Skessuhorn - 12.06.2019, Blaðsíða 17

MIÐVIKUDAGUR 12. júNÍ 2019 17
Mjög mikil aðsókn var í heita pott-
inn Guðlaugu við Langasand á
Akranesi um Hvítasunnuhelgina,
en á annað þúsund manns nutu þess
þá að fara í laugina, sjóin og börn
voru að leik á Langasandi. Mest
voru þetta Íslendingar á ferðinni,
fjölmargir af höfuðborgarsvæðinu
og frá Reykjanesi að sögn starfs-
fólks. Þær jill Syrstad og Írena Rut
jónsdóttir voru á vaktinni við laug-
arhúsið þegar blaðamaður kom þar
við á öðrum degi Hvítasunnu. Þær
sögðu nánast hafa verið fullt í laug-
inni þann dag og að á laugardeg-
inum hefðu gestir til dæmis verið
400. Þær sinna hefðbundinni laug-
argæslu, en hægt er að fylgjast með
gestum í gegnum tvær myndavél-
ar en þriðja vélin er væntanleg. Þá
þarf að leiðbeina börnum svo sem
um hvar megi ekki klifra en einn-
ig þarf að leiðbeina fólki varðandi
sjósund, til dæmis um að vera ekki
of lengi í sjónum í einu. Auk þess
selja þær matvæli í vaktskúrnum,
en nýlega var samið við Matarbúr
Kaju um vörur sem þar eru boðn-
ar til sölu.
Guðlaug var opnuð með viðhöfn
8. desember á liðnu ári. Þær jill og
Írena Rut segja að gestafjöldinn í
laugina sé frá þeim degi kominn í
ellefu þúsund. Frítt er í Guðlaugu
og er ekki ætlun að innheimta gjald
þetta árið að minnsta kosti.
mm
Jill Syrstad og Írena Rut Jónsdóttir standa vaktina í Guðlaugu.
Þétt setið í Guðlaugu
Svipmynd frá Langasandi á mánudaginn.
Maður við mann í efri lauginni.
Hvarvetna var fólk.
Fyrir utan húsið hjá hjónunum er skynjari til að láta vita ef tófa er á ferðinni.
Þegar skynjarinn fer af stað, þá tekur Sigurbjörg riffilinn og stekkur í dyragættina
til að reyna að ná varginum. Mynd þessi er sviðsett.
Strangar
útflutningskröfur
Þegar búið er að taka saman dún-
inn þá þarf að hreinsa hann. Þeg-
ar blaðamaður kom var Óskar Þór í
miðju slíku verkefni í einni skemm-
unni á bænum. „Nú er ég búinn að
hreinsa þetta eins og við gerum,“
sagði hann á meðan hann hand-
fjatlaði dúninn yfir grind sem lögð
var yfir hjólbörur sem tóku við öllu
ruslinu. „Svo förum við með þetta
til fyrirtækis í Stykkishólmi í frek-
ari hreinsun þar sem að dúnninn er
svo seldur. Þau eru með vélar og
hreinsa allt úr þessu,“ bætir hann
við.
Ferlið er þannig að dúnninn er
tekinn og settur inn í þurrkara sem
nær yfir 100 gráðu hita. Dúnninn
er bakaður í einhvern tíma. Þá er
allt rusl sem er eftir orðið stökkt að
það brotnar auðveldlega frá dúnin-
um. Næst fer dúninn í vélar og vél-
in djöflast í dúninum og ákveðnir
blásarar draga rykið úr. Þegar þar
er komið þá þarf að taka fjaðrirn-
ar. Til þess er notuð önnur vél sem
hreinsar fjaðrirnar en nær þó ekki
öllum fjöðrunum. Þá tekur við
handtínsla þar til engar fjaðrir eru
eftir. „Það eru mjög strangar út-
flutningskröfur til dúnsins. Hann
þarf að vera alveg 100%. Það geng-
ur ekki upp að selja dún sem er illa
hreinsaður,“ segir Óskar.
Rétt um 40% nýting er á þeim
dún sem hjónin tína og þarf að
tína úr 65 hreiðrum til að búa til
eitt kíló af hreinum dún sem er til
dæmis það magn sem þarf til að
gera eina dúnsæng. „Við seljum allt
út, mikið til Þýskalands og japans,“
segir Sigurbjörg.
Tófan ágeng
Æðarfuglinn heldur til meðfram
ströndinni allt árið og segir Sig-
urbjörg aðal varpið vera í eyjun-
um. „Mesta varpið er í Skutulsey,
þá erum við með lítinn bát til að
sigla á út í eyjuna og litlu eyjarn-
ar í kring til að tína dúninn,“ seg-
ir Sigurbjörg, en eitthvað af fugl-
inum verpir líka í kringum bæinn
sjálfan.
Töluverður tími fer hjá þeim
hjónum í að verja æðarvarpið fyrir
varginum og þarf að standa vaktina
dag og nótt. „Það hefur heyrst af
miklu tófuveseni á svæðinu hérna
og varpið minnkað mikið frá því
hvernig það var. Hún er kannski
bara að vinna okkur,“ veltir Óskar
Þór fyrir sér. „Þetta endar með því
að við gefumst upp. Við þurfum að
vaka á nóttunni og vakta svæðið,“
bætir Sigurbjörg við.
Þrátt fyrir að hafa girt svæðið vel
af til að halda tófunni frá þá tek-
ur Óskar Þór að sér næturvaktina
og hefur sinnt því síðustu ár þar
sem hann situr í gömlum bílskrjóði
sunnan við bæinn. Þar situr hann
með byssu og fylgist með hvort
tófan sé á ferðinni. „Í fyrra vor var
ég 40 nætur í bílnum og skaut sjö
tófur en ein eða tvær sluppu niður
fyrir. Þá fengum við til liðs við okk-
ur tófuskyttur til að aðstoða okkar
að ná þeim. Það verður allt vitlaust
hérna þegar tófan kemst niður fyr-
ir. Hún bara stoppar ekki og skimar
svæðið alveg látlaust,“ segir Óskar.
Hjónin segja meiri frið ríkja núna
því skytturnar eru búnar að drepa
svo mikið. Þau eru þó aldrei alveg
laus við varginn og halda áfram að
standa vaktina. „Ég sef ekki á vakt-
inni heldur þarf ég stöðugt að vera
að rýna eftir tófunni. Ég þarf að
passa 180 gráður fyrir framan mig.
Fjaran færist alltaf til eins og gerist
og gengur. Þegar ég fer til dæm-
is klukkan 12 á miðnætti á vaktina
þá er ég til fimm að morgni. Eftir
vaktina fer ég heim og legg mig,“
útskýrir hann.
„Það er svo mikil ánægja með
samhliða æðarvarpinu, að tína dún
og vera í kringum fuglinn. Þetta er
svo skemmtilegur fugl sem þakk-
ar fyrir sig með dúninum, en það
er spurning hvort þetta sé gaman
lengur eða hvort þetta sé meira
streð,“ bætir Óskar við. „Við höf-
um hingað til verið laus við tóf-
una í eyjunum því hún vill helst
ekki bleyta sig í lappirnar, en ger-
ir það ef hún er örvæntingafull og
ef það er eitthvað verið að sækja að
henni,“ segir Sigurbjörg að end-
ingu en eins og fyrr segir þá er
mesta varpið í Skutulsey. glh
Óskar Þór segir blaðamanni sögur úr sveitinni.