Hlynur - 15.01.1974, Blaðsíða 2

5.400 milj. kr. hækkun
frá 1972
Viðtal við Vilhjálm Jónsson
forstjóra Olíufélagsins
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að olíuskorturinn hefur
undanfarna mánuði verið eitt
alvarlegasta vandmál nánast
gjörvalls mannkynsins. Frá ná-
grannalöndunum berast fregn-
ir af kulda í íbúðum fólks af
þessum sökum, styttum vinnu-
tíma í verksmiðjum og tak-
mörkunum á akstri bifreiða. Hér
á landi erum við svo lánsöm, að
beinn skortur á olíuvörum hefur
ekki orðið a. m. k. enn sem
komið er, en þó hefur komið til
vandræða, m. a. hjá islenzkum
skipum, sem hafa átt í erfiðleik-
um með að fá afgreidda nægi-
lega olíu í erlendum höfnum.
Hérlendis hafa líka orðið tals-
verðar verðhækkanir á olíum og
bensíni af þessum sökum, og
samkvæmt fréttum, þegar þetta
er ritað, er ekki annað fyrir-
sjáanlegt en þær eigi eftir að
verða meiri á næstu mánuðum.
Oddamaður samvinnuhreyfing-
arinnar á þessu sviði er Vil-
hjálmur Jónsson forstjóri Oliu-
félagsins, og snemma i janúar
gengum við á fund hans og innt-
um hann fregna af því, hvað
væri framundan í olíumálunum
og hvers landsmenn mættu
vænta. Við spurðum hann fyrst
um olíukaup íslendinga síðustu
árin, hvar þau hefðu verið gerð,
hvert verðlagið hefði verið og
hverjar horfur væru á þróun
þess á næstunni.
— Meginhlutinn af þeirri
oliu, sem notuð er á íslandi,
svarar Vilhjálmur, — hefur síð-
ustu árin verið keyptur frá
Sovétríkjunum, en þó hefur allt
flugvélaeldsneyti, öll smurolía
og um 20% af gasolíunni verið
keypt frá vestrænum olíufélög-
um. Á þessum kaupum hafa
engar breytingar orðið, og ný-
lega var gerður samningur, sem
tryggir okkur áframhaldandi
kaup frá Sovétrikjunum á þessu
ári. Ég tel líka, að við munum
fá áfram sama magn frá vest-
rænu olíufélögunum og undan-
farið, þannig að ef ekkert óvænt
kemur fyrir, eigum við að vera
tryggir með olíu allt árið 1974.
Það er þó misskilningur, að olíu-
kreppan komi ekki við okkur,
þótt þetta magn sé tryggt, því
að við verðum að sæta svipuðum
kjörum og aðrir á heimsmarkað-
inum að því er verð snertir.
Verðin í samningunum við Sov-
étmenn eru miðuð við heims-
markaðsskráningu á olíu og
breytast þess vegna á sama hátt
til okkar og annarra, þegar
verðhækkun verður á markaðn-
um. Þess vegna hafa olíuskort-
urinn og olíukreppan áhrif á
efnahagslíf á íslandi eins og í
öðrum löndum, og ég tel, að þau
áhrif muni verða miklu stór-
kostlegri en menn eru farnir að
gera sér grein fyrir hér á landi.
í þessu sambandi vil ég benda á,
að heildarútsöluverð til ein-
staklinga og atvinnufyrirtækj a
á íslandi á árinu 1972 á bíla-
bensíni, gasolíu og fuelolíu var
um 3.300 miljónir íslenzkra
króna. Á árinu 1974 má gera ráð
fyrir, að útsöluverð á þessum
sömu tegundum verði í kringum
8.700 miljónir. Þetta er hækkun,
sem nemur um 5.400 miljónum
króna og atvinnuvegirnir og
einstaklingarnir verða að greiða
í viðbót við það, sem var fyrir
tveimur árum. Þessar upphæðir
eru miðaðar við það innkaups-
verð, sem nú er vitað um, og
innifallin í því er sú hækkun,
sem boðuð var af olíufram-
leiðslulöndunum á aðfangadag
Vilhjálmur Jónsson.
2 HLYNUR