Morgunblaðið - 04.10.2019, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 2019
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
ÍMorgun-blaðinu í gærvar birt heil-
síðuauglýsing frá
rekstraraðilum á
Laugavegi, Skóla-
vörðustíg og
Bankastræti um
lokanir á þessum sögufrægu
og vinsælu gömlu götum.
Birtar eru undirskriftir
hluta þeirra sem samþykkir
voru inntaki og boðskap þess-
arar auglýsingar, því hefðu
allar undirskriftirnar verið
birtar hefði naumast verið
pláss fyrir nokkuð annað á síð-
unni.
En þar kemur einnig fram
að áður höfðu þessi sjónarmið
verið rækilega kynnt fyrir
borgaryfirvöldum og þau ekk-
ert gert með sjónarmið
rekstraraðilanna.
Það er raunar mjög ein-
kennandi fyrir störf og viðmót
núverandi yfirvalda borg-
arinnar, að þau telja sig lítt
varða um sjónarmið borgar-
búa í smáu eða stóru og einnig
í þeim tilvikum þar sem aug-
ljóst má vera að sá hópur sem
í hlut á þekkir jafn vel eða
miklu betur til mála en
borgaryfirvöldin sem fara
sínu fram, hvað sem sjónar-
miðum annarra líður.
Í þessu tilviki kemur fram
að nærri þrír af hverjum fjór-
um rekstraraðilum við þessar
götur sem umdeildar lokanir
taka til voru andvígir þeim.
En þeir létu sér ekki nægja að
lýsa andstöðu sinni við þessar
skaðlegu ráðstafanir heldur
sýndu ábyrgð og samstarfs-
vilja með því að reifa kosti
sem rétt væri að athuga til að
koma til móts við sjónarmið
aðila og vilja meirihluta
borgarstjórnar, þótt sá sé ein-
kennilega lélegur hlustandi á
sjónarmið annarra.
Í ávarpi rekstraraðila segir
meðal annars: „Borgar-
yfirvöld ætla ekki að standa
við gefin loforð um að opna
Laugaveg og Skólavörðustíg
fyrir bílaumferð 1. október,
heldur ætla að hafa lokað allt
árið, þrátt fyrir afgerandi
andstöðu rekstraraðila. Mikill
flótti fyrirtækja hefur verið úr
miðbænum og hafa flestir for-
svarsmenn þeirra talað um lé-
legt aðgengi að fyrirtækjum
þeirra sem ástæðuna. Lokun
gatna hjálpar þar ekki til!“
Og rekstraraðilarnir bæta
við: „Það er með ólíkindum að
borgaryfirvöld hafi undan-
farin ár verið í stríði við versl-
un í miðbænum um lokanir og
gengið þvert gegn vilja þeirra
í þeim efnum. Það á að vera
stolt hverrar höfuðborgar að
vera með fjölbreytta þjónustu
sem höfðar til
allra lands-
manna.“
Það er augljóst
að rekstraaðilum á
þessum mikilvægu
en jafnframt við-
kvæmu svæðum er
mikið niðri fyrir, en þeir hafa
fram að þessu reynt að koma
sjónarmiðum sínum hljóðlega
á framfæri við borgaryfirvöld
án árangurs.
Og enginn þarf að undrast
þótt þeim þyki mælirinn vera
löngu fullur.
Þeir eru ekki að berjast
gegn hugmyndum eða „út-
ópíum“ sem bregðast mætti
við með ásökunum um að þeir
séu „á móti framförum og nú-
tímavæðingu“ eins og oft er
lenska að gera. Öðru nær.
Þeir vísa til reynslunnar sem
þegar er orðin vegna þessa of-
fors borgaryfirvalda, eins og
þetta dæmi úr ávarpi þeirra er
til vitnis um: „Á þeim kafla
Laugavegar sem lokað var í
sumar eru 36% verslunarrýma
auð!“
Og eins og rekstraraðilarnir
benda á eru þeir ekki einir um
þau sjónarmið sem þeir
kynna. Könnunin, sem þeir
vísa til í auglýsingu sinni, sýn-
ir einnig að meirihluti borgar-
búa er andvígur lokunarstefn-
unni.
Þessir viðskiptamenn í
hjarta borgarinnar ljúka
ávarpi sínu með þessum orð-
um: „Rekstraraðilar við
Laugaveg og Skólavörðustíg
vilja fá að keppa við önnur
verslunarsvæði á
höfuðborgarsvæðinu af sann-
girni og án afskipta borgar-
yfirvalda af sínu rekstrar-
umhverfi. Verslun í
miðbænum hefur þurft að
sætta sig við hærri stöðu-
mælagjöld auk skerts aðgeng-
is að miðbænum. Veðrið spilar
stóran þátt í því hvort fólk
kemur í miðbæinn eða ekki,
göngugötur skipta þar ekki
máli. Fyrst að það er stefna
borgaryfirvalda að fjölga
göngugötum í Reykjavík því
byrja þau ekki á þeim svæðum
þar sem meirihluti rekstrar-
aðila er fylgjandi lokunum
eins og í Kvosinni og úti á
Granda?
Ekkert raunverulegt sam-
ráð hefur átt sér stað um lok-
anir gatna í miðbænum. Það
er ekki samráð þegar borgar-
yfirvöld kalla okkur rekstrar-
aðila á fund til að tilkynna
okkur hvað þau hyggjast fyrir
og láta síðan allar mótbárur
sem vind um eyru þjóta.
Nei, það er ekki samráð
heldur valdníðsla og yfir-
gangur!“
Það er sama hvert
litið er, þá er
samráðsleysi
ráðstjórnar borg-
arinnar hrópandi}
Allt með ólíkindum
É
g veit ekki hversu oft ég hlustaði
á hin ýmsu ævintýri sem amma
átti á plötum og hljóðsnældum
þegar ég var yngri. Endurtekn-
ingarnar voru kannski skorti á
úrvali að kenna en ekki leiddist mér. Ég átti
mér ýmis uppáhaldsævintýri þegar ég var
yngri eins og Jói og baunagrasið, Tumi þum-
all, Hans og Gréta, kýrin Huppa og fleira í
þeim dúr. Það eru hins vegar tvö ævintýri sem
lifa góðu lífi enn þann dag í dag og eiga sér
sinn stað í mínu hjarta. Boðskapur þeirra virð-
ist nefnilega aldrei úreldast.
Fyrra ævintýrið er Úlfur, úlfur. Boðskap-
urinn virkar alls staðar og ekki síst í þingstörf-
unum því þar skiptir trúverðugleiki mjög
miklu máli. Ef við glötum traustinu þá hlustar
enginn og úlfurinn étur þig. Nú vill svo til, hins
vegar, að sumir eru ansi góðir í að plata og kalla ekki alltaf
úlfur, úlfur. Næst kalla þeir kannski þjófur, þjófur eða
eitthvað annað og ná þannig að fela gabbið sitt aftur og
aftur án þess að missa getuna til þess að kalla eftir við-
brögðum.
Seinna ævintýrið er Nýju fötin keisarans. Nýlega hefur
mikið borið á þeirri gagnrýni að það megi nú ekki nota
börn í pólitískri baráttu og vísað í loftslagsverkföll Gretu
Thunberg. Það var nefnilega þannig í sögunni um nýju föt-
in að allir vissu að einungis þeir sem voru gáfaðir og góðir
gætu séð fötin. Enginn þorði því að segja neitt, nema
barnið. Allir aðrir duttu í klassíska meðvirkni og létu und-
an hópþrýstingi. Enginn þorði að upplýsa um
meinta fávisku eða illmennsku sína.
Þó svo það sé rétt að það eigi ekki að nota börn
í pólitískri baráttu þá er það ekki sjálfkrafa rétt í
öllum tilfellum þar sem barn er að berjast fyrir
réttindum sínum. Við erum nefnilega með mjög
fallegan samning Sameinuðu þjóðanna um rétt-
indi barnsins en í annarri grein barnasáttmálans
er tryggt að barni sé ekki mismunað eða refsað
vegna sjónarmiða sem það lætur í ljós eða vegna
skoðana sinna. Það þýðir að það á að hlusta á
gagnrýni barna og mæta þeim á málefnalegum
nótum, ekki hunsa orð þeirra af því að þau eru
börn sem mega ekki taka þátt í pólitískri umræðu
eða, enn verra, skamma þau fyrir að taka þátt.
Ef ég yfirfæri þennan áróður á söguna um
nýju fötin keisarans þá væri þetta eins og að full-
orðna fólkið myndi strax skamma foreldra barns-
ins fyrir að það uppljóstraði um þröngsýni þeirra og trú-
girni. Það er ekki ævintýrið sem ég ólst upp við, það er
eitthvað nýtt og miklu verra. Það yrði líklega flokkað sem
hryllingssaga en ekki ævintýri.
Hvað gerist ef enginn segir neitt? Engin Rosa Parks?
Enginn Wang Weilin, Ghandi, Mandela, Malala eða helvít-
is fokking fokk? Ekkert „vér mótmælum allir“? Nei Jón,
sestu niður. Fundurinn er búinn.
Hættum að skamma börn fyrir að vera börn. Skömmum
fullorðna fyrir að haga sér eins og … bjornlevi@althingi.is
Björn Leví
Gunnarsson
Pistill
Uppáhaldsævintýrin mín
Höfundur er þingmaður Pírata
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Launafólk í stéttarfélögumopinberra starfsmannahefur mátt sýna mikla bið-lund og þolinmæði vegna
hægagangsins sem verið hefur á
kjaraviðræðum á opinbera mark-
aðinum á umliðnum vikum og mán-
uðum. Liðið er rúmlega hálft ár frá
því að flestir samningar á opinbera
markaðinum runnu út en alls losnuðu
153 kjarasamningar um mán-
aðamótin mars og apríl sl. Ýmsir
héldu því þá fram að lífskjarasamn-
ingarnir á almenna vinnumark-
aðinum myndu marka stefnuna og
greiða fyrir gerð samninga hjá öðrum
stéttarfélögum en ljóst er orðið, nú
þegar hálft ár er líka liðið frá und-
irritun þeirra, að sú hefur ekki orðið
raunin.
Á yfirstandandi ári losna alls 174
kjarasamningar á vinnumarkaðinum
og deilumálum sem vísað er til sátta-
miðlunar fjölgar á borði ríkis-
sáttasemjara. Á síðustu dögum hafa
embætti ríkissáttasemjara borist 19
vísanir nýrra sáttamála aðildarfélaga
BSRB gagnvart þremur viðsemj-
endum; ríkinu, samninganefnd Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga (SNS)
og Reykjavíkurborg. Eru nú komin
inn á borð ríkissáttasemjara samtals
27 óleyst sáttamál. Fyrir voru átta
óleystar kjaradeilur til sátta-
meðferðar hjá embættinu, þ.á m.
deilur flugfreyja og Icelandair sem
vísað var til sáttasemjara í apríl-
byrjun, flugumferðarstjóra og Isavia
sem vísað var 13. apríl og atvinnu-
flugmanna og Air Iceland Connect
sem vísað var í maí. Og alvarleg staða
er komin upp í deilu Blaðamanna-
félags Íslands og Samtaka atvinnu-
lífsins eftir að BÍ sleit viðræðunum í
seinustu viku.
Óbreytt staða, engin hreyfing
Ákveðið hefur verið að boða samn-
inganefndir BSRB og ríkisins,
Reykjavíkurborgar og SNS til
þriggja sáttafunda næsta mánudag.
Viðræðurnar eru tvískiptar og nokk-
uð flóknar. BSRB-félögin fólu banda-
laginu umboð til að semja um sameig-
inleg mál, sem eru einkum stytting
vinnuvikunnar og jöfnun launa á milli
markaða en félögin fara svo hvert
fyrir sig með önnur mál og þarf því
væntanlega að halda sáttafundi með
sameiginlegri samninganefnd BSRB
og einstökum félögum á næstunni
gagnvart þremur samninganefndum
ríkis, borgar og sveitarfélaganna.
Kjarasamningar félaga háskóla-
manna í BHM hafa einnig verið lausir
frá því í vor og samningar ekki í sjón-
máli. ,,Óbreytt staða og engin hreyf-
ing“ var lýsandi svar forystumanns
innan BHM á gangi kjaraviðræðna
háskólamanna í samtali í gær. Ekki
hefur þó verið ákveðið hvort deil-
unum verður vísað til sáttasemjara.
Þá mun svipuð staða vera uppi
meðal hjúkrunarfræðinga og við-
semjenda þeirra. Hjúkrunarfræð-
ingar hafa verið samningslausir frá
31. mars sl. þegar gerðardómur um
launakjör þeirra rann út og óvíst er
hvaða stefnu mál þeirra taka.
Stór hópur félagsmanna í stéttar-
félögum innan vébanda ASÍ starfar
hjá ríki og sveitarfélögum og er einn-
ig með lausa samninga. Eftir harðar
deilur í sumar um lífeyrismál sam-
mæltust Starfsgreinasamband Ís-
lands, Efling-stéttarfélag og SNS um
að endurskoða viðræðuáætlunina og
stefna að gerð nýs kjarasamnings
fyrir 20. október nk. Jafnframt drógu
SGS og Efling til baka vísun kjara-
deilunnar til ríkissáttasemjara. Efl-
ing vísaði hins vegar deilu félagsins
við Reykjavíkurborg til ríkis-
sáttasemjara.
27 sáttamál á borði
ríkissáttasemjara
Morgunblaðið/Golli
Kjaramál Í húsakynnum ríkissáttasemjara í Borgartúni sitja menn sveittir
yfir kjarasamningum stéttarfélaga við sveitarfélög landsins.
Stytting vinnuvikunnar er
flöskuhálsinn í viðræðunum við
BSRB núna, segir Inga Rún
Ólafsdóttir, sviðsstjóri kjara-
sviðs Sambands íslenskra
sveitarfélaga sem er í forsvari
fyrir samninganefnd þeirra
(SNS). Nú þurfi menn að ein-
beita sér að því að reyna að
losa um hann. SNS er alls með
63 viðsemjendur. BSRB hefur
barist fyrir styttingu vinnuvik-
unnar í 35 stundir án launa-
skerðingar. Ekki er ágreiningur
um markmiðið að stytta vinnu-
tímann en finna þarf leiðina til
þess að sögn Ingu Rúnar.
Þegar líður á haustið og vet-
urinn mun vaxandi þungi fær-
ast í kjaraviðræður en kenn-
arafélög sem semja við
sveitarfélögin náðu á dögunum
samkomulagi við SNS um að
fresta formlegum viðræðum
fram í október með það að
markmiði að ná samningum
fyrir 30. nóvember.
Vinnutíminn
flöskuhálsinn
ÞUNGI Í VIÐRÆÐURNAR