Dagblaðið Vísir - DV - 11.10.2019, Blaðsíða 17

FÓKUS - VIÐTAL 1711. október 2019
Orðinn ruglaður og illa áttaður
Ástandið á Herberti fór hríð-
versnandi næstu daga, hann varð
sífellt ruglaðri og vankaðri. Þann
7. janúar var hann farinn að detta
til hliðar og gat ekki staðið stöð-
ugur. Á þessum tímapunkti var
Eydísi hætt að lítast á blikuna.
„Hann náði rétt svo að ganga út
í bíl.“
Þau ruku undir eins á sjúkra-
húsið á Selfossi, sem er í rúmlega
tíu mínútna akstursfjarlægð frá
heimili þeirra. Þegar þangað var
komið var Herbert orðinn mátt-
laus í hægri fætinum og þurfti að
rúlla honum inn í hjólastól. Eydís
segir að á þessum tímapunkti hafi
læknar loksins áttað sig á alvar-
leika stöðunnar.
„Einn læknir spurði mig hvort
Herbert væri búinn að vera líkur
sjálfum sér upp á síðkastið og ég
svaraði að hann væri svo sannar-
lega ekki búinn að vera það, enda
búinn að vera ruglaður og illa átt-
aður. Hann var sjálfur engan veg-
inn meðvitaður um stöðuna á
sjálfum sér.“
Eftir að hafa verið settur í
heilaskanna kom í ljós að Her-
bert hafði fengið heilablæðingu.
„Þetta var sem sagt æðagúll sem
byrjaði að leka. Það eru víst eitt-
hvað um tíu prósent mannkyns
sem eru með þannig. En það
bara kemur ekki í ljós hjá megn-
inu af fólki fyrr en einmitt eitt-
hvað svona gerist, eða ef það þarf
að mynda heilann út af einhverju
öðru,“ útskýrir Eydís og hefur það
eftir lækni á LSH.
Níu manna læknateymi
Leiðin lá beint á bráðamóttöku
Landspítalans í Fossvogi og var
Herbert lagður inn á gjörgæslu.
Daginn eftir tók við aðgerð með
þræðingu í gegnum nára. Nál er
þá stungið í slagæð og hollegg-
ur þræddur upp að svæðinu þar
sem tappinn situr. Aðgerðin átti
þó eftir að vinda upp á sig. Eydísi
og föður Herberts var tjáð að að-
gerðin myndi taka allt frá tvo upp
í átta tíma. Fjórum klukkustund-
um síðar stóð aðgerðin enn yfir.
Eydís og tengdafaðir hennar gátu
lítið gert nema að bíða í óviss-
unni. Að lokum mætti til þeirra
níu manna læknateymi.
„Þar sem að það leið svo lang-
ur tími þar til hann fékk grein-
inguna, þá hafði blóðtappi
byrjað að myndast í heilan-
um. Blóðtappinn splundraðist í
marga minni tappa sem fóru út
um allan líkamann. Það þurfti að
elta þá uppi og sjúga þá burt.“
Í ljós kom að æðagúllinn var
tvöfaldur og líklega með tvo
blæðingarstaði og náðu læknar
að loka öðrum þeirra. Hinum var
lokað í aðgerð nokkrum mánuð-
um síðar. Herbert vaknaði strax
eftir aðgerðina, ófær um að tala
og hreyfa sig eða þekkja þá sem
voru í kringum hann. Tveimur
vikum síðar var hann síðan fluttur
á almenna heila- og taugadeild.
„Þá var hann farinn að ná átt-
um, farinn að geta sagt „já“ og
„nei“ og var farinn að þekkja okk-
ur aftur. Hann var þá líka kominn
með mátt í aðra hendina..
Lærði að tala og ganga upp á
nýtt
Næsta hálfa árið tók við stíf
endurhæfing, fyrst um sinn á
Grensásdeild. Herbert þurfti
að læra að ganga og tala upp á
nýtt og fékk meðal annars hjálp
frá sjúkraþjálfara og talmeina-
fræðingi. „Hann var ótrúlega
fljótur að ná að standa í fæturna
og ganga óstuddur,“ segir Ey-
dís. Herbert kom alfarið heim í
júlí og sækir nú tíma hjá sjúkra-
þjálfara og talþjálfara og er byrj-
aður í starfsendurhæfingu hjá
Virk. „Þetta er svona allt í áttina,
hann þarf ekki lengur að vera í
prógrammi allan sólarhringinn.“
Framtíðin óljós
En það er enn þá töluvert í land.
Lífsgæði Herberts eru enn þá
verulega skert. Það er þungur
biti að kyngja fyrir ungan mann
í blóma lífsins. Herbert get-
ur ekki spilað á hljóðfærin sín,
trommurnar sínar og gítarinn, en
tónlistin er ein af helstu ástríð-
um í lífi hans. Þá getur hann ekki
heldur sinnt vinnu.
„Hann hefur endurheimt
hluta af málinu, en talar hægt
og hikandi og á erfitt með tjá-
skipti. Skammtímaminnið er
heldur ekki komið alveg til baka
og hægri höndin er enn þá alveg
lömuð. Hann hefur mjög lítið þol
og er enn þá svolítið illa áttaður
og ringlaður.“
Læknar hafa tjáð Herberti og
Eydísi að ekki sé hægt að ábyrgj-
ast að hann nái sér að fullu en
það eina í stöðunni sé að halda
endurhæfingu áfram í von um
frekari bata. „Það er erfitt að
segja til um framhaldið. Þetta er
svo einstaklingsbundið. Hugs-
anlega mun hann sýna framfarir,
en hann gæti líka verið nákvæm-
lega eins og hann er núna, alltaf.
Það er talað um að mesti bat-
inn komi fram á fyrstu þremur
mánuðunum. Þessir þrír mánuð-
ir eru auðvitað löngu liðnir núna.
Hann hefur verið að staðna tölu-
vert, og undanfarið hefur lítið
breyst. Hann er allur að styrkjast
en hreyfigetan hefur lítið aukist.“
Byltingarkennd ný meðferð
Fyrir nokkrum mánuðum las
Herbert grein um íslenska stúlku
sem hafði fengið heilablóðfall og
seinna gengist undir læknismeð-
ferð við Institute of Neurological
Recovery (INR) í Flórída. Með-
ferðin gengur út á það að lyfi er
sprautað inn í mænugöngin og
látið renna með blóðrásinni upp
í heila. Það mun draga verulega
eða alveg úr bólgum í heilanum
og taugavefjum.
„Þetta lyf sem er notað er
reyndar búið að vera til í mörg ár,
en það hefur verið notað við gigt,
til að draga úr einkennum gigt-
ar. Það sem er byltingarkennt við
þessa meðferð er að þetta lyf er
notað á allt annan hátt, með því
að sprauta því inn í mænugöngin.
Lyfið endurvekur heilafrumurnar
sem eru í dvala og dregur úr bólg-
um og spasma. Fólk endurheimt-
ir málið og í sumum tilfellum fær
það hreyfigetuna til baka,“ útskýr-
ir Eydís en hægt er að kynna sér
meðferðina nánar á vef stofn-
unarinnar.
Í kjölfar þess að hafa lesið
um reynslu íslensku stúlkunn-
ar fór Herbert á stúfana og aflaði
sér frekari upplýsinga á netinu.
Hann fann meðal annars mynd-
bönd þar sem tekin voru viðtöl
við einstaklinga sem gengist hafa
undir meðferðina og náð undra-
verðum árangri. Eftir það var
ekki aftur snúið. „Hann bara grét.
Þarna fékk hann vonina um að
geta talað aftur,“ segir Eydís. Hún
segir öruggt að meðferðin muni
skila árangri, en að hve miklu
leyti sé þó óljóst. „Hann gæti farið
að tala að fullu aftur. Og það væri
geggjaður bónus ef hann myndi
fá máttinn í höndina aftur.“
„Ég vil koma aftur, og spila
kannski á gítar,“ skýtur Herbert
inn í, sem hingað til hefur setið og
hlustað á samræður Eydísar og
blaðamanns.
Himinhár kostnaður
Herbert og Eydís fengu símtal
frá INR á dögunum og var þeim
tjáð að Herbert væri gjaldgeng-
ur í svokallað greiningarvið-
tal. Ef allt gengur að óskum í því
viðtali mun hann fá vilyrði til að
gangast undir meðferðina sjálfa.
Greiningarviðtalið eitt og sér
kostar 1.000 dollara, rúmlega 130
þúsund krónur. Meðferðin sjálf
kostar rúmlega 8 þúsund dollara.
Þá bætist við ferðakostnaður og
uppihald og gerir Eydís ráð fyrir
að heildarupphæðin sé í kringum
12 þúsund dollarar. Rúmlega ein
og hálf milljón íslenskra króna.
Eydís og Herbert eru því óviss
um hvort eða hvernig þeim muni
takast að fjármagna meðferðina.
Tekjutap í kjölfar veikindanna
undanfarna mánuði hjálpar ekki
til. „Þetta er alveg búið að vera
talsvert hark fjárhagslega,“ segir
Eydís en hún hefur meðal annars
tekið að sér aukavinnu við skúr-
ingar til að brúa bilið.
„Því miður er það þannig að ís-
lenska tryggingakerfið og lækna-
stéttin tekur ekkert þátt í þessu,
þar sem þetta flokkast í raun und-
ir tilraunameðferð. Það er engu
að síður öruggt að meðferðin
mun virka,“ segir Eydís og bend-
ir á að meðferðin sé viðurkennd
í Ástralíu þar sem mörg hund-
ruð manns hafa nýtt sér hana, og
undantekningarlaust hlotið bata.
Við aðstæður sem þessar er skilj-
anlegt að fólk sé tilbúið að leita
allra leiða til að fá lækningu.
„Þetta er kanski svolítil klikk-
un en þarna er von. Ef við gæt-
um bara útvegað hluta af þessari
upphæð þá væri þá ómetanlegt.“
n
Á heimasíðu GoGetFunding
hefur verið hrundið af stað fjár-
öflun svo hægt sé að láta draum
Herberts verða að veruleika.
Þeir sem vilja styðja Eydísi og
Herbert með frjálsum fjárfram-
lögum er bent á eftirfarandi
slóð: https://gogetfunding.com/
herbert-stroke-therapy-not-ava-
ilable-in-iceland/.