Hlynur - 15.01.1974, Blaðsíða 10

„fyrir þjóðfélagið í heild“.
Þessar röksemdir eru ekki að-
eins bornar á borð fyrir neyt-
endur í Hollandi. Þær eru not-
aðar á allan mögulegan hátt um
öll Vesturlönd, í Evrópu og
Bandaríkjunum og reyndar alls
staðar þar sem stórir olíuauð-
hringar raka saman gróða sín-
um.
En um leið og óttaslegnir
neytendur reyna að komast að
því, hve mikil olía sé eftir í
risavöxnum olíugeymum í Rott-
erdam, sem birgja nær alla
Vestur-Evrópu upp af olíu, geta
þeir það ekki, og er þá ekki um
að kenna varðhundum og skarp-
skyggnum varðmönnum. Auð-
hringarnir standa ekki síður
vörð um tölurnar en geymana
sjálfa. Mánuðum saman hefur
mikill leyndardómur hvílt yfir
öllum upplýsingum um olíumál,
og er engu líkara en þar sé um
samsæri að ræða.
Hér er í raun og veru samsæri
á ferð, leynimakk olíufyrirtækj -
anna, sem stefna að olíukreppu
af ráðnum hug í því skyni að
geta mokað inn ágóða eftirlits-
laust.
Á þriðja fjórðungi s. 1. árs,
þegar olíukreppan var aðeins
að hefjast, var gróðaaukning 20
stærstu olíufyrirtækjanna að
meðaltali 51%. Auðvitað hefði
verið erfitt að ná slíkri gróða-
aukningu án þess að hækka
verðið á oliuvörum, enda nam
hækkunin í Vestur-Þýzkalandi
hér um bil 170% á árinu. Og
það þarf ekki að taka það fram,
að hækkað verð á olíu hefur í
för með sér verðhækkanir á öðr-
um sviðum.
En hversu mikið leyndarmál
sem tölurnar kunna að vera, er
þó auðveldlega hægt að reikna
út olíubirgðirnar og gera sér
grein fyrir því, að oliuauðhring-
arnir eru af ráðnum hug að
halda í birgðirnar.
Upplýsingar leka út eins og
olíutaumur úr yfirfullum geymi.
Kleinbesen, yfirmaður fjárhags-
deildar hafnaryfirvaldanna í
Rotterdam, sagði óvart um dag-
inn, að „ekki færri, heldur fleiri
oliuskip hafa komið í höfnina
síðustu dagana.“ Aðrar heim-
ildir sanna einnig, að afhend-
ing oliunnar fer fram með eðli-
legum hætti. Áhafnir á skipum,
sem sigla um Norðursjó, hafa
veitt athygli miklum fjölda full-
fermdra olíuskipa, sem þar eru
saman komin, og loftskeyta-
menn haft heyrt samtöl skip-
stjóra oliuskipanna, þar sem
þeir spyrja hver annan, nve
lengi þeir eigi að vera úti á rúm-
sjó.
Sumir geyma oliuna í geymum
og skipum, aðrir geyma hana
einfaldlega í olíulindunum.
Bandarískir fjölmiðlar hafa ó-
skapazt mikið yfir Aröbum fyr-
ir að draga úr olíuframleiðsl-
unni, en á sama tíma hafa stór
bandarísk fyrirtæki gert yfir
1.000 borholur óvirkar aðeins i
Mexíkóflóa.
Stefna auðhringanna í þá átt
að viðhalda kreppunni er ekk-
ert annað en féfletting þeirra á
veikamönnum. Hún leiðir
einnig til samdráttar í fram-
leiðslu margra iðngreina og til
vaxandi atvinnuleysis.
Um leið kemur æ betur í ljós,
að ríkisstjórnir Vesturlanda eru
alls ófæi ar um að mæta þessum
aðgerðum auðhringanna.
Á nýafstaðinni ráðstefnu ráð-
herra EBE-landanna í Brussel
var rætt atvlnnuleysið, sem olíu-
kreppan hefur í för með sér, af
jafnmiklum trúnaði og hér væri
um að ræða efnahagsráðstöfun,
sem hefði endanlega verið
skipulögð fyrir næsta ár. Sömu
þróun er spáð i Bandaríkjunum.
Bandaríski þingmaðurinn Adlai
Stevenson telur, að atvinnuleysi
muni á næsta ári komast upp í
8% af völdum olíuauðhringanna,
og í sumum þjóðfélagshópum
verði það allt að 25%. Brezk
yfirvöld notfæra sér eldneytis-
skortinn til þess að ráðast á lífs-
kjör almennings og réttindi og
til þess að berjast gegn verk-
fallsmönnum, t. d. námuverka-
mönnum, sem nú eru í verkfalli,
og hefur næstum því verið
kennt um að eiga alla sökina á
oikukreppunni.
Þessu gæti varla verið á ann-
an veg farið. Gróðabrall olíu-
auðhringanna nú er aðeins rök-
rétt sýnishorn af „frjálsu fram-
taki“, „fjárhagi án eftirlits“,
„frjálsri markaðsstefnu“ og „ó-
hindruðum leik frjálsra mark-
aðsafla“. Árangurinn af þeim
leik er alltaf hringunum í hag.
Olíulöndun í Hamborg.
ÍO HLYNUR