Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.05.2019, Blaðsíða 12

E
flaust muna margir eftir Birni Stef-
ánssyni úr eftirminnilegu hlutverki
sem fíkill í Lof mér að falla og ekki
síður úr Elly þar sem hann bæði
lék og mundaði kjuðana. Enn aðrir
muna eftir honum sem trommara í Mínus;
þungarokkshljómsveit sem gerði það gott um
aldamótin. Björn var svo liðtækur á trommur
að hann var eitt sinn valinn fjórði besti tromm-
ari heims af virtu tónlistartímariti. Hápunkt
tónlistarferilsins segir hann vera þegar Mínus
hitaði upp fyrir Metallicu í Egilshöll árið 2004
en Björn segir þá vera í guðatölu.
En Mínus-árin tilheyra nú fortíðinni. Síðustu
ár hefur Björn helgað sig leiklistargyðjunni.
Hann er fastráðinn leikari hjá Borgarleikhús-
inu en hefur auk þess tekið að sér hlutverk í
kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Þessi 38 ára
gamli leikari og tónlistarmaður hefur lifað tím-
ana tvenna; föðurmissir og alkóhólismi hafa
verið verkefni að glíma við.
Við setjumst niður í ró og næði í Borgarleik-
húsinu og förum yfir stöðuna. Lífið hefur ekki
alltaf verið auðvelt en eftir stendur sterkari
maður sem í dag er búinn að finna sína hillu og
veit hvað hann vill.
Trommuleikari eins og ég
Björn segist hafa alist upp víða, þó helst í Breið-
holti og Mosfellssveit. Blaðamaður byrjar á því
að spyrja hvernig krakki hann hafi verið.
„Ég var mjög rólegt barn. Mamma talaði um
að ég hefði verið besta barnið hennar en það var
bara af því ég kvartaði ekki mikið. Ég gat verið
einn að leika mér en þegar ég var fimmtán ára
fór ég að láta í mér heyra; fór í pönkhljómsveit
og fann rokkið í mér,“ segir Björn.
„Foreldrar mínir skildu þegar ég var þriggja
ára og pabbi minn lést þegar ég var tólf. Þetta
var mjög skrítinn tími og ég átti erfið unglings-
ár,“ segir hann en faðir hans lést úr krabba-
meini aðeins 46 ára.
„Hann var mjög vel liðinn af öllum; var
trommuleikari eins og ég og spilaði með hljóm-
sveitinni Dátum og með Ragga Bjarna í heil 15
ár og fór svo í fyrirtækjarekstur. Hann hét
Stefán Jóhannsson og var mjög góður maður.
Það var erfitt að missa hann úr lífi sínu,“ segir
Björn, sem hafði dvalið mikið hjá honum um
helgar.
„Pabbi flutti svo til Siglufjarðar til æsku-
stöðva sinna árið 1991 og dó ári síðar. Hann var
ekki tilbúinn til að fara. Ég sá í augunum hans á
spítalanum þennan ótta; að hann var ekki tilbú-
inn til að deyja,“ segir Björn og bætir við að
hann hafi náð að dvelja sumarlangt með föður
sínum á Siglufirði fyrir lát hans.
Hann segir föður sinn ekki hafa kennt sér á
trommur en eftir dauða hans erfði Björn
trommusettið hans. „Hann gaf mér fyrstu
trommukjuðana og æfingaplatta þannig að hann
vissi að ég sýndi þessu áhuga. Á leiðinu hans eru
trommukjuðar frá árinu 2003 sem notaðir voru á
Mínustónleikum og eru þeir orðnir vel veður-
barnir,“ segir Björn og segist í seinni tíð hafa far-
ið að horfa til baka og gera upp fortíðina.
„Þetta var svo óraunverulegt allt saman þeg-
ar hann dó. Svo er tekið allt öðruvísi á þessum
málum í dag en þá; það var meiri harka. Eftir á
að hyggja held ég að fólk hafi ekki vitað hvernig
það átti að haga sér,“ segir Björn sem á þessum
tíma bjó hjá móður sinni og stjúpa.
Skammast mín ekki lengur
„Ég ólst upp við alkóhólisma á heimilinu. Ég
man þegar ég var lítill þá gat ég ekki beðið eftir
að verða fullorðinn til að geta komist í burtu.
Þetta voru furðulegar uppeldisaðstæður; að
vera orðinn föðurlaus og vera á heimili þar sem
alkóhólismi umlykur heimilið. Þótt það hafi ekki
alltaf verið drykkja, þá vissi ég aldrei hvernig
ástandið var heima hjá mér. Maður lærði bara
að halda sig til hlés ef það leit út fyrir að allt
myndi fara í rugl. Fósturfaðir minn var alltaf að
reyna að vera edrú en sótti alltaf aftur í drykkj-
una og samband hans við mömmu var afar
brösótt. Á endanum fjaraði samband þeirra út
og hann dó svo á endanum úr alkóhólisma fyrir
ekki svo löngu. Ég söng í jarðarförinni hans og
mér þótti mjög vænt um það,“ segir Björn og
nefnir að uppvaxtarárunum hafi fylgt mikill
kvíði.
„Ég man ekkert mikið af æskunni; maður
lokast. Svo þegar ég opna á það á fullorðins-
árunum koma verkefnin í hrönnum,“ segir
Björn hugsi.
„Ég passa upp á það í uppeldi barna minna
hvað þau upplifa og sjá, því sumt er ekki tíma-
bært. Það var ekki þannig í mínu uppeldi og ég
varð vitni að ýmsu misjöfnu sem var svo aldrei
rætt eða útskýrt. Því fylgdi að ég svaf illa og var
með kvíða sem ég vissi ekki hvað var. Ég skildi
það löngu seinna; hvað væri kvíði, þunglyndi og
meðvirkni. Ég er ekki að hallmæla móður
minni, hún gerði það besta sem hún gat,“ segir
Björn og útskýrir að hann hafi flutt að heiman
fjórtán ára.
„Ég flutti til bróður míns. Hann var þá 22 ára
og hefur alltaf verið mín föðurímynd. Við þurft-
um svolítið að bjarga okkur. Ég hef ekki viljað
tala mikið um þetta til að særa engan, en svona
var þetta bara. Við búum sem betur fer í þannig
samfélagi að nú er opnari umræða. Það var svo
mikil skömm í kringum þetta þá en ég skamm-
ast mín ekki lengur. Ég vil frekar tala um þetta
ef það verður til þess að fleiri þora að tala um
svona mál.“
Upplifði drauminn
Fórstu sjálfur að drekka ungur?
„Ég ætlaði aldrei að drekka. Ég ætlaði mér
aldrei að verða eins og þessir alkóhólistar í
kringum mig. Ég beið með það lengi að drekka
og bróðir minn var mér mikil fyrirmynd og
setti mér skýrar reglur; hvenær ég ætti að
koma heim á kvöldin og að læra heima. Ég var
alltaf í hljómsveitum og alltaf að spila á
trommur. Þetta var lífið manns. Svo hófst
rokklífernið um tvítugt. Hetjurnar mínar á
þessum tíma voru hljómsveitargaurar í bönd-
unum sem ég var að hlusta á og drykkja og
partí voru bara eitthvað sem fylgdi þessu. Í
Mínus fór ég að drekka ótæpilega og hafði ekki
venjulegum skyldum að gegna, eins og að vera í
háskóla. Ég var bara í hljómsveit,“ segir hann
og bætir við að hann hafi aðeins smakkað áfengi
á unglingsárunum en gefið hressilega í þegar
hljómsveitarlífið hófst fyrir alvöru eftir tvítugt.
„Við stofnuðum Mínus árið 1998 og unnum
Músíktilraunir árið eftir. Það merkilega við
þessa hljómsveit er að við vorum eiginlega
paraðir saman af Kristjáni Frosta Loga-
syni. Hann paraði uppáhaldshljóðfæra-
leikara sína saman og við byrjuðum að
æfa í svefnherberginu hans. Við vorum
allir með sama takmark; það komst
ekkert annað að. Allt annað en að
vera í þessari hljómsveit varð að
víkja. Takmarkið var að spila mús-
ík; við fórum í Músíktilraunir með
það markmið að vinna og vildum
svo fara til útlanda og gefa út
plötur,“ segir Björn og segir
draumana hafa verið stóra
frá byrjun.
„Að vera í þannig hópi er
ekki sjálfgefið. Ég þekki
það að vera í hljóm-
sveitum en þetta var allt
annað. Það var æft alla
daga og við héngum allt-
af saman. Svo áður en viðLjósmyndir/Íris Dögg Einarsdóttir
Mig langar ekki að fela neitt
Hann er leikari og þungarokkari, trommari og fjölskyldumaður. Björn Stefánsson, oft nefndur Bjössi í Mínus, hefur nú stimplað sig inn
í leikhúsheiminn. Hann stóð á tímamótum þegar Mínus-tímabilinu lauk og þurfti að taka ákvörðun og breyta lífi sínu. Nú hefur hann
verið edrú í áratug, lært leiklist í Danmörku og sýnt og sannað að hann á heima uppi á sviði, og ekki bara á bak við trommurnar.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
VIÐTAL
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.5. 2019
’Ég man þegar ég varlítill þá gat ég ekki beð-ið eftir að verða fullorðinntil að geta komist í burtu.
Þetta voru furðulegar upp-
eldisaðstæður; að vera orð-
inn föðurlaus og vera á
heimili þar sem alkóhól-
ismi umlykur heimilið.