Morgunblaðið - 06.09.2019, Qupperneq 25

Morgunblaðið - 06.09.2019, Qupperneq 25
MINNINGAR 25 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. SEPTEMBER 2019 ✝ Magnús Vil-helm Stef- ánsson fæddist 30. desember 1934 í Fagraskógi við Eyjafjörð. Hann lést 28. ágúst 2019 á hjúkrunarheimilinu Lögmannshlíð á Akureyri. Foreldrar Magn- úsar voru Stefán Stefánsson alþing- ismaður og bóndi, f. 1. ágúst 1896, d. 8. september 1955, og Þóra Magnea Magnúsdóttir hús- móðir, f. 8. febrúar 1895, d. 3. maí 1980. Alsystkini Magnúsar eru Stefán, f. 1932, d. 2009, Þóra, f. 1933, og Ragnheiður Valgerður, f. 1936. Hálfsystkini Magnúsar eru Ida Hedvig Be- hrens, f. 1918, d. 2007, og Vil- helm Magnús Behrens, f. 1919, d. 1934. Magnús kvæntist Auði Björns- dóttur 23. júní 1956. Foreldrar Auðar voru Björn Jónsson bóndi á Ölduhrygg í Svarfaðardal, f. 7. desember 1903, d. 8. mars 1977, og Þorbjörg Vilhjálmsdóttir hús- móðir, f. 18. janúar 1908, d. 27. janúar 1968. Börn Magnúsar og júlí 2001, og Katla Hrönn, f. 25. nóvember 2010. Magnús ólst upp á mann- mörgu heimili í Fagraskógi. Sautján ára hætti hann námi við Menntaskólann á Akureyri til að sinna búskap í Fagraskógi vegna veikinda föður síns. Að loknu námi í Bændaskólanum á Hvann- eyri tók hann að fullu við bú- rekstrinum og sinnti honum af myndarskap í rúma hálfa öld. Hann var hreppstjóri í Arnar- neshreppi í áratugi, allt þar til þau embætti voru lögð niður. Hann sat í sveitarstjórn Arn- arneshrepps, var í stjórn KEA og áratugum saman í sókn- arnefnd Möðruvallakirkju, lengst af sem formaður. Þá var hann einnig fulltrúi á Kirkju- þingi. Hann var um tíma virkur félagi í Sjálfstæðisflokknum og gegndi þar ýmsum trúnaðar- störfum. Oddfellow-reglan var honum mjög kær, þar starfaði hann frá árinu 1975 og fram á síðustu ár. Þar voru honum falin ýmis trúnaðarstörf sem hann sinnti af alúð og áhuga og gegndi ýmsum embættum innan hreyfingarinnar. Hann var lengi í stjórn Skógræktarfélags Eyja- fjarðar og sinnti ásamt fjöl- skyldu sinni skógrækt heima í Fagraskógi. Útför Magnúsar fer fram frá Möðruvallaklausturskirkju í dag, 6. september 2019, klukkan 14. Auðar eru 1.) Þóra Björg, f. 7. desem- ber 1955. Maki Ás- björn Dagbjartsson, f. 15 maí 1954, d. 28. janúar 1998. Börn þeirra eru Magnús Dagur, f. 28. nóvember 1977, Kristjana Hrönn, f. 27. október 1982. Maki hennar er Matthew Kanaly, f. 23. janúar 1970. Auður, f. 14. júlí 1988. Dóttir Auðar er Ásthildur Viktoría Sigurvinsdóttir, f. 30. júní 2011. 2.) Stefán, f. 28. júní 1960. Maki Sigrún Jónsdóttir, f. 10. janúar 1957. Börn þeirra eru Magnús, f. 1. apríl 1984. Sam- býliskona hans er Ester Ósk- arsdóttir, f. 11. maí 1988. Dóttir þeirra er Bríet Ósk, f. 10. októ- ber 2012. Hákon, f. 7. mars 1988. Sambýliskona hans er Jóhanna Tryggvadóttir, f. 20. janúar 1988. Dóttir þeirra er Rakel Ylfa, f. 14 apríl 2017. Þóra Björk, f. 24. april 1998. 3.) Björn Vilhelm, f. 13. október 1970. Maki Sigrún Ingveldur Jóns- dóttir, f. 27. júní 1986. Dætur Björns eru Bergþóra Lísa, f. 23. Meðan ég þjóð og ættjörð ann og íslenska tungu skrifa virði ég þá, sem virtu hann. Ég veit engan sannari og betri mann af öllum, sem eftir lifa. (Davíð Stefánsson) Ég var átta ára þegar fjöl- skyldan mín flutti til Afríku. Við gistum síðustu nóttina í Fagra- skógi og afi og amma fylgdu okk- ur úr hlaði. Þó við værum á leið- inni út í algjöra óvissu var öryggi fólgið í því að vita af þeim þar sem við skildum við þau – við átt- um ennþá heimili og fastan punkt í tilverunni. Síðan hef ég eytt hálfri ævinni í útlöndum, en alltaf búið að þessum fasta punkti. Hvað annað sem breyttist fannst mér ég komin heim þegar ég var komin norður og í faðminn á afa. Þegar við fluttum heim kom ég beint í próf í íslenskri landafræði, sem ég hafði aldrei lært. Afi upp- götvaði sér til skelfingar að ég gat ekki bent á annað en Akur- eyri og Vatnajökul á Íslands- korti. Þó mér þætti sjálfri ekki hægt að gera kröfu um annað var afi ósammála, og hlýddi mér yfir þar til ég treysti mér til þess að taka próf án þess að verða honum til skammar. Afi kenndi mér líka að gróðursetja tré, mjólka kýr og brýna hnífa, og í jólaundirbún- ingi þeirra ömmu kenndi hann mér að pússa silfur. Seinna lærði ég efnafræði og reyndi að kenna honum að nýta efnahvörf til að pússa silfur fyrirhafnarlaust. Það þýddi hins vegar ekkert; ég komst að því að markmiðið var ekki bara að silfrið væri hreint á jólunum, heldur að einhver legði alúð í að pússa hvert einasta stykki. Þannig var afi. Afi var annálað snyrtimenni. Sá metnaður náði yfir afkomend- urna líka; hann gekk meðal ann- ars með greiðu í brjóstvasanum sem hann notaði gjarnan á úfin barnabörn. Ég held hann hafi reyndar hætt því áður en við fermdumst, en dregið greiðuna upp í hótunarskyni eitthvað leng- ur. Það eru svo ekki mjög mörg ár síðan ég heimsótti síðast ömmu og afa og kom að skónum mínum pússuðum í forstofunni þegar ég fór. Þá hafði afa blöskr- að en ekki sagt orð, heldur bara læðst fram og pússað skóna á meðan ég sá ekki til. Afi var svaramaður þegar ég gifti mig og það var með betri ákvörðunum sem ég hef tekið. Athöfnin var úti og við vorum hrædd um að það myndi rigna; afi spáði í skýin á leiðinni frá Ak- ureyri að Melum í Hörgárdal og sagði mér að gestirnir myndu að- eins vökna en það ætti ekki að verða úrhelli ef að presturinn væri ekki þeim mun lengur að þessu. Sem kom heim og saman. Afi kom því líka til leiðar að við gengum á virðulegum hraða yfir túnið til brúðgumans – það var í fyrsta og eina skiptið, sagði hann mér, sem það var ekkert síðra að ég væri svolítið sein. Amma og afi voru annálaðir höfðingjar heim að sækja og ég hugsa til þeirra í hvert skipti sem ég fæ gesti, fylgi þeim til dyra og horfi á eftir þeim úr hlaði. Það var alveg sama hvort við fjöl- skyldan vorum að kveðja í Fagraskógi og keyra í bæinn, eða í Holtateig 50 og labba örfá skref heim til mömmu, eða öll skiptin sem ég kvaddi þau og fór af stað út í óvissuna í útlöndum til lengri eða skemmri dvalar. Í minning- unni stendur afi alltaf á tröpp- unum og horfir á eftir mér út í heim. Kristjana Hrönn Ásbjörnsdóttir. Svo djúp er þögnin við þína sæng, að þar heyrast englar tala, og einn þeirra blakar bleikum væng, svo brjóst þitt fái svala. (Davíð Stefánsson) Söknuður og hafsjór af góðum minningum er það sem eftir sit- ur. Já, mikil eru forréttindin að hafa fengið að alast hálfpartinn upp á heimilli ömmu og afa. Afi var sterkur karakter og einkenndi hann meðal annars hlýr faðmur og góð ráð ... mikill er söknuðurinn. Þau voru æði mörg heillaráðin sem hann gaf: Vertu góður við dýrin, þau stóla á þig. Í Fagraskógi höfum við ávallt snyrtilegt bæjarstæðið, það lýsir ábúendum. Það þarf líka að vinna erfiðisverkin. Hlust- aðu á ömmu þína, hún veit hvað hún syngur. Vertu hreinskilinn og stattu á þínu. Gæti haldið lengi áfram, það var ávallt hægt að treysta á góð ráð frá afa. Þrátt fyrir að hafa verið oft á tíðum mjög athafnasamur á mín- um yngri árum og vel virkur þá kunni afi tökin á mér og alltaf hlustaði maður þegar hann tal- aði. Ein af þeim fáu skiptum sem ég sat kyrr og horfði á kvöldfrétt- ir var með afa og ömmu. Þær eru dýrmætar minning- arnar og tíminn sem við eyddum saman í skógræktinni, mikið tal- að, stundum sungið, setið á klöppinni og horft út á fjörðinn og jafnvel ekki sagt orð, það þurfti stundum ekkert að segja neitt, honum afa fannst mikil- vægt að geta líka setið og hlustað bara á náttúruna. Í sveitinni er ekki töluð vit- leysan, þar er gengið beint til verks og verkefnin leyst, líklega besti skóli sem nokkur getur fengið og búið að alla ævi. Það er því með miklum sökn- uði og jafnframt þakklæti sem við minnumst afa Magnúsar og með tíð og tíma berum áfram visku hans um ókomna tíð. Blessuð sé minning þín. Afi Með greiðunni lagaðir fannhvíta hárið, og vasaklút hafðir við hönd. Með skyrtuna girta, og nýrakað skegg, fullur af hógværð og sóma. Þú fuglana þekktir og fjöllin og firði, að kofanum kom aldrei tómum. Þú skepnunum sinntir af alúð og elju, skóginum fagra svo unnir. Ef í vandræðum vorum og vináttu þurftum, þú verkin þín lést alltaf tala. Blíðasta hjarta og breiðasti faðmur, best var að koma í skjól þitt. Með þakklæti í huga og hlýju í hjarta, Við minnumst þín ókomna daga. Þú kveður að sinni, það líf sem hér byggðir. Þangað til næst, elsku afi. Magnús, Hákon, Þóra Björk frá Fagraskógi. Það er víst ekkert eilíft í þess- um heimi, en fyrir ungum dreng nefndum eftir afa sínum var það ekki svo. Afi hafði alltaf verið til, ég held ég hafi reiknað fastlega með því að hann yrði alltaf til. Unglingurinn ég vissi betur. Afi yrði ekki bara til. Hann yrði alltaf stór maður með stórt hjarta. Alltaf traustastur allra, góðhjartaður, rólegur og hlýr. Alltaf nautsterkur, endalaust duglegur, og fylginn sér – það sem þurfti að klára var alltaf klárað, og gert vel. Alltaf virðu- legur í vel straujuðum skyrtum og burstuðum skóm. Alltaf lítil- látur. Alltaf kíminn. Alltaf höfðingi heim að sækja. Alltaf myndi hann fylgja gestum sínum til dyra, og standa í hlaðvarpanum í Fagra- skógi (oft með ömmu sér við hlið) þangað til við hyrfum á brott í bílnum, hvernig sem viðraði. Ungi maðurinn ég hringdi í afa utan úr heimi. Hafði þá verið 17 daga í nýrri borg, í nýju starfi, í nýjum heimshluta, og hafði enn ekki náð að taka frídag eða helgi. Afi bað mig að passa mig á því að ofgera mér ekki. Seinna í sama samtali, þegar ég var að spyrja hann um gamlar minningar, komst ég að því að þegar hann tók við búinu í Fagraskógi þegar pabbi hans veiktist liðu 17 ár þangað til hann tók sér frídag. Ég hætti að kvarta. Fullorðni maðurinn ég er bú- inn að læra að ekkert er eilíft. En ég strauja skyrturnar mínar, og bursta skóna þegar mikið liggur við. Þegar mig langar að gefast upp í ræktinni eða í vinnunni hugsa ég til þess að þegar kýrin festist á girðingunni skreið afi á gamals aldri undir hana og lyfti henni af – og ég klára það sem klára þarf. Ég fylgi gestum mín- um alltaf til dyra, og stend fyrir utan þar til þeir hverfa á brott inn í lyftur eða niður stiga. Ekki eins tignarlegur og afi í hlaðvarp- anum í Fagraskógi, en alltaf með hugann við hann. Orðstír deyr aldregi, og það góða sem afi skildi eftir sig mun lifa í mér líka. Ég vona að mér lánist að láta það lifa eftir minn dag. Magnús Dagur Ásbjörnsson. Deyr fé, deyja frændur, deyr sjálfur ið sama; en orðstír deyr aldregi, hveim er sér góðan getur. (Úr Hávamálum) Elskulegi ljúfi föðurbróðir okkar, Magnús Stefánsson, er fallinn frá. Við áttum því láni að fagna systkinin á Barði að bræðurnir frá Fagraskógi voru afar sam- rýndir og því voru reglulegar ferðir í sveitina hluti af heims- mynd okkar í æsku. Þar var Magnús bóndi, hreppstjóri og öð- lingur í öndvegi. Heimili Magnúsar og Auðar stóð okkur ávallt opið þar sem tekið var á móti okkur með þéttu faðmlagi og veisluföngum. Það voru ávallt höfðinglegar mót- tökur. Æskuminningar eigum við góðar úr heyskap, göngum og réttum, berjaferðum, fyrirdrætti og sjóferðum í Arnarnesvík. Þessar ferðir í sveitina voru okk- ur dýrmætar þá og enn dýrmæt- ari í dag. Stórfjölskyldan hélt í ríkuleg- ar hefðir. Engin jól voru í æsku án jólamessunnar á Möðruvöllum og höfðinglegum jólaboðum í Fagrarskógi á jóladag. Þessi samvera fjölskyldunnar var stór hluti af jólahátíðinni. Magnús var lánsamur að eign- ast Auði fyrir lífsförunaut. Hún stóð sem klettur við hlið hans og voru þau samhent í öllu því sem þau tóku sér fyrir hendur. Með börnum sínum, þeim Þóru, Stef- áni og Birni, stóð fjölskyldan allt- af saman í leik og starfi og sýndu styrk sinn þegar á móti blés. Elsku Magnúsi frænda þökk- um við fyrir allt. Við vottum Auði, Þóru, Stef- áni, Birni og fjölskyldum þeirra okkar innilegustu samúð. Blessuð sé minning Magnúsar Stefánssonar. Systkinin á Barði, Þóra Ragnheiður Stefánsdóttir Stefán Stefánsson Davíð Stefánsson. Magnús Stefánsson bóndi í Fagraskógi er fallinn frá. Ég leit alltaf á hann sem bændahöfð- ingja. Allt umhverfið á bænum hans bar vott um snyrtimennsku og myndarskap. Ég kynntist Magnúsi fyrst sem tilvonandi tengdaföður yngsta bróður míns, Ásbjörns, en þau Þóra Björg Magnúsdóttir höfðu verið par frá fyrstu árum sínum saman í Menntaskólanum á Akureyri. Magnús var mjög myndarleg- ur maður, ég vil segja höfðing- legur í fasi. Hann var afar rólegur og yf- irvegaður en þó var mjög stutt í brosið og hann kunni vel að greina skoplegu hliðarnar á til- verunni. Hann var tvímælalaust fyrirmaður í sínu héraði, Eyja- firði, og naut þar mikillar virð- ingar. Samt var hann fjarri því að sækjast eftir metorðum. Mér er ekki kunnugt hversu oft eða lengi hann gegndi sveitarstjórnar- störfum; ég efast um að efa að það hafi verið oft eða lengi. En ég vissi að hann gegndi oft formennsku í sóknarnefnd Möðruvalla og það krafðist stundum mikillar lipurðar og sáttavilja. En kynni mín af Magnúsi hóf- ust fyrir alvöru og urðu nokkuð náin að ég held þegar ég byrjaði á mínu pólitíska brölti á níunda áratugnum. Hann var einn sá fyrsti sem ég leitaði ráða hjá og reyndist mér einna hollráðastur allra. Ég man sérstaklega eftir einu spjalli þegar hann gaf sér tíma til að setjast niður með mér eftir morgunmjaltir. Hann sagði þá að ég skyldi ekki endilega búast við því að það gengi nákvæmlega eft- ir sem ég hafði lagt upp með og keppti að. Kjósendur væru allir að sækjast eftir góðum mönnum á framboðslista flokkanna en ný- ir frambjóðendur hrepptu sjaldn- ast efstu sætin á lista svona í fyrsta sinn. Menn þyrftu að kynna sig og kynnast og það væri þolinmæðisverk. Ég sá það seinna hvað hann hafði haft rétt fyrir sér og vildi mér vel með þessu. Ég man að ég fékk stundum að leggja mig í gestaherberginu í Fagraskógi yfir mig þreyttur eft- ir ferðalög og vökur og kaffi- drykkjur. Auður vissi alltaf af reynslu eða eðlishvöt að svangur maður þarf eitthvað staðgott að borða til að geta sofnað og hvílst. Þjóðskáldið Davíð Stefánsson, frændi Magnúsar, segir í einu sinna bestu kvæða: „Á þessum bóndabæ bíða mín opnar dyr.“ Þannig var mín tilfinning alltaf eftir að hafa komið við í Fagra- skógi. Tíminn leið og ég hvarf fljót- lega til annarra starfa. En tengslin við Magnús í Fagraskógi héldust í áratugi. Líf okkar mannanna tekur oft óvænta stefnu. Ásbjörn, bróðir minn og tengdasonur Magnúsar, varð bráðkvaddur rúmlega fertugur að aldri veturinn 1998. Þá var mikill harmur kveðinn að báðum okkar fjölskyldum. Ég mun aldr- ei gleyma löngu og innilegu faðmlagi okkar Magnúsar við þá kistulagningu. Ég kveð Magnús í Fagraskógi með söknuði. Auði, Þóru, Magnúsi, Krist- jönu, Auði yngri og Ásthildi sendi ég innilegar samúðarkveðjur svo og sonum Magnúsar og Auðar, Stefáni og Birni og fjölskyldum þeirra. Björn Dagbjartsson. Seint á hlýju sumarkvöldi síð- asta dag júlímánaðar fyrir rétt- um þremur áratugum renndum við í hlað á Möðruvöllum í Hörg- árdal. Efst á tröppum prests- hússins stóð þáverandi formaður sóknarnefndar, Magnús í Fagra- skógi, alvarlegur á svip. Prests- kosning var nýafstaðin úti í kirkju. Við hjónin vorum hingað komin til að heyra hver niður- staðan hefði orðið. Hún snerti framtíð okkar. Hjartað sló ótt og títt í brjósti mínu þegar ég gekk upp tröppurnar til móts við Magnús. Skyndilega ljómaði and- lit hans í björtu brosi og hann breiddi út faðminn á móti okkur. Það þurfti engin frekari orð til að tjá okkur hver niðurstaða kosn- inganna hefði orðið, og í þéttu og hlýju faðmlagi hans fannst mér ég vera komin heim. Þessi mynd verður ætíð greipt í huga mér umvafin birtu og ilmi sumarsins í Hörgárdal. Ég er stolt af því að hafa mátt telja Auði og Magnús í Fagra- skógi til minna kærustu vina all- ar götur síðan. Sjaldan leið meira en árið milli samfunda, eftir- væntingin ætíð söm í brjósti mér eftir hlýju faðmlagi Magnúsar og einlægu brosi Auðar. Svo var sest að spjalli og raktar úr manni garnirnar um börn og buru og þjóðmálin krufin. Áhugi þeirra á högum manns örvaði og gladdi hugann svo mjög að hversdags- legt amstur öðlaðist dýpri merk- ingu og litlir hlutir urðu stærri. Í notalegri kyrrð fallegu stofunnar á Holtateigi varstu miðdepill at- hygli og það sem upp úr þér valt svo ótrúlega skemmtilegt. Góm- sætt kaffibrauð húsfreyjunnar var borið fyrir þig sem værir þú eðalborin. Þú upplifðir þig slíkan aufúsugest að það gaf þér byr undir báða vængi lengi á eftir. Magnús í Fagraskógi var ein- staklega glæsilegur maður eins og hann átti kyn til. Hann hafði ákveðnar skoðanir og gat verið fastur fyrir, var virkur í pólitík og studdi með ráðum og dáð þau málefni sem hann bar fyrir brjósti. Honum var íslensk menning í blóð borin og taldi þjóðkirkjuna meðal annars mik- ilvægan hlekk í viðhaldi hennar. Hann vann enda sóknarkirkju sinni á Möðruvöllum ötullega meðan hann bjó búi sínu í Fagra- skógi. Á kveðjustundu er hugurinn barmafullur af þakklæti. Á sama tíma er söknuðurinn djúpur og sár. Magnús var enginn meðal- maður, hann stóð upp úr á svo margan hátt og hafði óvenju sterka nærveru. Um það munu aðrir vitna sem hann þekktu. Heittelskaðri vinkonu minni Auði og elskulegri fjölskyldu þeirra Magnúsar votta ég einlæga sam- úð. Far vel kæri vinur og haf þökk fyrir vináttuna. Kristín Magnúsdóttir. Blómið Því lengri för sem er farin því fegra er heim að sjá og blómið við bæjarvegginn er blómið sem allir þrá. (Davíð Stefánsson frá Fagraskógi) Fyrir nokkrum árum, að áliðnu sumri, voru vinir okkar Auður og Magnús sem oftar stödd með okkur í Frændagarði, sumarhúsi fjölskyldu okkar aust- ur á Héraði. Það var logn og dagur að kveldi kominn er við Magnús göngum út ásinn. Erum á leið að vitja um silunganet í Grafarvatni. Við spjölluðum um heima og geima. Vatnið framundan í kvöld- kyrrðinni. Göngum síðasta spöl- inn hljóðir, viljum ekki rjúfa kvöldkyrrðina og þá ægifegurð sem blasir við. Vatnið eins og spegill, ásarnir umhverfis vatnið speglast í yfirborðinu. Fjalldrapi, lyng og móagróður á milli klapp- arrima. Setjumst í bátinn, ekkert hljóð aðeins gjálfur við bátinn, náttúr- an sefur. Árarnar settar varlega í vatnið. Himbrimarnir hljóðir úti á miðju vatninu með ungahnoðr- ana sína tvo, álftir í fjarska með höfuð undir væng og mófuglarnir sofa eins og náttúran. Það er ekkert sem raskar kyrrð lágnættisins nema gjálfrið við kinnung bátsins og buslið þegar bleikjan sem föst er í net- inu kemur upp í yfirborðið. Rér- um hægt og hljóðlega til baka, brýndum bátnum og gengum heim á leið. Það voru nánast helgispjöll að hreyfa sig, grasið tindraði í móunum. Það var kom- in dögg. Við skulum ljúka göngunni vinur þegar við hittumst síðar í Vonarlandinu. Við þökkum góða vináttu og samverustundir á liðnum árum og færum Auði og fjölskyldunni okkar innilegustu samúðarkveðj- ur. Ingibjörg Þórarinsdóttir. Guðmundur S. Jóhannsson. Magnús Vilhelm Stefánsson

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.