Morgunblaðið - 28.03.2019, Qupperneq 60

60 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MARS 2019
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Eins og margar konur er Svanlaug
Jóhannsdóttir söngkona svakalega
veik fyrir skóm. Svo veik að hún er
með skóverk, sem lýsir sér í ein-
leiknum Í hennar sporum – fetað í
fótspor fyrirmynda, og hún frum-
flytur kl. 20.30 í Tjarnarbíói í kvöld,
fimmtudag. Pálína Jónsdóttir leik-
stýrir, Einar Bjartur Egilsson spilar
á píanóið, Hafliði Emil Barðason sér
um ljóshönnun, Tinna Þorvalds-
dóttir er sýningarstjóri og Bryndís
Ósk Þ. Ingvarsdóttir sviðsstjóri.
Á vef Tjarnarbíós segir að Svan-
laug hafi safnað saman skóm frá
konum sem hún lítur upp til. „Frá
konum sem eiga sögu sem við hin
getum nýtt okkur til þess að taka
þau skref sem við þurfum að taka.
Saga kvennanna og skónna, róm-
antíkin, gleðin og átökin, er sögð
með sögum, söngvum og tónlist úr
öllum áttum,“ eins og þar stendur.
Töfrar leikhússins
„Viðburðurinn er í rauninni
sagnakvöld,“ útskýrir Svanlaug,
sem einnig er hugmyndasmiður og
handritshöfundur skóverksins. „Við
nýtum okkur töfra og möguleika
leikhússins með sviðsetningu, lýs-
ingu og þess háttar. Ég tengi saman
konur og skó í sögum og söng. Meira
í tali en tónum, því þótt ég leiki ekki
beinlínis hlutverk set ég mig aðeins í
spor kvennanna, geri orð þeirra að
mínum og syng lög sem mér finnst
eiga við hverja fyrir sig.“
Svanlaug segist oft hafa verið
spurð eftir tónleika hvort hún sé líka
leikkona og vissulega reyni kannski
meira á leikhæfileika hennar í þessu
verki en þegar hún kemur fram sem
söngkona. „En Pálína hefur verið
stórkostleg og hefur hjálpað mér
mikið að taka þessi skref,“ segir
hún.
Sögurnar eru sannar, eða svo gott
sem því Svanlaug viðurkennir að
hafa fært þær pínulítið í stílinn. Þær
eiga það sammerkt að tengjast skóm
með einum eða öðrum hætti og vera
byggðar á frásögnum eigendanna –
eða réttara sagt fyrrverandi eig-
enda. Svanlaug fékk skóna nefnilega
gefins, samtals átta pör, eftir að hafa
falast eftir þeim. „Ég titraði smá
þegar ég sendi tölvupóst til Vigdísar
Finnbogadóttur með þeirri und-
arlegu beiðni að gefa mér gamla skó
af sér og láta stutta sögu fylgja með.
Líkt og hinar konurnar sem ég leit-
aði til með sama erindi, var hún af-
skaplega glöð yfir að taka þátt í
leiknum.“
Átt þú skósögu?
Meðal fyrirmyndarkvennanna
sem Svanlaugu langar til að líkjast
þegar hún er orðin stór, eins og hún
segir, eru til dæmis Halla Tómas-
dóttir, Herdís Egilsdóttir og Hug-
rún Árnadóttir í KronKron, skó-
hönnuður og -framleiðandi. „Ekki þó
vegna þess að hún á ábyggilega flest
skópör á Íslandi,“ segir hún bros-
andi um þá síðastnefndu. „Ég syng
fyrir hana spænskt lag vegna þess
að hún lætur framleiða skóna á
Spáni og þurfti því að læra
spænsku,“ segir Svanlaug til marks
um hvernig hún velur lögin sem hún
syngur með tilliti til manneskjunnar.
Til þess að freista þess að fá
skemmtilegar sögur, setti hún einn-
ig á facebook auglýsingu með fyrir-
sögninni Átt þú skósögu? „Gegnum
þá leið fékk ég nokkrar sögur og tvær þeirra detta inn í sagnakvöldið.
Höfundur annarrar var alveg
óþekktur þegar hann sendi mér sög-
una. Þetta er mjög fræg kona á Ís-
landi í dag.“
Svanlaug gefur ekki fleiri vís-
bendingar, enda hyggst hún afhjúpa
huldukonuna á frumsýningunni. Af
þeim átta skósögum, sem hún segir
og syngur, er ein frá karli, sem heitir
Francis Ogweng og er frá Úganda.
„Stórkostlegur karlkyns femínisti,
sem berst gegn ofbeldi á konum í
heimalandi sínu. Ég sá af tilviljun
myndband á facebook þar sem hann
skipulagði kröfugöngu með yfir-
skriftinni Ein míla í hennar sporum.
Í göngunni voru karlar með ker á
höfði og ungbörn í reifum á mag-
anum eins og konurnar þar eru
gjarnan. Mér fannst Ein míla í henn-
ar sporum ríma svo vel við verkið
mitt að ég hafði samband við hann.
Núna erum við vinir á facebook og
hvetjum hvort annað reglulega til
dáða og hann er búinn að senda mér
skóna sína sem hann gekk í í göng-
unni.“
Skópör með fortíð
Uppistaðan í leikmyndinni er
skór. Átta pör með fortíð, sem sögur
og lög Svanlaugar hverfast um. Hún
segir hugmyndaflugið hafa farið á
flug þegar henni áskotnuðust eld-
gamlir prinsessuskór með silfri og
fíniríi, sem höfðu verið í eigu dóttur
eiganda Hressingarskálans. „Ég fór
að hugsa um hvernig lífi hún hefði
lifað, hvort hún hefði borðað mikið af
gómsætum kökum og fleira í þeim
dúr. Upp úr þessu pælingum kvikn-
aði sú hugmynd að skoða hvernig
skór gætu hugsanlega haft áhrif á líf
kvenna og hvort það speglaðist
kannski í skónum þeirra. Mig lang-
aði að setja mig í spor hennar og
fleiri kvenna, fá að heyra sögurnar
sem búa að baki eða tengjast skón-
um þeirra. Það er hægt að segja sög-
ur út frá svo mörgum sjónarhornum
og ég er afskaplega þakklát kon-
unum sem eftirlétu mér skóna sína
og sögðu mér sögurnar. Þær sýndu
mér mikið traust með því að leyfa
mér að vinna með þær,“ segir Svan-
laug.
Fyrir tæpu ári prófaði hún hug-
myndina í Hannesarholti, en þá með
færri sögum og lögum og án leik-
stjóra og útfærðrar sviðssetningar.
Svanlaug segist hafa fengið dásam-
legar viðtökur, sem hafi verið henni
hvatning til þess að þróa verkið frek-
ar. Að sama skapi finnst henni
dásamlegt hversu Tjarnarbíó er
góður vettvangur og aðgengilegur
fyrir listamenn með nýjar hug-
myndir. „Þar er ofboðslega vel tekið
á móti manni og alltaf leitað leiða til
þess að gera hlutina að veruleika,“
segir hún.
Lærði tangósöng í Argentínu
Svanlaug er klassískt menntuð
söngkona og hefur oft sungið op-
inberlega hér heima og erlendis.
Hún lærði tangósöng í Argentínu
fyrir nokkrum árum og hefur m.a.
unnið sem aðstoðarleikstjóri og sýn-
ingarstjóri í fjórum leikhúsum á
West End í London. Hún var átta
ára þegar hún kom oft fram með
Eddu Heiðrúnu Backman í Stund-
inni okkar. Samt viðurkennir hún að
það sé töluverð áskorun að vera ein
á sviðinu samfellt í meira en klukku-
tíma. „Þótt mig hafi dreymt um að
setja verkið á svið er ég um leið að
ögra sjálfri mér. Ég hef fengið alls
konar skemmtileg tækifæri gegnum
tíðina, til dæmis að syngja með sin-
fóníuhljómsveit þegar ég bjó á Spáni
í fimm ár – og um leið afsökun fyrir
að kaupa mér efnismikla glæsikjóla,
ekkert smá gaman.“
Og Svanlaugu finnst ekki síðra að
kaupa sér nýja skó. Hún man ekki
einu sinni hversu mörg skópör hún
á, en segir þau að minnsta kosti fylla
skápinn heima hjá henni, sem er 1 m
x 2,30 m. „Ég held að alltaf þegar við
veljum okkur nýja skó séum við svo-
lítið að sýna eitthvað nýtt í okkar
karakter. Við kaupum skó bæði til að
lyfta okkur upp og halda okkur niðri
á jörðinni, sýna lit og taka þátt í
hversdagslífinu.“ Áhorfendur fylgj-
ast svo með þegar hún mátar skó-
pörin átta og setur sig þannig í ann-
arra manna spor.
Tal og tónar Svanlaug Jóhannsdóttir, söngkona og handritshöfundur, á milli þeirra Pálínu Jónsdóttur leikstjóra og Einars Bjarts Egilssonar píanóleikara.
Í sporum fyrirmyndarfólks
 Svanlaug Jóhannsdóttir söngkona fetar í fótspor fyrirmynda sinna í Tjarnarbíói í kvöld  Sögur,
söngvar og tónlist úr ólíkum áttum sem tengjast skóm og fólki  Rómantík  Gleði  Átök
» „Ég held að alltafþegar við veljum
okkur nýja skó séum við
svolítið að sýna eitthvað
nýtt í okkar karakter.
Við kaupum skó bæði til
að lyfta okkur upp og
halda okkur niðri á jörð-
inni, sýna lit og taka
þátt í hversdagslífinu.“
Ljósmynd/Eydís Eyjólfsdóttir