Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.08.2019, Síða 17

afstöðu en Pence varaforsti. Og Merkel gafst ekki
upp fyrr en í fulla hnefana. Afstaða hennar var ekki
refsiverð eða fordæmanleg enda pólitísk sannfæring
leiðtoga kristilegu flokkanna tveggja í Þýskalandi.
Sumir myndu segja að á þessum tíma hafi leiðtog-
inn ekki aðeins þurft staðfestu heldur einnig kjark
þegar straumurinn hafði algjörlega snúist og
styrkst. En Merkel varð undir í flokknum sem laut
ekki flokksböndum lengur varðandi þetta stefnu-
mál.
Samtök sem hatast út í afstöðu Pens varaforseta
en fagna komu Merkel gefa til kynna að gamla,
þreytta og hallærislega Bandaríkjahatrið ráði í
rauninni ferðinni en ekki réttlætiskennd þeirra.
En auðvitað mega talsmenn samtaka hafa hvaða
skoðun sem þeir kjósa á pólitískum leiðtogum, inn-
lendum sem erlendum, og láta hana í ljósi. En það
er þá stórmannlegra að segja frá því hvað ráði af-
stöðu þeirra og hvað ekki.
Smámál sem engu skiptir
Til eru menn sem skrifað hafa ótölulegan fjölda
greina og birt hvar sem því verður við komið, um
orkupakka þrjú. En það sérkennilega er að meg-
ininntak þeirra er að það mál skipti engu eða nán-
ast engu og snúist ekki um neitt sem máli skiptir.
Það er eiginlega fagnaðarefni að þeir séu sann-
færðir um þetta því ef þeir teldu að málið væri stór-
mál sem skipti sköpum fyrir fullveldi þjóðarinnar
væru þeir vísir til að skrifa þúsundir greina um efn-
ið til að koma því í gegn.
Dósent í lögfræði, sem áður hafði upplýst fjöldann
um að ríki væri alltaf fullvalda, hvernig sem gengið
væri á forræði þess yfir mikilvægum málaflokkum
og hvaða boðvald ríkið færði öðrum, sagði Alþingi
það nú síðast að yrði orkupakki ekki samþykktur
hefði það afdrifarík póltísk áhrif!
Hæpið er að þingmenn hafi kallað á dósentinn til
að segja sér fyrir um pólitíska þýðingu þessa máls.
Það er þó aldrei að vita. Og sé svo þá skilst betur
hvers vegna svo mikil lögfræðileg léttúð og barna-
skapur einkennir málflutning baráttumanna um
skerðingu fullveldis.
Þeir sem tala fyrir samþykkt málsins og jafnvel
þeir áhrifamenn sem hafa snúist eins og skoppara-
kringlur í málinu, og áður í Icesave, virðast hafa þá
einu afsökun fram að færa að yrðu fyrirmælin frá
Brussel ekki samþykkt þá myndi tilvera EES-
samnings vera í hættu.
Hvaðan hafa þeir það?
Meira að segja dósentinn, sem hafði svo miklar
pólitískar áhyggjur að hann vildi létta þeim af sér
við þingheim, benti á að Ísland hefði aldrei (!) hafn-
að innleiðingu tilskipunar. Landinu væri það að vísu
heimilt samkvæmt EES-samningnum en dósentinn
taldi að sú heimild væri einungis til að bregðast við
algjöru neyðarástandi. Hvaðan í ósköpunum hefur
dósentinn það? Það er ekki fótur fyrir því. Og síst í
samningnum sjálfum.
Inn og út um gluggann
Formaður Sjálfstæðisflokksins gaf enga skýringu á
því hvers vegna hann umpólaðist á fáeinum dögum í
Icesave, öllum á óvart, ef frá er talin dapurlega
klisjan um „ískalt mat“.
Hann hafði talað á Alþingi af tilfinningahita og
sannfæringu um fáránleika þess að samþykkja
orkupakka 3. Upptakan er aðgengileg og full
ástæða fyrir menn að hlýða á hana. Í hart nær ár
var þetta boðskapurinn og hann stóð því ekkert ann-
að var sagt.
Öllum var því rótt. Hvenær hringsnúningurinn
varð í þetta sinn er ekki vitað og ekki heldur hvers
vegna hann varð.
Eldsnemma á ferlinum var frú Thatcher ákölluð
um að hringsnúast í frjálshyggjustefnu sinni. Svar
hennar á því flokksþingi negldi hana niður sem ann-
an mesta leiðtoga flokksins: „To those waiting with
bated breath for that favourite media catchphrase,
the ’U-turn’, I have only one thing to say: ’You turn if
you want to. The lady’s not for turning!’ I say that
not only to you but to our friends overseas and also
to those who are not our friends.“
Frú Thatcher var forsætisráðherra í rúman áratug.
Blekkingar
En hin eina handfasta skýring sem gefin er fyrir
þessum vandræðagangi nú gagnvart flokkssystkinum
og þjóð virðist vera sú að EES-samningurinn sé ella í
fullkomnu uppnámi. Ísland hafi hingað til alltaf hlýtt.
Það er auðvitað miklu fremur til skammar en boðlegt
fordæmi.
En það er lágmarkskrafa að upplýst sé hver full-
yrði þetta um EES-samninginn, þótt fullyrðingin
stangist á við samninginn sjálfan og allt sem um
hann var sagt við afgreiðslu hans á Alþingi.
Dósentinn hefur eins og fyrr segir ekkert fyrir sér
í sinni „lögskýringu“ um neyðarástandið, enda hélt
fræðimaðurinn að hann hefði verið spurður um póli-
tík!
Hitt er nær öruggt að hefði einhver spáð því við
samþykkt EES-samningsins fyrir aldarfjórðungi að
Ísland myndi aldrei nýta sér almenna heimild sína til
að hafna kröfu um innleiðingu, og það þótt hvað eftir
annað yrði höggvið nærri stjórnarskránni, þannig að
samanlagt væri um mörg og ótvíræð brot að ræða, þá
hefðu flokkarnir þar ekki afgreitt málið.
Sjálfstæðisflokkurinn myndi á þeim tíma hafa svar-
ið að óhugsandi væri að „boðvaldið“ í orkumálum
þjóðarinnar yrði flutt úr landi til yfirþjóðlegs valds,
eins og formaður Sjálfstæðisflokksins orðaði það
sjálfur svo vel úr ræðustól Alþingis.
Ef svo ólíklega vildi til að þingið hefði, þrátt fyrir
slíka stöðu, samþykkt samninginn þá leyfir bréfritari
sér að fullyrða að þáverandi forseti Íslands hefði
aldrei við þær aðstæður staðfest málið. Það hefði
gengið í þjóðaratkvæði og verið kolfellt þar.
Nú eru stjórnmálamenn hins vegar af fullkomnu
ábyrgðarleysi að leitast við að snúa almenningi í
landinu gegn EES-samningnum með því að fullyrða
að sjálfur öryggisventill hans hafi verið blekking frá
upphafi. Sá sami sem var ein forsenda þess að sér-
fræðinefnd um lögmæti hans taldi að hann stæðist
stjórnarskrá og forsenda þess að samningurinn var
samþykktur.
Ef það er svo að öryggisventillinn sé bara inni-
haldslaust skraut til að plata íslenska þjóð þá stendur
eftir að löggjafarvald þjóðarinnar hafi verið flutt úr
landi. Enginn getur hafnað því að það væri ljótasta
brot gagnvart stjórnarskrá landsins sem hægt væri
að hugsa sér. Þjóð sem hefur ekki lengur vald yfir
örfáum mikilvægum auðlindum sínum getur ekki
hafa tapað þeim án þess að afsala sér hluta fullveldis
síns um leið.
Ógæfulegt framhald
Sá orðrómur er hávær að nú standi yfir undirbún-
ingur, með fullri aðkomu Sjálfstæðisflokksins, um að
breyta stjórnarskránni þannig að auðveldara verði
en nú er (!) að koma fullveldinu burt í hlutum. Því
eru ekki hratt fækkandi flokksmönnum færðar upp-
lýsingar um þá vinnu? Sumir, og það jafnvel starfs-
menn í dómsmálaráðuneytinu, láta sig ekki muna
um að ákveða að hluti dómsvaldsins hafi þegar verið
fluttur úr landinu þótt það sé þvert á lög og þar með
brot á stjórnarskrá. Og af hverju var lagaákvæðið
um að Ísland væri óbundið af ákvörðunum Mann-
réttindadómstóls sett? Jú, því hefðu ráðherrar og
forseti skrifað undir slíkt og því líkt hefðu þeir brot-
ið stjórnarskrána og mál út af því væri skylt að
sækja fyrir Landsdómi gagnvart ráðherrunum.
Hver var það sem sagði skjálfandi íslenskum ráð-
herrum það að EES-samningurinn væri fyrir bí ef
Ísland hlýddi ekki nýjustu tilskipuninni af þeirri
óboðlegu ástæðu að mikill meirihluti þjóðarinnar
væri á móti henni?
Hver þá?
Bréfritari var í eitt ár utanríkisráðherra eftir að
hafa verið á fjórtánda ár forsætisráðherra.
Þá fór þar fram efnislega eftirfarandi samtal:
E (embættismaður): „Ráðherra. Ég verð að upp-
lýsa ráðherrann um að ESB hefur þungar áhyggjur
af afstöðu Íslands út af umræddu máli og mun
bregðast hart við ef ekki verður snarlega bætt úr.
R: Hefur hann sagt það?
E: Hver?
R: ESB?
E: Það, meinarðu?
R: „Það“ segir ekkert. Það er einhver sem segir
það.
E. Já
R: Hver sagði það?
E: Við höfum það frá fyrstu hendi.
R: Fyrstu hendi hvers?
E: Á æðstu stöðum.
R: Fyrstu hendi hvers?
E: Ég þarf að kanna hvort mér sé heimilt að upp-
lýsa það.
R: Þú færð hér með í senn heimild til þess og
kröfu um að upplýsa ráðherra málaflokksins um
það.
E: Okkar maður var staddur í síðdegisboði í skóg-
arlundi og átti þar trúnaðarsamtal við náinn aðstoð-
armann yfirlögfræðings ESB sem kom þessum
skilaboðum áfram svo ekki varð misskilið.“
Hver nú?
Hver hefur núna hrætt íslenska ráðherra upp úr
skónum með hótunum sem fá ekki staðist og skilið
þá eftir í slíkri örvæntingu að aumkunarvert er upp
á það að horfa?
Er ekki nauðsynlegt að upplýsa það?
Þetta er grundvallaratriði. Þetta er nefnilega eina
röksemdin sem lifir í málinu.
Hvað sem menn sömdu um í vor, geta menn ekki
lokið málinu nema upplýst sé hver heimildin fyrir
þessum hótunum er.
Það gefur auga leið.
Það getur ekki verið að aðstoðarmaður yfirlög-
fræðingsins hafi aftur skokkað út í skóg.
Eða getur það verið.
Úti í skógi er mikið um full tré.
Hver á núna ekki í fullu tré við aðstoðarmanninn?
Á hans aumingjadómur að bitna á þjóðinni?
Hún mun ekki taka því.
Aldrei.
18.8. 2019 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17