Fréttablaðið - 28.10.2019, Blaðsíða 6

Samningurinn er ótímabund-
inn en opinn til endur skoðunar
eftir 15 ár. Samkvæmt lögum skulu
samningar takmarkast við fimm ár.
STJÓRNMÁL Undirnefnd fjárlaga-
nefndar leggur til að Ríkisendur-
skoðun verði falið að meta nýjan
samning milli ríkis og kirkju og
hvort hann samræmist lögum um
opinber fjármál. Nefndin leggur
einnig til að óskað verði eftir
minnisblaði um afstemmingu ráðu-
neytisins og Ríkisendurskoðunar á
skuldastöðu ríkisins við kirkjuna
vegna eignatilfærslu kirkjujarða til
ríkisins á grundvelli kirkjujarða-
samkomulagsins frá 1997.
Í samkomulaginu frá 1997 er
kveðið á um að ríkið eignist allar
kirkjujarðir utan prestssetra gegn
því að ríkið greiði laun tiltekins
fjölda presta og starfsmanna þjóð-
kirkjunnar. Ríkið hefur greitt á
fimmta tug milljarða til kirkjunnar
á samningstímanum. Ekki liggur
hins vegar fyrir til hvaða jarða
samningurinn tekur né var nokk-
urn tíma gert mat á virði samnings-
ins né eignanna sem hann tekur til
enda jarðirnar ótilgreindar í sam-
komulaginu.
Í september síðastliðnum var
ritað undir viðbótarsamkomulag
við samninginn frá 1997, með ein-
földun hans fyrir augum. Í viðbót-
arsamningi þessum er fjallað um
allar greiðslur úr ríkissjóði til kirkj-
unnar, um þrjá og hálfan milljarð á
ári, að frátöldum sóknargjöldum.
Samningurinn er ótímabundinn en
samningsaðilar geta krafist endur-
skoðunar á ákvæðum hans eftir
fimmtán ár. Sérstaklega er kveðið
á um að samningsaðilar geti ekki
krafist breytinga á samningnum á
grundvelli fjölgunar eða fækkunar
meðlima í þjóðkirkjunni.
Samkvæmt svari dómsmálaráðu-
neytis við fyrirspurn Fréttablaðsins
var samningurinn ekki borinn
undir Alþingi, sem fer með fjárveit-
ingavaldið, heldur er samningurinn
sem slíkur í umboði ríkisstjórnar-
innar, eins og segir í svarinu. Ljóst
er hins vegar að lagabreytingar þarf
til að ákvæði hans geti öðlast gildi
auk þess sem Alþingi þarf að sam-
þykkja allar fjárveitingar ríkisins
með fjárlögum.
Á fundi fjárlaganefndar 6. októ-
ber síðastliðinn var skipuð undir-
nefnd til að gera tillögur um inn-
leiðingu á ákvæðum samningsins
í f járlög. Í undirnefndinni sitja
Haraldur Benediktsson, Björn Leví
Gunnarsson og Birgir Þórarinsson.
Í minnisblaði þeirra til fjárlaga-
nefndar eru reifuð nokkur álita-
mál sem þarfnist skýringa. Helsta
álitaefnið varðar „uppgjör þeirrar
tilfærslu á eignum sem áttu sér
stað árið 1907 og voru gerðar upp
í kirkjujarðasamkomulaginu frá
1997. Um hvaða eignir var að ræða
og hver er endanlegur kostnaður
þess uppgjörs fyrir ríkið.“
Gagnrýnt er að greiðslur til kirkj-
unnar samkvæmt samkomulaginu
séu ekki sundurliðaðar þannig að
ljóst sé hvaða upphæðum sé ætlað að
Kanna þurfi lögmæti kirkjusamnings
Undirnefnd sem fjárlaganefnd skipaði vegna nýs samnings ríkisins við Þjóðkirkjuna telur að óska þurfi eftir ítarlegum upplýsing-
um frá fjármálaráðuneyti um samninginn. Ríkisendurskoðun meti hvort samningurinn er í samræmi við lög um opinber fjármál.
Upplýsingar sem undirnefnd fjárlaganefndar vill afla um samninginn
n Afstaða Ríkisendurskoðunar
til þess hvort samningurinn er
í samræmi við lög um opinber
fjármál.
n Yfirlit um allar jarðir sem ríkið
hefur gefið kirkjunni frá kirkju-
jarðasamningnum.
n Nefndin óskar eftir minnis-
blöðum frá fjármálaráðuneyt-
inu um …
… afstemmingu ráðuneytis og
Ríkisendurskoðunar vegna eigna-
tilfærslunnar árið 1997.
… launahlutfall í ríkisstofnunum
og hvernig hægt sé að rökstyðja
90% launahlutfall í viðbótar-
samningnum.
… af hverju ekki er gert ráð fyrir
aðhaldskröfu í samningnum.
… af hverju tímamörk samnings-
ins séu lengri en 5 ár.
… hverjar skuldbindingar ríkisins
gagnvart 62. gr. stjórnarskrárinnar
séu.
… hvernig útgjöld vegna samn-
ingsins séu í samræmi við þá
stefnumörkun sem liggur til
grundvallar fjármálaáætlun.
… umfang og gæði þeirrar starf-
semi sem samningurinn tekur
til, samningstíma, skilyrði fyrir
samningsgreiðslum og eftirlit
með framkvæmd þeirra.
Jarðirnar sem ríkið eignaðist 1997 eru ótilgreindar en samkomulag um greiðslur fyrir þær er ótímabundið.
✿ Undirnefnd fjárlaganefndar
Björn Leví
Gunnarsson
Pírötum
Birgir
Þórarinsson
Miðflokki
Haraldur
Benediktsson
Sjálfstæðisflokki
samninga ríkisins við kirkjuna
standist strangar kröfur laganna
um samninga ríkisins.
Vísað er til þess að samningur-
inn sé ótímabundinn en opinn til
endur skoðunar eftir 15 ár. Lög um
opinber fjármál kveða hins vegar á
um að samningar skuli almennt tak-
markast við fimm ár en undanþágu-
heimild er fyrir hendi vegna kostn-
aðarsamra fjárfestinga. Ekki er gerð
tilraun til að rökstyðja fimmtán ára
gildistíma samningsins.
Þá segir einnig að hvorki sé skil-
greint umfang né gæði starfsem-
innar sem samningurinn tekur til,
hvaða skilyrði fylgja greiðslum og
hvernig eftirlit verði haft með þeim.
Leggur undirnefndin til að fjár-
laganefnd kalli eftir frekari gögnum
frá ráðuneytunum til að skýra þessi
álitaefni og að Ríkisendurskoðun
verði falið að meta hvort samkomu-
lagið samræmist lögum um opinber
fjármál.
Fjárlaganefnd mun nú afla upp-
lýsinga og umsagnar fjármálaráðu-
neytisins áður en frekari afstaða
verður tekin til málsins.
adalheidur@frettabladid.is
vera greiðslur fyrir hinar ótilgreindu
jarðir og hvaða greiðslum sé ætlað að
uppfylla skyldu ríkisins samkvæmt
62. gr. stjórnarskrárinnar sem kveð-
ur á um skyldu til að styðja og vernda
íslensku þjóðkirkjuna.
Þrátt fyrir að öll tormerki hafi
verið talin á því að unnt sé að verð-
meta verðmætin sem f luttust til
ríkisins með samkomulaginu frá
1997, er vísað til álitsgerða kirkju-
eignanefndar frá 1984 og 1992
sem innihéldu lista af jörðum sem
nefndarmenn telja að samkomu-
lagið hafi grundvallast á. Andvirði
þeirra hafi verið reiknað á sínum
tíma og uppfært verðmæti þeirra í
dag sé um þrír milljarðar. Því megi
færa rök fyrir því að fullnaðar-
greiðsla ríkisins fyrir jarðirnar sé
þegar að fullu greidd og eftir standi
aðeins skuldbinding ríkisins gagn-
vart kirkjunni á grundvelli 62. gr.
stjórnarskrárinnar.
Í minnisblaðinu er vísað til laga
um opinber fjármál og dregið í
efa að framangreindur óskýrleiki
Abu Bakr al-Baghdadi leiddi ISIS frá árinu 2010. NORDICPHOTOS/GETTY
BANDARÍKIN Abu Bakr al-Baghdadi,
leiðtogi Íslamska ríkisins, ISIS, féll
í aðgerðum bandarískra sérsveitar-
manna í Idlib-héraði í norðvestur-
hluta Sýrlands um helgina.
Donald Trump Bandaríkjafor-
seti lýsti aðgerðinni og dauðdaga
al-Baghdadi í miklum smáatriðum
á blaðamannafundi í gær. Baghdadi
sprengdi sjálfan sig og þrjú börn sín
í loft upp með sprengjuvesti eftir að
hafa verið króaður af í neðanjarðar-
göngum.
„Hann drapst eins og dýr, hann
dó eins og heigull. Heimurinn er
nú öruggari án hans,“ sagði Trump.
Sagði hann einnig að al-Baghdadi
hefði öskrað og veinað áður en
hann lést.
Nokkrir liðsmenn al-Baghdadi
féllu í árásinni en engan sérsveitar-
mann sakaði í árásinni. Trump tók
þó fram að sérþjálfaður hundur
Bandaríkjahers hefði meiðst í jarð-
göngunum.
Al-Baghdadi, sem var um fimm-
tugt, hefur verið einn eftirlýstasti
maður í heimi síðustu ár og var
gælunafn hans „Draugurinn“. Hann
er talinn hafa verið klerkur þegar
Bandaríkjamenn réðust inn í Írak
árið 2003. Árið 2006, eftir að hafa
verið í haldi Bandaríkjamanna,
gekk hann til liðs við hryðjuverka-
samtökin Al-Qaeda. Í maí 2010 tók
hann við sem leiðtogi ISIS.
Trump segir að Bandaríkjamenn
hafi vitað af dvalarstað Baghdadi
og hafi hann verið undir eftirliti í
nokkrar vikur áður en ráðist var í
aðgerðir.
Sérsveitin f laug inn í gegnum
r ú ssnesk a lof t helg i . Þa k k aði
Bandar ík ja forset i þjóðarleið -
togum Rússlands, Tyrklands, Sýr-
lands og Kúrda sem hann segir hafa
hjálpað sérsveitum Bandaríkja-
hers í aðgerðunum. Kúrdar hafi
ekki vitað nákvæmlega út á hvað
aðgerðin gekk en hafi þó aðstoðað
hermennina. – ilk
Leiðtogi Íslamska ríkisins sprengdi sig og þrjú börn sín í loft upp
2 8 . O K T Ó B E R 2 0 1 9 M Á N U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
2
8
-1
0
-2
0
1
9

0
5
:1
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
4
1
7
-D
2
8
C
2
4
1
7
-D
1
5
0
2
4
1
7
-D
0
1
4
2
4
1
7
-C
E
D
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
0
4
8
s
_
2
7
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K