Morgunblaðið - 21.01.2019, Side 19

MINNINGAR 19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. JANÚAR 2019
„Veistu það,
Ásta! að ástar þig
elur nú sólin?“
Þetta var fyrsta
kveðja tengdaföður
míns til undirritaðrar er ég kom
til þeirra heiðurshjóna til kvöld-
verðar og kynningar fyrir nokkr-
um árum, eftir að ég og yngsti
sonur þeirra, Guðmundur Jens,
rugluðum saman reytum. Vitnaði
hann þar í ljóðlínur úr kvæði Jón-
asar Hallgrímssonar, Ásta, sem
átti vel við. Og þetta var alls ekki
í fyrsta og eina sinn sem hann fór
með ljóð eða heilu ljóðabálkana
fyrir mig. Hvílíkt minni! Og ég
hreifst svo sannarlega með. Ekki
það að ég kynni öll bestu ljóð
þjóðarinnar aftur á bak og áfram
eins og þessi öðlingsmaður, held-
ur hreifst ég af gáfum hans og
þeirri góðmennsku sem hann svo
sannarlega sýndi mér frá okkar
fyrstu kynnum. Hann var óspar á
að slá mér gullhamra eins og
sönnum sjentilmanni hæfði og
það þótti mér ofurvænt um.
Hjá þeim góðu hjónum átti ég
margar góðar og ljúfar stundir,
hvort sem var við eldshúsborðið
á Þorragötunni, í matarboðum
eða í sveitasælunni á Seljum á
Bjarni Bragi
Jónsson
✝ Bjarni BragiJónsson fædd-
ist 8. júlí 1928.
Hann lést 1. júlí
2018. Útför Bjarna
fór fram 13. júlí
2018.
Mýrum. Þau tóku
mér svo innilega vel
að á stundum fannst
mér þau koma mér
nánast í foreldra
stað, en ég hafði
misst mína fyrir
aldur fram. Þótt
kynni okkar hafi
ekki spannað marga
áratugina fannst
mér alltaf eins og ég
hefði þekkt þau alla
ævi. Það var og er notaleg tilfinn-
ing.
Bjarni Bragi var fræðimaður
og fagurkeri. Hann var náttúru-
barn, söngmaður góður, hnytt-
inn, orðheppinn með eindæmum
og fróðleiksmaður í fyllstu merk-
ingu þess orðs. Hann var fylginn
sér, maður orða sinna og sagði
sínar skoðanir á mönnum og mál-
efnum hispurslaust. Það átti vel
við mig.
Ættfræði átti hug hans allan
eftir að hann lét af störfum sem
farsæll hagfræðingur og aðstoð-
arbankastjóri Seðlabankans fyr-
ir aldurs sakir. Hann rakti ættir
mínar á fyrsta hálftíma okkar
kynna og þegar hann sá að við
tengdumst merkum höfðingjum
þessa lands var ég þar með tekin
í sátt. Það var gaman að fylgjast
með honum grúska í ættum,
vinna að endurminningum sín-
um, sem sannarlega var mér
mikill og góður fróðleikur um líf
hans allt og fjölskyldu. Ófáar
sögurnar voru sagðar um horfna
tíma og þreyttist maður sjaldan á
að heyra þær, þó svo að þær
væru gjarnan margendurteknar.
Hann hafði gaman af að hafa sig í
frammi og þótt sumum þætti oft
á tíðum nóg um, þá elskaði ég
þessa eiginleika hans. Mér
fannst hann skemmtilegur kar-
akter og enn og aftur hreifst ég
með.
Sjaldan minnist maður á
Bjarna Braga án þess að nefna
rósina hans, hana Rósu, í sömu
andrá, hana sem var hans hald-
reipi fram á síðasta dag. Sam-
band þeirra var fallegt og ein-
lægt og ég gleymi aldrei meðan
ég lifi þeirra síðustu kveðju-
stund. Ég er ævinlega þakklát
fyrir að hafa getað aðstoðað
tengdamóður mína Rósu síðustu
mánuði er veikindi Bjarna tóku
þá stefnu að hann gat ekki lengur
notið sín heima við. Hann eyddi
síðustu tveimur mánuðunum á
hjúkrunarheimilinu Grund og
verður seint þakkað það hlýja
viðmót og umhyggja sem starfs-
fólkið þar sýndi honum og okkur,
oft við erfiðar aðstæður.
Bjarni Bragi var fyrst og síð-
ast góður drengur og er það svo
um suma menn sem maður kynn-
ist á lífsleiðinni að þeir eru öðrum
fremri og gleymast seint. Þannig
er það með ástkæran tengdaföð-
ur minn Bjarna Braga Jónsson
sem ég kveð með miklum söknuði
og þakklæti í hvívetna.
Takk fyrir mig og veistu
Bjarni Bragi að sannarlega ástar
mig elur nú sólin.
Og þú átt nú stóran þátt í því!
Ég sé glettið bros þitt fyrir
mér núna og þannig minnist ég
þín ævinlega.
Þín tengdadóttir,
Ásta Hrönn.
✝ Kristín JónaGuðlaugsdóttir
fæddist í Reykjavík
17. febrúar 1937.
Hún lést á Landa-
koti hinn 7. desem-
ber 2018.
Foreldrar hennar
voru þau Guðlaugur
Júlíus Þorsteinsson,
stýrimaður og síðar
fisksali, f. 27. júlí
1909 í Reykjavík, d.
9. september 1974, og Guðrún
Jónsdóttir húsfreyja, f. 18. júní
1911 á Bala í Gnúpverjahreppi, d.
28. október 2014.
Kristín Jóna giftist Kristjáni
Karli Pálssyni prentara hinn 27.
nóvember 1954. Hann lést 4. nóv-
ember 2012.
2014, eftirlifandi maki Sigríður
Rósa Víðisdóttir f. 14. júní 1961.
Börn Hjörtur, f. 31. janúar 1988,
Kristján Karl, f. 29. júlí 1991,
Hanna Kristín, f 10. ágúst 1997,
Petra Ósk, f. 8. apríl 2000. Barna-
börnin eru 17.
Kristín lærði sjúkraliðann og
starfaði á Landakotsspítalanum
þegar hann var rekinn af St. Jós-
efs-nunnureglunni til margra
ára. Fór síðan í einkaritaraskól-
ann og vann eftir það hjá Hús-
næðisnefnd Reykjavíkurborgar
sem launagjaldkeri. Kristín átti
sæti í aðalstjórn Víkings sem
gjaldkeri í nokkur ár. Hún fylgd-
ist alla tíð mikið með íþróttum,
bæði fótbolta og handbolta.
Kristín hafði mikinn áhuga á
bridge og spilaði það til margra
ára og allt fram á síðustu mánuði
lífs síns. Hennar aðaláhugamál
var að fylgjast með íþróttum og
þá sérstaklega enska boltanum
og átti þar uppáhaldslið, sem var
Chelsea FC.
Útför fór fram í kyrrþey.
Börn þeirra: 1)
Gunnar Örn, f. 18.
janúar 1955, maki
Birna Hafnfjörð
Rafnsdóttir, f. 23.
júní 1954. Börn
Kristján Rafn, f. 19.
júní 1976, Auðunn
Örn, f. 26. ágúst
1977, Andri Björn, f.
26. september 1982,
og Tinna Björk, f.
29. apríl 1994. 2)
Hafþór, f. 4. október 1956, sam-
býliskona Sólveig Björk Jakobs-
dóttir, f. 9. maí 1950. Börn Linda
Björk, f. 17. september 1975, Pét-
ur Þór, f. 15. júlí 1977, Ingi Karl,
f. 17. október 1982, Hafþór Gísli,
f. 25. ágúst 1988. 3) Steinar, f. 18.
september 1960, d. 24. september
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag.
Við erum gestir og hótel okkar er
jörðin.
Einir fara og aðrir koma í stað,
því alltaf bætast nýir hópar í skörðin.
(TG)
Mágkona mín, hún Systa eins
og hún var alltaf kölluð, var
glæsileg kona og fylgin sér. Hún
hafði sterkar skoðanir á mönnum
og málefnum svo umræður gátu
orðið dálítið snarpar og líflegar.
Það var engin lognmolla í kring-
um hana. Við áttum samleið frá
1956, jafnöldrur og náðum vel
saman. Hún og Kristján bróðir
minn reyndust mér með afbrigð-
um vel. Þau veittu mér ómetan-
legan stuðning þegar þau gættu
sonar míns þegar hann var á
fyrsta ári og ég var að vinna og
síðar er ég fór utan til náms.
Systa lét aldrei bilbug á sér
finna þó erfiðleikar steðjuðu að.
Henni var mikið í mun að láta
sem minnst á þeim bera. Sem
móðir var hún vakandi yfir vel-
ferð barna sinna og síðar barna-
barna sem hún var alltaf reiðubú-
in til að gæta og gaf óspart af sér
til þeirra sem hún unni.
Eftir að Kristján bróðir lést
flutti hún frá Dísarborgum í íbúð
Eirar í Fróðengi. Þar var hún svo
heppin að fá alveg einstaklega
skemmtilega og bjarta íbúð.
Skömmu áður en hún flutti lést
yngsti sonur hennar, Steinar,
sem var henni mikið áfall en hann
hafði átt í langvarandi veikind-
um. Stuttu seinna létust systir
hennar, bróðir og móðir. Flutn-
ingarnir dreifðu huganum þó oft
væri erfitt að sætta sig við líðandi
stund. Margar minningar um
samskipti okkar koma upp í mín-
um huga. Oftast góðar og
skemmtilegar en þar sem við er-
um báðar skapmiklar lenti okkur
stundum saman í ágreiningi um
menn og málefni. Sjálfstæðis-
flokkurinn var hennar flokkur og
ef ég gagnrýndi sjálfstæðismann
eða gjörðir þeirra var eins og ég
ýtti á hnapp og hún fór strax í
vörn fyrir sinn flokk. Með fráfalli
hennar hafa sjálfstæðismenn
misst eitt öruggt atkvæði. Einu
sinni fór ég og börnin mín ásamt
foreldrum mínum í laxveiði með
þeim hjónum í Langá og var það
afar skemmtileg þriggja daga
veiðiferð. Skömmu síðar fórum
við mágkonurnar tvær saman
með þrjú börn einn dag í veiði í
Leirvogsá. Við komum í veiðihús-
ið að kvöldlagi og vorum tilbúnar
að fara út kl. sjö að morgni. Þá
birtast tveir aðrir veiðimenn, sem
einnig áttu veiðileyfi. Þeir horfðu
undrandi á okkur, tvær konur
með börn í veiði. Þetta var ekki
algeng sjón fyrir 50 árum. Krist-
ján bróðir kom svo morguninn
eftir í áframhaldandi veiði og það
fyrsta sem mennirnir sögðu við
hann hneykslaðir á svipinn: „Í
gær voru hérna tvær konur,
aleinar með þrjú börn, og þær
fengu lax en við engan!“ Systa
hefur sl. 15 ár átt við mikil veik-
indi að stríða svo hvíldin var
henni kærkomin. Við töluðum oft
um dauðann og þegar heilsan er
farin er hann blessun. Víst sakna
ég hennar en um leið samgleðst
ég henni að vera laus við þján-
ingar. Ég votta sonum, tengda-
dætrum og barnabörnum samúð
mína og ég veit að hennar er sárt
saknað. Máltækið segir: Enginn
veit hvað átt hefur fyrr en misst
hefur. Blessuð sé minning henn-
ar. Hafðu þökk fyrir samfylgdina
í gegnum árin. Þú munt ekki
gleymast, þú lifir í minningunni.
Hvíl í friði.
Þórunn Sigurborg Pálsdóttir
Kristín Jóna
Guðlaugsdóttir
Það fer ekki
fram hjá neinum
að mikil undir-
alda er meðal
launamanna
varðandi laun
þeirra og að mik-
il óvissa er í
tengslum við
komandi kjara-
samninga, kjara-
samninga sem
kunna að hleypa
mikilli launaskriðu af stað.
Þetta hefur legið algerlega
ljóst fyrir um langan tíma
og það hefur valdið mér
undrun að meginhluta ný-
liðins árs virtist sem ríkis-
stjórn landsins gerði sér
litla sem enga grein fyrir
ástandinu.
Undanfarin misseri höf-
um við Íslendingar búið við
mikla fjármálaveltu, og að
því er virðist við allgóð lífs-
kjör, þótt þeim sé nokkuð
misskipt. „Allgóð lífskjör,“
hvers vegna segi ég það?
Ég byggi það m.a. á því að
ég veit um fólk sem er að
greiða niður sínar skuldir,
kaupir sér nýja bíla, endur-
bætir húseign sína, stundar
utanlandsferðir og hljóta
allir að samgleðjast slíku
fólki. En afkomunni er mis-
skipt og kvartað hefur verið
undan lélegum örorkubótum
og lágum atvinnuleysis-
bótum. Líklega er sú kvört-
un réttmæt en þó eru til ör-
yrkjar sem geta brugðið sér
á vínveitingahús og fólk
sem a.m.k. var á atvinnu-
leysisbótum sást varla öðru
vísi en reykjandi eða akandi
á bíl sínum, í stað þess að
nota „tvo jafnfljóta“ stuttar
vegalengdir.
Fyrst hinn almenni mað-
ur hefur það allbærilegt má
vissulega spyrja hvers
vegna eru meiri kaupkröfur
í gangi en verið hafa um
langan tíma og hvers vegna
hafa hinir nýju verkalýðs-
forkólfar öflugt bakland?
Meginástæðurnar held ég
að séu þrjár og skulu þær
nú tilgreindar:
1. Flest venjulegt fólk
stefnir að því að eignast
eigið húsnæði. Sumt í kring-
um það eignaferli er miklu
kostnaðarsamara en þyrfti
að vera og leiðir það til þess
að það er hópurinn sem
virkilega þyrfti hærri laun.
Til eru leiðir til að gjör-
breyta því kerfi og á ég þar
ekki við breytingar á banka-
vöxtum.
2. Fyrir tæpum tíu árum
skall bankahrunið yfir á Ís-
landi. Persónulega þekki ég
ýmsa sem þá töpuðu
margra ára sparnaði, sem
ætlaður hafði
verið ýmist
til sérverk-
efna, eða sem
sjóður til efri
ára. Einn
maður
öskraði og
gargaði út í
loftið þar til
kona hans
náði loks að
róa hann nið-
ur. Annar
hætti að
kjósa flokk-
inn sinn sem hann hafði
nánast fæðst inn í og hafði
best treyst fyrir fjármálum
þjóðarinnar. Þriðju hjónin
urðu að losa hluta fjármuna
sinna úr banka vegna við-
gerða á húsnæði sínu og þá
ráðlagði starfsmaður bank-
ans þeim eindregið að taka
út peninga af venjulegum
bankareikningi en hreyfa
alls ekki við því sem var
inni á „sjóðum“ í bankanum.
Þetta ver gert og töpuðu
hjónin öllu sem í sjóðunum
var. Allt þetta fólk hafði
viljað stöðugleika og kyrrð í
þjóðfélaginu, en biturleikinn
og gremjan út í ráðandi öfl
varð slík að a.m.k. sum
þeirra glöddust síðla hausts
þegar fréttist að eldar log-
uðu á Austurvelli.
Nú er nær áratugur lið-
inn og margir kynnu að
ætla að þessir atburðir
væru gleymdir og hefðu því
ekki áhrif á viðhorf til
átakamála líðandi stundar.
Nei, sumir gleyma engu og
fyrirgefa aldrei neitt. Þessir
atburðir höfðu svo sterk og
mótandi áhrif á marga að
þeir hafa síðan engan hlý-
hug borið til alþingismanna
eða ríkisstjórna, hvernig
svo sem þær hafa verið
samsettar. Það styður þessi
viðhorf manna að vegna
hrunsins og aðdraganda
þess hafa stjórnmálamenn
ekki verið dregnir til þeirr-
ar ábyrgðar sem skyldi.
Bankastjórarnir (með lög-
fræðingastóð í kringum sig)
sem létu starfsfólk sitt
veita viðskiptamönnum fé-
flettandi ráðleggingar virð-
ast litla dóma hafa fengið.
Það er eins og enginn eigi
að bera ábyrgð á neinu.
Sama má segja um þá sem
„stálu“ sjóði Samvinnu-
trygginga, í stað þess að
greiða það mér og öðrum
eigendum hverjum fyrir sig.
Verk allra þessara manna
virðast vera verk glæpa-
manna og þjófa.
3. Meginástæðan nú fyrir
réttlátri reiði hins almenna
manns í aðdraganda kom-
andi kjarasamninga er úr-
skurður Kjaradóms fyrir
um ári. Tölurnar hef ég
ekki nú fyrir framan mig en
einhver sagði að launa-
hækkanir æðstu embættis-
manna væru í engu sam-
ræmi við lægst launaða
fólkið. Í samræmi við þenn-
an úrskurð hafa laun alþing-
ismanna og ráðherra verið
uppfærð. (Hvað hefur fólkið
að gera með alla þessa pen-
inga?). Þetta hefur sært
réttlætiskennd fólks og það
er eðlilegt að margir venju-
legir launamenn hugsi og
segi, „annars vegar eru það
þau í yfirlaunaelítunni og
hins vegar erum það við“.
Margir stórglöggir menn
telja að það sem Katrín for-
sætisráðherra og ríkisstjórn
hennar eigi nú að gera sem
lið í lausn kjaradeilnanna sé
að afnema þennan ársgamla
úrskurð Kjaradóms og aðr-
ar þær launahækkanir sem
hafa fylgt í kjölfarið. Ég var
undrandi á að þetta var
ekki gert fyrir ári. Þetta
mun ríkisstjórnin hins veg-
ar ekki gera því ráðherrum
og alþingismönnum þykir
og vænt um laun sín og
aðra launatengda hagsmuni,
sem eru ekki í neinu sam-
ræmi við kaup og kjör
venjulegs fólks. Þetta ætti
ríkisstjórnin nú að gera og
það nú strax með bráða-
birgðalögum. Þau lög kæmu
síðar til meðferðar Alþingis,
löggjafarþingsins sem rétt-
ara væri að nefna „kjafta-
þing“, m.v. hvernig sumir
alþingismenn töluðu þar
rétt fyrir jólin. Þá kæmi
líka í ljós að afstaða sumra
flokka í stjórnarandstöðunni
er önnur en ætla mætti.
Laun æðstu embættismanna
þjóðarinnar ættu að ákvarð-
ast út frá lágmarkslaunum
verkafólks og að hámarki
ekki að vera hærri en þau
þreföld.
Það verður aldrei friður
til frambúðar á íslenskum
vinnumarkaði, á meðan
hróplegt launamisrétti er í
gangi. Ef stjórnmálamenn
sjá þetta ekki, þá hafa þeir
ekki pólitískt „nef“ frekar
en fiðurfé. Hitt er líklegra
að þeir vilji ekki skilja þessi
sannindi og þeirra er meg-
insökin fyrir því hvernig nú
horfir.
Eftir Gunnar
Guðmundsson » Það verður
aldrei friður til
frambúðar á ís-
lenskum vinnu-
markaði á meðan
hróplegt launamis-
rétti er í gangi.
Gunnar
Guðmundsson
Höfundur er fræðimaður frá
Heiðarbrún.
Ríkistjórn Katrínar
Jakobsdóttur og
kjarasamningarnir
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í
landinu og birtir aðsendar greinar alla útgáfu-
daga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar
eru vinsamlega beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir
öryggi í samskiptum milli starfsfólks Morg-
unblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar á aðra
miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðsló-
góinu efst í hægra horni forsíðu mbl.is. Þegar
smellt er á lógóið birtist felligluggi þar sem lið-
urinn „Senda inn grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað
þarf notandinn að nýskrá sig inn í kerfið. Ítar-
legar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi í skrán-
ingarferlinu. Eftir að viðkomandi hefur skráð sig
sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu
notanda og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er
að senda greinar allan sólarhringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgun-
blaðsins alla virka daga í síma 569-1100 frá kl.
8-18.