Morgunblaðið - 01.02.2019, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2019
laugavegi 47 www.kokka.is kokka@kokka.is
Epicurean skurðarbretti
Verð frá 2.690 kr.
Ný sending
Hallur Már Hallsson
Jón Pétur Jónsson
Kristján H. Johannessen
„Við erum líka að skoða fleiri að-
gerðir, en það sem mér finnst rosa-
lega brýnt er að þetta er fyrsta að-
gerðin og í fyrsta sinn sem ráðherra
kemur með frumvarp af þessu tagi,
að styðja við einkarekna fjölmiðla.
Og ég lít á það sem fagnaðarefni,“
sagði Lilja Dögg Alfreðsdóttir,
mennta- og menningarmálaráð-
herra.
Tilefni ummælanna eru drög að
frumvarpi um breytingar á fjöl-
miðlalögum sem kynntar voru á
blaðamannafundi í gær. Fela þær í
sér heimildir til að veita styrki í
formi endurgreiðslu á hluta rit-
stjórnarkostnaðar einkarekinna fjöl-
miðla. Getur hlutfall endurgreiðslu
að hámarki orðið 25% af kostnaði, en
þó ekki hærra en 50 milljónir króna
til hvers fjölmiðils. Er gert ráð fyrir
að endurgreiðsluhæfur kostnaður
verði bundinn við beinan launa-
kostnað blaða- og fréttamanna, rit-
stjóra og aðstoðarritstjóra, mynda-
tökumanna, ljósmyndara og
prófarkalesara auk verktaka-
greiðslna fyrir sömu störf.
Frumvarpið er unnið á grundvelli
stefnuyfirlýsingar ríkisstjórnar og
fjármálaáætlunar 2019-2023 þar sem
gerð var grein fyrir því að unnið yrði
að því að bæta rekstrarumhverfi
fjölmiðla á áðurnefndu tímabili, en í
því segir að meginmarkmið með að-
gerðunum sé að tryggja lýðræð-
islega umræðu og samræður í sam-
félaginu.
Í takt við Norðurlöndin
Lilja Dögg segir að verið sé að
skoða aðgerðir til að nota auglýs-
ingamarkað til að jafna stöðu einka-
rekinna fjölmiðla gagnvart Ríkis-
útvarpinu. Til stendur að kynna þær
aðgerðir á þessu ári.
„Það sem ég vil sjá er að við séum
að bæta starfsumhverfi einkarek-
inna fjölmiðla. Ég vænti þess að við
séum að stuðla að aukinni fag-
mennsku og að þeir geti lifað og
dafnað í íslenskum nútíma. Við vit-
um að rekstrarmódel þeirra hefur
átt í miklum erfiðleikum, meðal ann-
ars út af þróun auglýsinga, sam-
félagsmiðlum og tæknibreytingum.
Á hinum Norðurlöndunum eru ríki
að fara í þessar aðgerðir, Svíþjóð á
seinasta ári og Noregur þar á undan
og nú erum við með framtíðar-
stefnumótun í takt við það sem er að
gerast á Norðurlöndunum,“ sagði
Lilja Dögg.
Hefði mátt gerast fyrr
„Ég fagna því að loksins sé verið
að grípa til aðgerða, en það hefði
mátt gera það miklu fyrr,“ segir
Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri
Kjarnans, í samtali við Morgun-
blaðið spurður út í frumvarpsdrögin.
„Þetta er í megindráttum eins og
við var búist. Ég held að þetta frum-
varp sé til bóta, það mun veita einka-
reknum fjölmiðlum nær öllum eitt-
hvert aukið svigrúm í sínum
rekstri,“ segir Þórður Snær og bæt-
ir við að sett skilyrði fyrir greiðslum
séu „af hinu góða“.
„Það er gerð krafa um gagnsæi,
rekstrarsögu, lágmarksstærð á rit-
stjórn og að opinber gjöld séu í skil-
um. Allt er þetta gott og heilbrigt og
því líst mér ágætlega á þetta sem
fyrsta skref í viðbrögðum stjórn-
valda við þeim aðstæðum sem fjöl-
miðlum á Íslandi hafa verið sniðn-
ar,“ segir Þórður Snær.
Stefán Sigurðsson, forstjóri Sýn-
ar, sem rekur m.a. Stöð 2 og Vísi,
segir félagið munu kynna sér tillög-
urnar ítarlega og senda inn umsögn.
„Sýn fagnar undirliggjandi mark-
miðum frumvarpsins, sem er að
koma á fót nýju stuðningskerfi fyrir
einkarekna fjölmiðla vegna kostn-
aðar sem fellur einkum til við miðlun
frétta og fréttatengds efnis. Frum-
varpið kom fram [í gær] og er óskað
eftir umsögnum fyrir miðjan febr-
úar. Sýn mun nota þann tíma til að
kynna sér útfærsluna ítarlega og
senda inn formlega umsögn að því
loknu,“ segir hann.
Verið að skoða fleiri aðgerðir
 Menntamálaráðherra kynnir drög að frumvarpi um stuðning við fjölmiðla  Heimilt að endur-
greiða hluta af ritstjórnarkostnaði einkarekinna fjölmiðla  Reglurnar mælast misjafnlega fyrir
Morgunblaðið/Hari
Styrkir Lilja Dögg Alfreðsdóttir kynnti fyrirkomulag fyrirhugaðs stuðnings ríkisins við einkarekna fjölmiðla.
Meginefni frumvarpsins
» Styrkir til fjölmiðla í formi
endurgreiðslu á allt að 25% af
tilteknum hluta ritstjórn-
arkostnaðar
» Skilyrði um að viðtakendur
styrkja uppfylli ýmis skilyrði
fjölmiðlalaga, efni þeirra sé
fjölbreytt og fyrir allan
almenning og byggist á frétt-
um, fréttatengdu efni og sam-
félagsumræðu í víðum skiln-
ingi.
» Þak á hámarksfjárhæð
styrkja og heimild til að veita
staðbundnum miðlum álag.
Sigurbjörn Magnússon, stjórnarformaður Árvakurs sem gefur út Morg-
unblaðið, mbl.is og rekur útvarpsstöðina K100, segist hafa orðið fyrir von-
brigðum með frumvarp menntamálaráðherra um stuðning við fjölmiðla.
Hann gagnrýnir 50 milljóna króna hámark sem sett er á stuðning við ein-
staka fjölmiðla. Það verði til þess að stuðningurinn megni lítið til að styðja
við þá sem eru með alvöru ritstjórnir í samkeppni við Ríkisútvarpið. Nefnir
hann sem dæmi að þrjú stærstu fyrirtækin, Sýn, Morgunblaðið og Frétta-
blaðið muni skipta á milli sín 150 milljónum en margir smærri miðlar skipti
á milli sín 250 milljónum. Miðar hann þá við 400 milljóna króna heildar-
stuðning, eins og áður hefur komið fram að verði í boði. Á sama tíma sé
ekkert dregið úr umsvifum Ríkisútvarpsins. Tekjur þess af útvarpsgjaldi,
skv. fjárlögum þessa árs, nema 4,7 milljörðum kr. og auglýsingasala og aðr-
ar tekjur af samkeppnisrekstri skila RÚV 2,3 milljónum á ári til viðbótar.
Munar lítið um stuðninginn
STJÓRNARFORMAÐUR ÁRVAKURS
Mikið álag hefur verið á Landspítala, einkum bráðamóttöku, vegna fjölda
sjúklinga sem leitað hefur til spítalans síðustu daga, að því er fram kemur í
tilkynningu á vef spítalans. Á bráðamóttöku Landspítala er sjúklingum
forgangsraðað eftir bráðleika. Segir þar ennfremur að við þær aðstæður
sem nú eru á spítalanum megi gera ráð fyrir að þeir sem séu í ekki bráðri
þörf þurfi að bíða þjónustu eða verði vísað á heilsugæslustöðvar eða
Læknavaktina í Austurveri. „Landspítali hvetur fólk með minni háttar
veikindi eða smávægileg líkamstjón til að leita til sinnar heilsugæslu eða
Læknavaktarinnar í Austurveri, ef kostur er. Þeir aðilar munu sinna fólki
og vísa til Landspítala, ef þörf krefur,“ segir í tilkynningu Landspítala.
Mikið álag á bráðamóttöku Landspítalans
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Það er ekkert vit í öðru en að
bregðast við aðstæðum í nátt-
úrunni,“ segir Sigurgeir Brynjar
Kristgeirsson, framkvæmdastjóri
Vinnslustöðvarinnar í Vestmanna-
eyjum, um mikinn samdrátt í ráðgjöf
fyrir humarvertíðina í ár. Lagt er til
að leyft verði að veiða 235 tonn eða
aðeins rúmlega 20% af veiðiráðgjöf
síðasta fiskveiðiárs. Á nýliðnu ári
voru veidd 728 tonn af humri, sem er
minnsti afli frá upphafi veiða árið
1957.
Bátar frá Hornafirði, Þorlákshöfn
og Vestmannaeyjum hafa mestar
heimildir í humri og segir Sigurgeir
að eðlilega muni þessi niðurskurður
hafa neikvæð áhrif á þessum stöð-
um. „Ég fagna því samt að ekki hafi
verið sett á algert bann því það er
skynsamlegra að draga úr veiðum en
halda samt áfram að vakta svæðin. Á
þann hátt er hægt að átta sig á því
hvað er að gerast,“ segir Sigurgeir.
Nýliðun í sögulegu lágmarki
Í frétt frá Hafrannsóknastofnun
segir: „Fyrirliggjandi gögn benda til
að nýliðun sé í sögulegu lágmarki og
að árgangar frá 2005 séu mjög litlir.
Verði ekki breyting þar á má búast
við áframhaldandi minnkun stofns-
ins.“
Stofnmatið í ár er byggt á stofn-
mælingu þar sem humarholur eru
taldar með neðansjávarmyndavélum
og er það í þriðja sinn sem slík stofn-
mæling er framkvæmd. Stofnmæl-
ingin er talin ná utan um öll þau
svæði þar sem humar finnst í veið-
anlegu magni, segir í frétt Hafrann-
sóknastofnunar.
Meðalþyngd humra (130 g) er
mjög mikil í sögulegu samhengi og
skýrist að mestu af lítilli nýliðun og
þar af leiðandi er hlutdeild eldri
humars há. Þéttleiki humarholna við
Ísland mælist nú með því lægsta
sem þekkist meðal þeirra humar-
stofna sem Alþjóðahafrannsókna-
ráðið veitir ráðgjöf fyrir.
Takmarkanir á svæðum
Hafrannsóknastofnun ráðleggur
að afli ársins 2019 verði ekki meiri
en 235 tonn, eins og áður sagði, svo
fylgjast megi með stærðarsamsetn-
ingu og dreifingu stofnsins. Jafn-
framt leggur stofnunin til að allar
humarveiðar verði bannaðar í Jök-
uldjúpi og Lónsdjúpi til verndar
uppvaxandi humri.
Til að minnka álag á humarslóð
leggur Hafrannsóknastofnun einnig
til að veiðar með fiskibotnvörpu
verði bannaðar á afmörkuðum svæð-
um í Breiðamerkurdjúpi, Horna-
fjarðardjúpi og Lónsdjúpi.
Humarafli tvöfaldaðist frá árinu
2004 til ársins 2010 þegar hann náði
2500 tonnum. Síðan hefur aflinn
minnkað.
Sókn í stofninn hefur verið nokkuð
stöðug frá árinu 2009 en afli á sókn-
areiningu er nú í sögulegu lágmarki.
Útgefið aflamark hefur ekki náðst
síðustu tvö fiskveiðiár.
Ráðleggja mikinn niður-
skurð í veiðum á humri
 Neikvæð áhrif hjá þeim sem veiða og vinna mest af humri
Humar Verulegar takmarkanir
verða á veiðum á þessu ári.