Morgunblaðið - 03.01.2019, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JANÚAR 2019
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Hafnarbylgjan (tsunami) sem skall
á ströndum Jövu og Súmötru í
Indónesíu að kvöldi 22. desember
dró yfir 400 manns til dauða og
enn fleiri slösuðust. Á þriðja tug
manna er saknað. Rekja má upp-
haf flóðbylgjunnar til eldgoss í
eynni Anak Krakatá, eða Barni
Krakatár, sem olli því að hluti eld-
fjallsins hrundi í sjó fram.
Mjög virkt eldfjallasvæði
Indónesía er á „eldhringnum“
svonefnda sem liggur umhverfis
Kyrrahafið. Haraldur Sigurðsson,
eldfjallafræðingur, hefur rann-
sakað eldfjallasvæði Indónesíu og
verið fastur gestur á þeim slóðum
síðan árið 1987. Hann rannsakaði
m.a. eldfjallið mikla Tambora og
tók Krakatá með í leiðinni. Har-
aldur fór þangað með nemendur
sína til rannsóknarstarfa auk koll-
ega úr hópi jarðvísindamanna. Í
Eldfjallasafninu í Stykkishólmi er
deild helguð eldgosunum í Tam-
bora og Krakatá.
Hann sagði að flekann undir
Indlandshafi ræki til norðurs þar
sem hann ýtist undir Asíuflekann.
Flekarnir ganga saman sem nem-
ur um átta sentimetrum á ári sem
er fjórfalt meira en flekarekið á
Íslandi þar sem Ameríku- og Evr-
ópuflekarnir fjarlægjast hvor ann-
an sem nemur um tveimur senti-
metrum á ári.
Þar sem flekinn undir Indlands-
hafi ýtist niður myndast eldvirkni.
Flekaskilin ná frá vestasta hluta
Súmötru og alla leið austur til
Nýju Gíneu. Indónesía er á fleka-
skilunum. Á þessu svæði eru nú
um 150 virkar eldstöðvar og er þar
mesta eldfjallasvæði heimsins. Til
samanburðar má nefna að á Ís-
landi eru virkar eldstöðvar 32 tals-
ins, að sögn Haraldar.
Risastór eldgos
Tambora er stærsta eldstöðin á
svæðinu. Hún gaus 1815 og var
það stærsta eldgos sem orðið hef-
ur á sögulegum tíma. Þá komu
upp um 100 km3 af kviku og eigin-
lega allt á einum degi. Haraldur
sagði að í Tambora gosinu hefðu
Á virkasta eldfjallasvæði heimsins
 Haraldur Sigurðsson, eldfjallafræðingur, rannsakaði eldfjallið Anak Krakatá sem olli mannskæðri
flóðbylgju um jólin  Morgunblaðsmenn fylgdust með eldfjallarannsóknum í Indónesíu árið 1990
Eldgos 2018 Enn eitt gosið hófst í Anak Krakatá 22. desember sl. Gosum í eynni svipar til Surtseyjargosa.
Morgunblaðið/RAX
Vísindastörf Dr. Haraldur Sigurðsson, eldfjallafræðingur, mundaði hakann og tók jarðvegssýni á tindi eyjarinnar Anak Krakatár í Indónesíu 1990. Á þeim slóðum hafa orðið risastór eldgos.
AFP
Nýtt
Strefen 16,2 mg/ml munnholsúði, lausn inniheldur flurbiprofen. Strefen er notað sem skammtímameðferð til að draga úr einkennum bráðra hálssærinda hjá fullorðnum.
Einn skammtur (3 úðaskammtar) aftast í hálsinn á 3-6 klst. fresti eftir þörfum, upp að hámarki 5 skammtar á 24 klst. tímabili. Ráðlagt er að nota lyfið að hámarki í þrjá daga.
Lesið vandlega upplýsingar á umbúðum og fylgiseðli fyrir notkun lyfsins. Leitið til læknis eða lyfjafræðings sé þörf á frekari upplýsingum um áhættu og aukaverkanir.
Sjá nánari upplýsingar um lyfið á www.serlyfjaskra.is.
ERT ÞÚ MEÐ
HÁLSBÓLGU?
Bólgueyðandi og
verkjastillandi munnúði
við særindum í hálsi
Eldgosið á Anak Krakatá