Vinnumarkaður - 01.09.1996, Blaðsíða 19

Greinargerð um aðferðir og hugtök
17
valdir með einfaldri hendingarúrtöku án skila. Þátttakendur
eru því alls fjórum sinnum í röð í úrtakinu. Þegar þátttöku er
lokið er einstaklingi ekki skilað í úrtökurammann fyrr en
tveimur árum eftir að hann var síðast í úrtakinu. Hver nýr
skiptihópur er valinn á Hagstofunni um hálfum mánuði áður
en könnun hefst.
I nóvember 1994 var úrtökurammi vinnumarkaðs-
könnunarinnar víkkaður. Hann nær nú einnig til unglinga
sem eru yngri en 16 ára en verða sjálfráða áður en fjórða
könnun frá því þeir eru valdir hefst. Jafnframt var skipti-
hópurinn stækkaður í 1.140 einstaklinga. Enginn telst þó til
úrtaksins fyrr en hann eða hún hefur náð 16 ára aldri. Með
þessu móti er tryggt að hlutfall 16 og 17 ára unglinga í
úrtakinu gefi rétta mynd af hlutfalli þessara aldurshópa meðal
þjóðarinnar.
Svarhlutfall í vinnumarkaðskönnunum Hagstofunnar
hefur verið nokkuð hátt sé miðað við aðrar úrtakskannanir
hérlendis.
I annarri til fimmtu könnun var ekki hringt í þá þátttak-
endur sem áður höfðu hafnað þátttöku eða verið ófærir um
að svara vegna veikinda eða fötlunar. f nóvember 1993 var
hins vegar hringt aftur í þá sem höfðu áður neitað að svara
og kom þá í Ijós að 52% þeirra vildu þá svara í könnuninni,
7% voru fjarverandi, 4% voru ófærir um að svara vegna
veikinda eða fötlunar og 37% neituðu aftur. Þessi háttur hefur
verið hafður á síðan. Arin 1994 og 1995 voru að meðaltali
um 35% þeirra sem áður neituðu þátttöku fúsir til samstarfs
þegar aftur var leitað til þeirra en 59% neituðu enn. Með
þessu móti hefur tekist að lækka hlutfall þeirra sem ekki
geta eða vilja taka þátt í vinnumarkaðskönnunum í innan
við 10% af úrtakinu eftir að þeir eru dregnir frá sem eru
látnir eða búsettir erlendis (sjá töflu 2.2).
Öllum í úrtakinu er sent bréf nokkru áður en hver könnun
hefst þar sem tilgangur hennar er útskýrður og samvinnu
þeirra er óskað. Auk þess fylgja bréfinu niðurstöður næstu
könnunar á undan.
Tafla 2.2. Heimtur í vinnumarkaðskönnunum Hagstofu íslands 1993-1995
Table 2.2. Response in the labour force sun’eys 1993-1995
Heildartölur Absolute numbers Hlutfallstölur Percent
1993 1994 1995 1993 1994 1995
Apríl Nóv. Apríl Nóv. Apríl Nóv. Apríl Nóv. Apríl Nóv. Apríl Nóv.
Úrtak Sample
Látnir Deceased
Lögheimili erlendis
Domicile abroad
Aðsetur erlendis
Residence abroad
Hrein úrtaksstærð
Net sample size
Hreint úrtak Net sample
Svarendur Respondents
Neita Refusals
Veikir lll
Fjarverandi Awayfrom home
Finnast ekki No contact
4.398 4.231 4.318 4.446
14 12 15 19
24 39 42 37
82 92 81 118
4.278 4.088 4.180 4.272
4.278 4.088 4.180 4.272
3.722 3.686 3.788 3.854
236 154 170 168
48 51 43 56
77 39 62 66
195 158 117 128
4.531 4.442 100,0 100,0
17 16 0,3 0,3
39 62 0,5 0,9
104 115 1,9 2,2
4.371 4.249 97,3 96,6
4.371 4.249 100,0 100,0
3.933 3.822 87,0 90,2
185 199 5,5 3,8
40 34 1,1 1,2
61 42 1,8 1,0
152 152 4,6 3,9
100,0 100,0 100,0 100,0
0,3 0,4 0,4 0,4
1,0 0,8 0,9 1,4
1,9 2,7 2,3 2,6
96,8 96,1 96,5 95,7
100,0 100,0 100,0 100,0
90,6 90,2 90,0 90,0
4,1 3,9 4,2 4,7
1,0 1,3 0,9 0,8
1,5 1,5 1,4 1,0
2,8 3,0 3,5 3,6
2.1.3 Áreiðanleiki
Villur og skekkjuvalda í úrtakskönnunum má í grófum
dráttum flokka í tvennt. Urtökuskekkju og aðrar skekkjur.
Hér á eftir er aðallega fjallað um þær skekkjur sem skipta
máli í úrvinnslu vinnumarkaðskannana. Ekki má líta á
umfjöllunina sem tæmandi yfirlit yfir skekkjur í
úrtakskönnunum.
Urtökuskekkja. Úrtaksrannsóknir hafa ávallt ákveðna
óvissu í för með sér þar sem einstaklingar í úrtakinu eru
valdir af handahófi úr einhverri heildarskrá, t.d. þjóðskrá.
Óvissan felst í því að úrtakið er ekki nákvæm eftirmynd af
heildarskránni eða þýðinu. Þar sem þessi óvissa ræðst af
hendingu er unnt að reikna út öryggismörk fyrir þær stærðir
sem metnar eru. I töflu 2.3. eru sýnd öryggismörk fyrir
metnar stærðir í vinnumarkaðskönnunum Hagstofunnar,
miðað við 95% öryggisstig. Til að finna öryggismörk fyrir
stærðina 7.200 - þ.e. fjölda atvinnulausra 1995 - er fundin
sú talaí vinstra dálki sem kemst næst þeim fjölda, þ.e. 8.000.
Öryggismörkin eru síðan fundin í dálknum lengst til hægri,
± 1.000. Af því má álykta að 95% líkur séu á því að
meðalatvinnuleysi 1995 hafi verið á bilinu 6.200 til 8.200.
Sé stærð hóps metin minni en 1.000 fer frávikshlutfallið,
þ.e. hlutfall staðalskekkjunnar af metnu stærðinni, yfir 20%.
Áætlaðar stærðir, hlutfallstölur og meðaltöl fyrir smærri hópa
en 1.000 eru sérstaklega auðkenndar með stjörnu (*), sbr.
t.d. töflu 2.4.