Skessuhorn


Skessuhorn - 12.06.2019, Blaðsíða 20

Skessuhorn - 12.06.2019, Blaðsíða 20
MIÐVIKUDAGUR 12. júNÍ 201920 Guðrún Magnea Magnúsdóttir tók á móti blaðamanni Skessuhorns í Ráðhúsi Stykkishólms á föstudags- morgun. Við röltum yfir götuna og fáum okkur sæti á litlu sætu kaffi- húsi og ræðum um lífið, vinnuna og sérstaka ferð sem Guðrún Magnea fór til Azoreyja fyrir fáeinum vik- um. Guðrún Magnea er Hólmari í húð og hár. Hún ólst upp í Stykk- ishólmi, lauk námi við Fjölbrauta- skóla Snæfellinga í Grundarfirði og hélt svo í höfuðborgina þar sem hún lærði mannfræði við Háskóla Íslands. Að því loknu var Danmörk næsti viðkomustaður þar sem Guð- rún Magnea lauk mastersnámi í þróunarfræði og alþjóðatengslum. Fyrir nærri tveimur árum flutti hún aftur heim í Hólminn þar sem hún tók við starfi verkefnastjóra hjá Umhverfisvottun Snæfellsness. „Það er alveg merkilegt að þegar maður var yngri gat maður varla beðið eftir því að komast úr Hólm- inum og flytja í bæinn eða eitthvert annað. En svo er maður bara kom- inn hingað aftur og vill helst hvergi annars staðar vera,“ segir Guðrún Magnea og hlær. „Mér og mann- inum mínum líður mjög vel hér í Hólminum en það hefur líka mik- ið breyst á Snæfellsnesi frá því við vorum krakkar, og við höfum líka breyst,“ segir hún en maðurinn hennar, Snæbjörn Aðalsteinsson, er sjálfur uppalinn í Ólafsvík. „Það má segja að við hittumst á miðri leið, en við kynntumst í Fjölbrautaskóla Snæfellinga í Grundarfirði,“ segir hún og brosir. EarthCheck vottun í tíu ár Umhverfisvottunarverkefni Snæ- fellsness var fyrst myndað af sveit- arfélögunum fimm á Snæfellsnesi auk Þjóðgarðsins Snæfellsjökuls í þeim tilgangi að gera betur í sín- um störfum til að standa vörð um umhverfið. Hófst þá mikil vinna til að fá umhverfisvottun EarthCheck samtakana en til þess þurftu sveit- arfélögin að sýna fram á að vinna markvisst að sjálfbærari starfshátt- um. Það var svo 8. júní 2008 sem Snæfellsnes hlaut umhverfisvott- unina og voru þá fyrstu sveitar- félögin í Evrópu og þau fjórðu í heiminum til að hljóta slíka vottun. „Þetta er ekki svona vottun sem þú getur fengið og hefur svo bara alltaf eftir það. Vottunin er endurskoðuð á hverju ári svo það þarf stöðugt að sýna fram á úrbætur,“ segir Guðrún Magnea. Snæfellsnes hefur haldið sinni vottun og vinna sveitarfélögin að því að svo verði áfram og kem- ur þar starf Guðrúnar Magneu inn. „Ég held í rauninni utan um fram- kvæmd vottunarverkefnisins undir umsjón Náttúrustofu Vesturlands; söfnun gagna, mat á frammistöðu, úttektir og úrvinnslu úrbóta. Allt að sjálfsögðu í samstarfi við sveitarfé- lögin. Auk þess veiti ég ráðgjöf og fræðslu um umhverfismál og verk- efnið almennt. Eftir hverja úttekt í tengslum við vottunina fáum við athugasemdir um hvaða úrbætur við gætum gert og þá vinn ég með sveitarfélögunum út frá því. Ég fer yfir hvernig mætti bæta þessa ákveðnu hluti. Ef við tökum sem dæmi að sorpið sem við sendum í urðun hefur aukist á milli ára og fer yfir ákveðnar lágmarkskröfur þá verðum við að bregðast við og finna leiðir til að draga aftur úr sorp- magni til urðunar. Við, ég og sveit- arfélögin, vinnum mikið með tölur í þessu sambandi. Við horfum helst í tölur um úrgang, bæði til endur- vinnslu og urðunar og tölur sem sýna orku- og vatnsnotkun. Svo eru aðrar tölur sem tengjast bara sveit- arfélaginu eins og tölur um inn- kaupa á hreinsivörum og pappír. Það er markmið sveitarfélaganna að draga úr notkun og líka að auka hlutfall umhverfismerktra vara,“ útskýrir Guðrún Magnea. Mikilvægt að sóa ekki orkunni „Varðandi umhverfismál getum við ekki stjórnað fólki og fyrirtækjum en við getum sjálf stjórnað neyslu og mengun sveitarfélaganna sjálfra og við getum haft áhrif á hina. Við getum sýnt fordæmi, verið með fræðslu og vakið athygli á þeim hlutum sem mætti bæta eins og til dæmis að vekja athygli á flokkun og mikilvægi þess að draga úr orku- notkun,“ segir Guðrún Magnea og bætir því við að mikilvægt sé að Ís- lendingar fari sparlega með sína orku þó hún þyki umhverfisvænni en orka hjá mörgum öðrum þjóð- um. „Ég held að Íslendingar eigi það til að réttlæta orkusóun sína því við erum með vatnsorku og vitum hvernig orka er framleidd í öðrum löndum. Við Íslendingar erum líka duglegir að auglýsa okkar hreinu orku. En þó við séum með vatns- orku er óþarfi að sóa henni og vera kærulaus með notkunina. Birting- armynd orkunnar okkar er vissu- lega hrein, en við verðum að átta okkur á því að við losum alltaf gróð- urhúsalofttegundir við framleiðslu á orkunni. Það er ýmislegt annað sem tengist orkunni en vatnið sjálft. Röskun á landi til virkjunar og kerf- ið í heild, flutningur, vinnsla, bygg- ingar og annað slíkt sem liggur að baki orkuframleiðslu losar gróður- húsalofttegundir,“ segir hún. Tíu tonn af rusli Til að hljóta EarthCheck vottun á hverju ári þurfa sveitarfélögin á Snæfellsnesi að vinna eftir fyrir- fram ákveðnum staðli fyrir hvert ár. „Staðallinn er byggður á tólf lykil- sviðum og við ákveðum hvaða lyk- ilsvið við ætlum að vinna eftir á hverju ári. Það er margt sem má bæta og margt sem okkur langar að gera en staðreyndin er að það verð- ur ekki allt gert í einu. Við þurf- um að vinna eftir ákveðinni kostn- aðaráætlun og forgangsraða hlut- um eftir því. Við höfum mikið ver- ið að fókusa á félags- og menning- armál og stjórnun á úrgangi í föstu formi. En það er margt fleira sem þarf að gera líka með tímanum og er fræðsla um vatns- og orkunotk- un og notkun jarðefnaeldsneytis hluti af því.“ Aðspurð segir Guðrún Magnea margt hafa breyst í umhverfismál- um á Snæfellsnesi síðan hún tók við starfinu fyrir nærri tveimur árum. Hún segist fyrst og fremst finna fyrir því að samstaða íbúa, fyrir- tækja og sveitarfélaga sé að aukast og samstarfið sé orðið öflugt í dag. „Ég get skrifað pistla út í eitt og haldið fyrirlestra en raunveruleg auðlind okkar í umhverfismálum er fólkið og viðhorfið í samfélaginu. Sem dæmi má nefna að á Norræna strandhreinsunardeginum í apríl komu um 100 manns á Snæfellsnesi saman á fjórum svæðum og tíndu meira en tíu tonn af rusli á svæðinu. Þegar maður horfði yfir ruslið sást að margt af þessu var gamalt rusl svo það má segja að fólk hafi kom- ið þarna saman og tínt upp gamlar syndir,“ segir Guðrún Magnea og hlær. „Þetta var ótrúlega öflugur hópur fólks sem mætti og það var virkilega ánægjulegt að sjá hversu vel til tókst.“ Boðið á ráðstefnu á Azoreyjum Eins og fyrr segir fór Guðrún Magnea til Azoreyja fyrir nokkrum vikum. Það var verkefnastjóri á um- hverfisvottunarsviði þar í landi sem bauð Guðrúnu Magneu að koma á ráðstefnu og halda þar erindi um EarthCheck verkefnið á Snæfells- nesi. „Azoreyjar eru í vottunar- ferli, en það getur tekið nokkur ár. Þau héldu ráðstefnu um umhverfis- mál og sjálfbæra ferðaþjónustu og langaði að bjóða fulltrúa frá evr- ópsku svæði til að koma og kynna sína reynslu af vottunarferlinu og því hvernig hægt er að mæta aukn- um fjölda ferðamanna. Á Azoreyj- um er ferðamannastraumur svipað- ur og hér og þau eru að glíma við mikla aukningu á stuttum tíma eins og við. Þau vilja bregðast við þess- um aukna fjölda ferðamanna á sjálf- bæran hátt og gera það vel frá upp- hafi. Ég sagði þeim frá okkar áskor- unum og því hvernig við höfum gert hlutina hér, bæði í vottunar- ferlinu öllu og við að mæta auknum ferðamannastraumi,“ segir Guðrún Magnea. Aðspurð segir hún Azo- reyjar standa framarlega á mörg- um sviðum í umhverfismálum en að annað þurfi að bæta. „Um 30% allra skóla á Azoreyjum eru með grænfána. Það er mjög gott flokk- unarkerfi á sorpi og almennt virðast þau mjög meðvituð um umhverfis- mál. Það er fyrst og fremst ferða- mannaiðnaðurinn sem er áskor- un hjá þeim. Þau hafa ekki náð að byggja upp innviði jafn óðum og glíma við vandamál tengt því. Þau þurfa til dæmis að bæta bílastæða- mál, leggja göngustíga, setja upp ruslatunnur víðar. Ég fann það vel þegar ég kom til Azoreyja hvað við höfum í rauninni gert margt gott hér heima. Við höfum verið dug- leg að bæta innviði tengd ferða- þjónustu hér á Snæfellsnesi, bæði hvað varðar upplýsingaveitu og að- stöðu. Enn er verið að betrumbæta vinsæla áningastaði hér á svæðinu og ég held að við verðum komin með nokkuð góðar aðstæður við alla helstu ferðamannastaði á Snæ- fellsnesi á næstu misserum, en það er samt alltaf hægt að gera betur,“ segir Guðrún Magnea. arg/ Ljósm. úr einkasafni. Þó landslagið á Azoreyjum gat minnt á Ísland var það líka mjög frábrugðið á öðrum svæðum. „Raunveruleg auðlind okkar í umhverfismálum er fólkið“ - segir Guðrún Magnea Magnúsdóttir, verkefnastjóri hjá Umhverfisvottun Snæfellsness Guðrún Magnea Magnúsdóttir, verkefnastjóri hjá Umhverfisvottun Snæfellsness, með höfnina í Stykkishólmi í baksýn. Ljósm. arg Guðrún Magnea fór til Azoreyja á ráðstefnu fyrir fáeinum vikum þar sem hún kynnti EarthCheck verkefnið á Snæfellsnesi. Stórbrotið landslag á Azoreyjum. Guðrún Magnea sagði margt í landslagi Azoreyja minna á landslag á Íslandi.

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.