Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.09.2015, Blaðsíða 16

16http://www.ætt.is
Fréttabréf Ættfræðifélagsins í september 2015
aett@aett.is
is Þorkell Eyjólfsson prests til Miðdalaþinga (síð-
ar Garpsdal) Gíslasonar prests á Breiðabólstað
Ólafssonar biskups í Skálholti Gíslasonar. Hann var
þá útskrifaður úr Bessastaðaskóla með góðum vitn-
isburði og var gott mannsefni.
Þar kynntust þau Ragnheiður og Þorkell, og dró til
þess að þau giftust 19. maí 1844, og var hann sama
dag vígður af Steingrími Jónssyni biskupi. Þorkell og
Ragnheiður eignuðust 17 börn, dóu 7 í æsku en 10
komust til fullorðins ára, sem eru: Matthildur ljós-
móðir á Hellissandi, Eyjólfur úrsmiður í Reykjavík,
Páll gullsmiður í Reykjavík, Jón eldri landpóstur á
Ísafirði, Guðbrandur verslunarmaður í Ólafsvík,
Guðrún ekkja Holgeirs Clausen kaupmanns í Reykja-
vík, Bjarni skipasmiður í Reykjavík, Jón yngri dr. phil,
landsskjalavörður í Reykjavík, Kjartan organisti og
bóndi Arnarstapa, Einar skrifari síðar skrifstofustjóri
Alþingis og rithöfundur.
Eftir lát manns síns dvaldi Ragnheiður hjá börn-
um sínum, fyrst í Stykkishólmi og síðar í Reykjavík og
andaðist þar 13. júlí 1905 hálfníræð að aldri.
Á þeim tíma sem Ragnheiður var að alast upp hjá
ömmu sinni að Elliðavatni lá þjóðvegurinn að austan
þar hjá, og var þar oft mannkvæmt, og kunni hún að
segja deili á mörgum nafnkenndum manni. Einu sinni
á ári fór hún ætíð út í Viðey með ömmu sinni, því mik-
il vinátta var milli Elliðavatnsfólks og Viðeyjarfólks.
Mundi hún gjörla eftir Magnúsi konferensráði. Hafði
hann verið henni sem unglingi einstaklega góður og
hafði verið að spila á hljóðfæri fyrir þær nöfnur með
meiru.
Ragnheiður var hin mesta búkona og hafði hún
jafnan mestöll búsforráð, því að Þorkell var ekki
mikill búmaður. Samfarir þeirra hjóna voru hinar
ástúðlegustu og segir svo í ævisögu Þorkels prests
(Reykjavík 1900) „að yndi hafði hann hvergi, hvorki í
æsku né elli, þar sem hún var eigi“.
Hún var mjög minnug og ættfróð og hin mesta
rausnar- og atgerviskona, og mætti þar mörg dæmi
telja. Börn þeirra hjóna urðu flest einkar vel mennt,
röskleika- og dugnaðarfólk og voru öll velgefin. Mætti
þar um segja að þau væru „kvistir kyngóðir“, enda í
báðum ættum ófúinn íslenskur mergur. Og verður það
löngum drjúgasti arfahluturinn til frambúðar.
Undirritað: S.
Gera gott betra
Að lokum eftirfarandi: Yngsti sonur hennar, Einar,
hefur sagt frá því hversu óvenjulegt, fjölbreytt og gott
nesti hann jafnan fékk að heiman þegar hann var á
ferðalögum á reiðskjótum sínum á yngri árum vestra
á Snæfellsnesi. Nefnir hann sem dæmi: harðsoð-
in andaregg klofin að endilöngu og etin með smjöri,
kæfa gerð úr lifur, ostsneiðar vafðar um sultutau o.fl.
í slíkum dúr, og segir að sér hafi stundum dottið í hug
lýsingarnar á „matarborði konferensráðsins í Viðey“.
Víst er að ferðafélagarnir höfðu ekki séð slík mat-
væli.
Yngsti sonurinn fæddist degi áður en Ragnheiður
móðir hans varð 47 ára og var hennar sautjánda og
langyngsta barn. Faðir hans kenndi honum allan
skólalærdóm og hann hafði á orði hversu foreldrar
hans sinntu honum mikið og ræddu við hann um góð-
ar venjur, heiðarleika og hugprýði.
Minnisstæðast er honum þó hversu móðir hans
lagði mikla áherslu á eftirfarandi:
„Mundu að gera aldrei illt verra–reyndu ávallt að
gera gott betra“.
Björg Einarsdóttir tók saman árið 2015.
Ljósmyndirnar eru fengnar úr fjölskyldualbúmi Bjargar
Einarsdóttur.
Efni meðal annars sótt í eftirtalin rit:
Ættir Síðupresta útg. 1960, höf. Björn Magnússon
Íslenskar æviskrár, I–V, útg. 1948-1952, höf. Páll
Eggert Ólason
Læknar á Íslandi útg. 1945, 2. prent
Prentsmiðjueintök. Prentsmiðjusaga Íslands útg.
2014, höf. Svanur Jóhannesson
Leyndarmál frú Stefaníu, útg. 1997, höf. Jón Viðar
Jónsson
Árbækur Reykjavíkur 1786–1936, útg. 1941, höf. dr.
Jón Helgason
Reykjavík. Sögustaður við Sund útg. 1986–1989, höf.
Páll Líndal o.fl.

Munnleg geymd, meðal annars frá:
Einari Þorkelssyni – syni RP
Sigríði Finnbogadóttur – tengdadóttur RP
Matthildi Jónsdóttur – sonardóttur RP
Matthildi Kjartansdóttur – sonardóttur RP
Ragnheiði Einarsdóttur – sonardóttur RP.
Lúðvík Kristjánssyni. – dóttursyni RP.
Teikning af Elliðavatni eftir Auguste Mayer sem kom
til Íslands 1836 með Paul Gaimard. Allt bendir til þess
að konan sem stendur með litlum dreng hjá hestunum
sé Ragnheiður Guðmundsdóttir f. 1766, húsfreyja á
Elliðavatni, langalangamma Bjargar greinarhöfundar.