Morgunblaðið - 04.10.2019, Side 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 2019
Dalvegi 10-14, 201 Kópavogi - Sími: 555-1212 - handverkshusid.is
Opið frá kl. 8 - 18 virka daga og 12 - 16 laugardaga
VILTU LÆRA SILFURSMÍÐI,
TÁLGUN EÐA TRÉRENNSLI?
Fjölmör
stuttnáms
í handve
g
keið
rki.
Skráning og upplýsingar á
www.handverkshusid.is
Lomma, Svíþjóð. AFP. | Þrátt fyrir
erfiðar aðstæður hefur vínyrkja ver-
ið í vexti í Danmörku, Svíþjóð og
Finnlandi á síðustu árum. Loftslags-
breytingar eru ekki meginástæðan,
heldur er þetta rakið til nýrra af-
brigða af þrúgum sem henta í
Norður-Evrópu vegna þess að þær
þurfa ekki mikinn hita til að þrosk-
ast, að sögn Svenerics Svenssons,
formanns samtaka sænskra vín-
yrkjumanna. Hann segir að lofts-
lagsbreytingarnar hafi hins vegar
orðið til þess að uppskeran hafi
batnað.
Á meðal norrænu vínyrkjumann-
anna er Murre Sofrakis, 51 árs Svíi
sem á tveggja hektara vínekru á
Skáni, syðsta hluta Svíþjóðar. Þegar
hann hóf vínyrkjuna árið 2001 fram-
leiddi hann 100 lítra af víni úr
sautján þrúgutegundum. „Þetta tek-
ur langan tíma í byrjun þangað til
maður finnur réttu tegundirnar,“
sagði hann. „Maður þarf að læra að
rækta þær, við búum ekki að göml-
um hefðum hérna.“
Leita til sérfræðinga
Sofrakis framleiðir núna um
20.000 flöskur af víni á ári, eða um
þriðjung af allri vínframleiðslunni í
Svíþjóð. Hún er þó aðeins eins og
dropi í hafið þegar litið er til allrar
vínframleiðslunnar í heiminum. Í
Svíþjóð eru aðeins 100 hektarar
nýttir til vínyrkju en 750.000 í
Frakklandi.
Þótt velta sænsku vínekranna sé
lítil í samanburði við víngarðana í
Frakklandi og fleiri suðlægum lönd-
um voru meðaltekjur sænskra vín-
yrkjumanna um 600.000 sænskar
krónur árið 2016, jafnvirði 7,5 millj-
óna íslenskra, að sögn samtaka
sænskra bænda.
Sofrakis rekur nú tvær vínekrur.
Önnur þeirra er nefnd Klagshamn,
þar sem hann vinnur ásamt eigin-
konu sinni og tveimur öðrum starfs-
mönnum, og hin nefnist Flädie. Á
þeirri síðarnefndu hefur hann notið
aðstoðar um hundrað sjálfboðaliða
sem leggja honum lið í frístundum.
Norrænu vínyrkjumennirnir voru
flestir sjálflærðir áhugamenn í
fyrstu en sumir þeirra hafa nú feng-
ið til liðs við sig sérfræðinga í faginu,
oft frá öðrum löndum. Sofrakis hef-
ur ráðið 31 árs kínverskan vínsér-
fræðing sem hjálpar honum að bæta
framleiðsluna.
Hentug þrúga
Norrænu vínekrurnar framleiða
aðallega hvítvín úr þrúgunni solaris,
sem er þýskur blendingur og hentar
vel í tiltölulega svölu loftslagi þar
sem þrúgurnar þurfa að þroskast
fljótt.
Í Svíþjóð eru um 30 vínyrkjumenn
sem selja vín og nær 100 í Dan-
mörku. Norrænu vínin eru að mestu
leyti seld innanlands. Dönsku vín-
framleiðendurnir geta selt fram-
leiðsluna á vínekrum sínum en slík
sala er ekki leyfð í Svíþjóð og Finn-
landi þar sem ríkisreknar áfengis-
verslanir eru þær einu sem mega
selja vín.
AFP
Vínbóndi Murre Sofrakis hugar að vínviði á vínekru sinni á Skáni.
Vöxtur í nor-
rænni vínyrkju
 Einkum rakið til nýrra afbrigða af
þrúgum sem henta í Norður-Evrópu
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Donald Tusk, forseti leiðtogaráðs
Evrópusambandsins, kvaðst í gær
vera „opinn“ fyrir brexit-tilboði Boris
Johnsons en ekki sannfærður um að
tillögur forsætisráðherrans dygðu til
að hægt yrði að hefja viðræður um
nýjan brexit-samning. Stýrihópur
Evrópuþingsins í brexit-málinu
kvaðst ekki telja að tillögur Johnsons
gætu verið „grundvöllur fyrir nýjum
samningi“ um útgöngu Bretlands úr
Evrópusambandinu.
Tusk sagði á Twitter að hann hefði
hringt í tvo menn í gær vegna brexit,
fyrst Leo Varadkar, forsætisráðherra
Írlands, og síðan Boris Johnson.
„Skilaboð mín til Leos Varadkars for-
sætisráðherra voru: við stöndum ein-
dregið með Írlandi. Skilaboð mín til
Boris Johnsons forsætisráðherra: við
erum opin fyrir tillögunum en ekki
enn sannfærð um þær.“
Stýrihópur Evrópuþingsins kvaðst
hafa miklar áhyggjur af mikilvægum
þáttum í tillögum sem Johnson sendi
framkvæmdastjórn ESB í fyrradag
og sagði að þær væru hvorki „trú-
verðugar né lagalega framkvæman-
legar“. Í tillögunum væri ekki tekið á
úrlausnarefnum sem þyrfti að leysa,
m.a. hvernig tryggja ætti að landa-
mæri Írland héldust opin ef „bak-
tryggingin“ svonefnda í brexit-samn-
ingi Theresu May við ESB yrði
afnumin, eins og Johnson vill. Enn-
fremur væri ekki tryggt að samning-
urinn frá 1998 um frið á Norður-Ír-
landi yrði virtur, auk þess sem
tillögurnar gætu grafið undan innri
markaði ESB. Þá sagði stýrihópurinn
að Johnson hefði lagt fram „óljósar“
tillögur um hvernig haga ætti toll-
gæslu vegna viðskipta milli Írlands og
Norður-Írlands án þess að hefja eftir-
lit á landamærunum.
Fréttaskýrandi The Telegraph
segir viðbúið að tillögur Johnsons um
tilhögun tollgæslunnar á Norður-Ír-
landi mæti mikilli andstöðu í Evrópu-
sambandinu. Tillögur forsætisráð-
herrans feli í sér viðamiklar undan-
þágur frá gildandi tollareglum ESB
og leiðtogar sambandsins séu tregir
til að fallast á þær þar sem þær geti
haft fordæmisgildi. Þær grafi einnig
undan þeirri meginreglu ESB að
sömu reglur eigi að gilda á öllum innri
markaði sambandsins.
Eykur skriffinnsku og kostnað
Embættismenn ESB og stýrihópur
Evrópuþingsins hafa einnig efasemd-
ir um þá tillögu Johnsons að norður-
írska þingið hafi lokaorðið um hvort
ákvæði nýs brexit-samnings eigi að
gilda á Norður-Írlandi og greiði síðan
atkvæði um það á fjögurra ára fresti.
Þetta valdi óvissu og geti orðið til þess
að flokkar sambandssinna á Norður-
Írlandi komi í veg fyrir að samnings-
ákvæðin tækju gildi.
DUP, stærsti flokkur sambands-
sinna á Norður-Írlandi, hefur lýst yfir
stuðningi við tillögur Johnsons en
hugsanlegt er að honum snúist hugur
í málinu síðar. Allir hinir stjórnmála-
flokkarnir á Norður-Írlandi hafa
lagst gegn tillögunum, þeirra á meðal
Sinn Féin, stærsti flokkur lýðveldis-
sinna, en einnig minni flokkar sam-
bandssinna.
The Telegraph segir að stjórn-
málamenn úr röðum norðurírskra
sambandssinna hafi miklar efasemdir
um tillögurnar og forystumenn í at-
vinnulífinu á Norður-Írlandi hafa
lagst eindregið gegn þeim. Þeir segja
að til að hindra eftirlit við landamæri
Írlands og Norður-Írlands hafi John-
son lagt fram tillögur um að koma
upp „tvennum landamærum“, annars
vegar til að koma á tollgæslu vegna
vöruviðskipta milli Írlands og
Norður-Írlands og hins vegar til að
koma á eftirliti vegna viðskipta milla
Norður-Írlands og annarra hluta
Bretlands. Þetta leiði til aukinnar
skriffinnsku og auki einnig kostnað
fyrirtækja.
Láta í ljós efasemdir
um tilboð Johnsons
 Fær dræmar viðtökur í ESB og mikil andstaða á N-Írlandi
Norður-Írland lúti
reglum ESB um
vöruviðskipti
Norður-Írland
lúti sömu tolla-
reglum og aðrir
hlutar Bretlands
Til þess þarf að
koma á tollgæslu
vegna viðskipta
milli N-Írlands
og Írlands
Til þess þarf að koma
á eftirliti með vöru-
viðskiptum milli N-Írlands
og annarra hluta Bretlands
Brexit-tillögur Boris Johnsons
Írlandshaf
Í R L A N D B R E T -
L A N D
NORÐUR-
ÍRLAND
N-Írland verði í innri
markaði ESB fyrir vörur
Allt Bretland standi
utan tollabandalags ESB