Morgunblaðið - 28.12.2019, Qupperneq 6

að við matið hafi einkunnir umsækj-
enda verið grófflokkaðar eftir áður-
nefndum 12 matsþáttum. „Við
ákváðum að styðjast ekki beinlínis við
reiknilíkan. Ég hafði áður verið for-
maður þessarar nefndar og þá var
það ekki gert. Þannig að ég taldi það
ekki rétt og meðnefndarmenn mínir
voru því sammála. Hins vegar höfðum
við það til hliðsjónar við mat á um-
sækjendum. Við tókum líka sérstak-
lega til skoðunar færni umsækjenda
til að semja dóma. Það var eina atriðið
sem Hæstiréttur gerði athugasemdir
við í dómi sínum þegar hann fjallaði
um dómnefndarálitið þar sem metnir
voru umsækjendur um stöður 15
Landsréttardómara. Við tókum þann
þátt sérstaklega til skoðunar, á
grundvelli dóms Hæstaréttar, eins og
kemur fram í umsögninni,“ segir Ei-
ríkur.
Starfar ekki vélrænt
Spurður hvort dómnefndin hafi
svigrúm til að ákveða við hvaða að-
ferðafræði hún styðst segir Eiríkur
að nefndin starfi ekki vélrænt.
„Nefndinni er ætlað það hlutverk
að meta hæfni umsækjenda. Það
gilda um hana
ákveðnar starfs-
reglur sem henni
er skylt að fylgja.
Þar eru þessir
matsþættir al-
mennt orðaðir. Að
öðru leyti eru
nefndinni ekki
settar neinar
skorður í lögum
eða settum
reglum um það hvernig hún hagar
sínum störfum. Það fer eftir atvikum.
Til dæmis um hvaða dómaraembætti
er að ræða, fjölda umsækjenda og
mörgum öðrum atriðum sem hafa
áhrif á matið,“ segir Eiríkur.
Hæfnisröðinni breytt
Gunnlaugur Claessen var formað-
ur dómnefndarinnar vegna umsókna
um stöðu dómara við Landsrétt. Skil-
aði hún umsögn í maí 2017 og stað-
festi Alþingi tillögu ráðherra um
Landsréttardómara 31. maí sama ár.
Rétturinn hóf störf 1. janúar 2018.
Fram kom í Morgunblaðinu á Þor-
láksmessu að Davíð Þór Björgvins-
son, varaforseti Landsréttar, hefði
gagnrýnt dómnefndina fyrir að víkja í
síðustu umsögn sinni frá niðurstöðu
dómefndar vegna Landsréttar 2017.
Davíð Þór var metinn langhæfast-
ur vegna dómaravalsins í Landsrétt
árið 2017 og fékk m.a. hærri einkunn
en Ingveldur Einarsdóttir sem metin
var sjötti hæfasti umsækjandinn.
Eins og fram hefur komið fékk Davíð
Þór 7,35 stig en Ingveldur 6,3 stig.
Þegar dómnefnd skilaði umsögn
vegna stöðu dómara við Hæstarétt
fyrr í þessum mánuði treysti hún sér
hins vegar ekki til að gera upp á milli
þriggja umsækjenda; Davíðs Þórs,
Ingveldar og Sigurðar Tómasar
Magnússonar. Áslaug Arna Sigur-
björnsdóttir dómsmálaráðherra gerði
í kjölfarið tillögu til forseta Íslands
um skipan Ingveldar og afhenti henni
skipunarbréf í gær.
Málið tilheyrir fortíðinni
Spurður hvort vísan Davíðs Þórs til
niðurstöðu dómnefndarinnar vegna
Landsréttar í maí 2017 sé ekki viss
viðurkenning á störfum hennar
kveðst Gunnlaugur Claessen, formað-
ur þeirrar nefndar, ekki vilja tjá sig
um málið. Það tilheyri fortíðinni.
Að sama skapi vildi hann ekki tjá
sig um ósamræmi sem komið er upp
milli niðurstöðu dómnefndar vegna
Landsréttar og Hæstaréttar.
Hins vegar vísaði Gunnlaugur til
álits sem hann hefði lagt fyrir stjórn-
skipunar- og eftirlitsnefnd í lok maí
2017. Virðist hann þar vísa til bréfs til
Sigríðar Á. Andersen 28. maí.
Rifjaði Gunnlaugur þar upp að
hann hefði tekið við „svokölluðum
„skorblöðum“ frá fyrri nefnd, sem
notuð voru við samlagningu og út-
reikninga á niðurstöðum um einstaka
umsækjendur, en á þessum eyðublöð-
um voru prentaðar nákvæmlega þær
vægistölur í prósentum sem síðan
hefur verið beitt. Nefnd „skorblöð“
hafa nú verið leyst af hólmi með þar
til gerðu excel-skjali með sama vægi í
einstökum þáttum og áður en það
helgast af miklum fjölda umsækjenda
nú … Að gefnu tilefni er einnig rétt
að taka fram að þar til nú hefur varla
gætt merkjanlegrar óánægju tals-
manna dómara með vægi einstakra
þátta þannig að nefndin yrði þess
vör,“ skrifaði Gunnlaugur þá m.a.
Áslaug Árnadóttir var formaður
dómnefndarinnar vegna lausrar
stöðu dómara við Hæstarétt í haust.
Hún vildi aðspurð ekki tjá sig um
gagnrýni Davíðs Þórs á niðurstöðu
nefndarinnar. Hins vegar vísaði hún á
2. kafla í umsögninni, Sjónarmið sem
nefndin byggir mat sitt á, en sá kafli
er um 5 síður og verður ekki endur-
sagður í fáeinum línum.
Studdust ekki við reiknilíkanið
Morgunblaðið/Sverrir
Hæfnismat Átta lögmenn sóttu um dómarastöðu við Hæstarétt í haust.
 Fyrrverandi formaður dómnefndar vegna dómaravals segir nefndina ekki bundna í störfum sínum
 Nálgunin fari eftir atvikum  Formaður dómnefndar vegna Hæstaréttar tjáir sig ekki um gagnrýni
Eiríkur
Tómasson
Áslaug
Árnadóttir
Gunnlaugur
Claessen
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Eiríkur Tómasson, fv. forseti laga-
deildar Háskóla Íslands, segir dóm-
nefnd um hæfni umsækjenda um
embætti dómara ekki vera settar
fastar skorður í störfum sínum.
Nefndin starfar samkvæmt lögum
um dómstóla. Störf hennar voru til
umræðu í kjölfar Landsréttarmálsins
en Sigríður Á. Andersen sagði af sér
embætti dómsmálaráðherra eftir að
Mannréttindadómstóll Evrópu
(MDE) felldi dóm gegn ríkinu. Hafði
Hæstiréttur áður komist að þeirri
niðurstöðu að ráðherrann hefði ekki
sinnt rannsóknarskyldu við skipan í
embætti 15 dómara við Landrétt.
Málinu er ekki lokið en það fer fyrir
yfirdeild MDE í febrúar.
Sem kunnugt er vék ráðherra frá
hæfnisröð dómnefndar og færði fjóra
umsækjendur ofar á listann á kostnað
annarra. Alls voru metnir 33 umsækj-
endur um 15 dómarastöður og var
þeim raðað niður á skorblaði út frá 12
matsþáttum. Munaði aðeins 0,03 á
umsækjendum í 15. og 16. sæti hæfn-
islistans. Notkun reiknilíkansins var
gagnrýnd en nefndin hefur við síðari
umsagnir vikið frá henni.
Var tilnefndur af Hæstarétti
Eiríkur Tómasson, fyrrverandi
hæstaréttardómari, var formaður
dómnefndarinnar 2011-2013. Hann
var jafnframt formaður nefndarinnar
síðastliðið sumar vegna umsagnar um
umsækjendur um stöðu dómara við
Landsrétt. Eiríkur var tilnefndur af
Hæstarétti til að fara með það ein-
staka mál. En formaður og varafor-
maður viku þá sæti.
Niðurstaða nefndarinnar var að Ei-
ríkur Jónsson væri hæfastur um-
sækjenda um stöðu dómara við
Landsrétt. Var það rökstutt með al-
mennum orðum um heildarmat á tólf
matsþáttum sem lágu valinu til
grundvallar. Ekki virtist gert upp á
milli umsækjenda með stigagjöf.
Eiríkur Tómasson segir aðspurður
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 2019
sp
ör
eh
f.
Skemmtileg hlaupahátíð með öllum vegalengdum í heillandi miðaldaborg. Tallinn
í Eistlandi er spennandi borg sem lætur engan sem þangað kemur ósnortinn og
Tallinn maraþonið hefur stimplaði sig inn sem stærsti íþróttaviðburður Eistlands.
Á laugardeginum 12. september stendur til boða 10 km hlaup og hálfmaraþon en
maraþon í fullri lengd sunnudaginn 13. september.
Verð: 144.800 kr. á mann í tvíbýli. Mjög mikið innifalið!
Fararstjóri: Inga Dís Karlsdóttir
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 Reykjavík
11. - 15. september
Tallinn maraþon
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Innhringingum í Hjálparsíma Rauða
krossins, 1717, hefur farið sífjölg-
andi á árinu og mikið álag hefur ver-
ið á símalínur og netspjall hans í
kringum hátíðarnar. Þetta staðfestir
Berglind Guðjónsdóttir, ráðgjafi í
Hjálparsíma Rauða krossins, í sam-
tali við Morgunblaðið.
„Það eru alltaf þessir tímar ársins
sem álagið eykst hjá okkur. Það eru
þessir gleðitímar,“ segir Berglind.
„Jólin og áramótin og tíminn þar í
kring er alltaf mikill álagstími hjá
okkur og margir sem leita til okkar,“
segir hún.
Berglind segir að margir hringi í
Hjálparsímann vegna einmanaleika
yfir hátíðarnar en einnig vegna fjár-
hagsáhyggja.
„Á þessum tíma finnur fólk meira
fyrir einmanaleikanum. Svo eru þeir
sem hafa minna milli handanna bæði
stressaðir út af fjárhagsáhyggjum
og langar að gefa betri gjafir,“ segir
hún.
Aðspurð hvers vegna hún telji að
innhringingum hafi fjölgað á árinu
segist Berglind telja ástæðuna
margþætta. Telur hún bæði að fleiri
viti af Hjálparsímanum núorðið
vegna aukinnar umræðu og ábyrgari
umfjöllunar um sjálfsvíg í fjöl-
miðlum þar sem yfirleitt er vísað í
úrræði sem standa fólki til boða, eins
og Hjálparsímann.
„Svo er líka bara meiri almenn
umræða í samfélaginu. Fólk er lík-
legra til að leita sér aðstoðar og
hringja í okkur vegna sjálfsvígs-
hugsana og svoleiðis. Það er opnari
umræða. Ég held að þetta vinnist
allt saman,“ segir Berglind.
Ef einstaklingar glíma við sjálfs-
vígshugsanir er bent á Hjálparsíma
Rauða krossins, 1717. Einnig má
hafa samband við Píeta-samtökin
sem veita ókeypis ráðgjöf.
Morgunblaðið/Heiddi
Hjálp Mikið álag hefur verið á
Hjálparsíma RKÍ yfir hátíðarnar.
Aukið álag á 1717
yfir hátíðarnar
 Hringingum fór fjölgandi á árinu