef það gerist þá gerist það. Ég
hef farið í leikprufur en það hefur
ekkert komið út úr þeim,“ segir hún.
Ótti við að breytast í húsgagn
– Færðu þessa tilfinningu sem þú
nefndir áður en þú ferð á leiksvið, að
fólk sé búið að fá leiða á þér?
„Ég hef starfað í leikhúsi í 25 ár
og er haldin stöðugum ótta um að
breytast í húsgagn, að fólk komi inn
í leikhúsið og hugsi: „Æ, þarna er
stóllinn Halldóra Geirharðsdóttir“
eða „ó, þarna er sófinn Halldóra
Geirharðsdóttir.“ Að ég verði eitt-
hvað sem fólk á von á að sjá og hef-
ur ekkert breyst og kemur ekki á
óvart heldur er bara þarna. Þetta er
djúpstæður ótti um að fólk geri ráð
fyrir því að ég sé húsgagn. En ég vil
að fólk komi í leikhúsið og verði
hissa á því að ég sé stóll, sófi eða
borð. Ég vil vera þannig.“
Morgunblaðið/Helgi Snær Sigurðsson
Í sviðsljósinu Halldóra í fagurrauðum antíksófa í viðtalsherbergi fagurs hótels í Sevilla. Evrópsku kvikmynda-
verðlaunin voru afhent þar í borg á laugardaginn var, 15. desember, og var Halldóra meðal tilnefndra leikkvenna.
„Æ, þarna er stóllinn Halldóra“
 Halldóra Geirharðsdóttir telur sögur geta breytt heiminum  Túlkun hennar á aðgerðasinnanum
Höllu í Kona fer í stríð skilaði henni tilnefningu til Evrópsku kvikmyndaverðlaunanna í ár
30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2018
Suðurlandsbraut 26 Sími: 587 2700
Opið: 11-18 virka daga, 11-16 laugardaga www.alno.is
Ævi og örlög
íslenskra kvenna
eru umfjöllunar-
efni bóka þeirra
fjögurra kvenna
sem koma saman
og lesa úr verk-
um sínum í Borg-
arbókasafninu í
dag, miðvikudag,
kl. 16.30.
Upplesturinn
er í samstarfi við Kvennasögusafn
Íslands og fer fram í Grófarhúsi,
Tryggvagötu 15. Rakel Adolphs-
dóttir, forstöðukona Kvennasögu-
safnsins, stýrir viðburðinum.
Á upplestrinum lesa höfundar úr
eftirfarandi verkum: Anna Ragna
Fossberg Jóhönnudóttir les úr bók-
inni Auðnu, Ásdís Halla Bragadótt-
ir les úr bókinni Hornauga, Hólm-
fríður Helga Sigurðardóttir les úr
bókinni Amma – draumar í lit og
Margrét Blöndal les úr bókinni
Vertu stillt!
Ævi og ör-
lög kvenna
Ásdís Halla
Bragadóttir