Skessuhorn


Skessuhorn - 28.08.2019, Blaðsíða 13

Skessuhorn - 28.08.2019, Blaðsíða 13
MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚSt 2019 13 FRUMHERJI HF. – ÞEGAR VEL ER SKOÐAÐ www.frumherji. is Stykkishólmur 2019 Bifreiðaskoðun verður við Fiskiðjuna Bylgjuna, Bankastræti 1 miðvikudagur 4. september fimmtudagur 5. september föstudagur 6. september Allar tegundir bíla Upplýsingar í síma 863-0710 SK ES SU H O R N 2 01 9 Síðastliðinn fimmtudag var í Reyk- holti skrifað undir samning sem felur í sér samstarfsyfirlýsingu um þverfaglegar rannsóknir á ritmenn- ingu íslenskra miðalda. Um er að ræða nýtt átaksverkefni til fimm ára sem hrint er af stað í tilefni 75 ára afmælis lýðveldis á Íslandi. til verk- efnisins renna 175 milljónir króna; 35 milljónir á ári frá og með 2020. Bakhjarlar verkefnisins eru forsæt- isráðuneytið, fjármálaráðuneyt- ið og mennta- og menningarmála- ráðuneytið auk Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum og Snorrastofu í Reykholti. Verkefnið „Ritmenning íslenskra miðalda“, [RML], hefur að megin- markmiði að efla rannsóknir sem tengjast þeim stöðum á Íslandi þar sem ritmenning blómstraði á mið- öldum. teknir verða sérstaklega til skoðunar Oddi á Rangárvöllum, Reykholt, Þingeyrar og Staðar- hóll í Dölum. Sérstaka verkefnis- stjórn skipa Guðrún Nordal, sem er formaður, Ágúst Sigurðsson og Margrét Hallgrímsdóttir. Snorra- stofa mun sjá um framkvæmd undir forsystu Bergs Þorgeirsson- ar, forstöðumanns stofnunarinn- ar, en hugmyndafræði verkefnis- ins þróuðu þeir Bergur og Friðrik Erlingsson rithöfundur að beiðni Björns Bjarnasonar, formanns stjórnar Snorrastofu. Sjálfsmynd þjóða ræðst af ritmenningu Eftir að ritað hafði verið undir samstarfsyfirlýsingu um verkefnið ávörpuðu þeir sem að því standa gesti. Katrín Jakobsdóttir forsætis- ráðherra sagði að ritmenning hafi á miðöldum leyst umræðumenningu af hólmi og til hafi orðið nýr miðill, og vísaði þar í handritin. Að sam- skipti og upplýsingar hafi við það færst úr munnmennt yfir á ritað mál. Kom Katrín inn á að nútíma miðl- un væri að fjarlægjast ritmenningu og vísaði þar til samfélagsmiðla eins og t.d. twitter sem einungis leyfði 280 stafi í hverju „tísti“. Smáskila- boð af því tagi væru ekki sérlega djúp og í sögulegu samhengi frem- ur knappur samskiptamáti. Lilja Dögg Alfreðsdóttir mennta- málaráðherra tók í sama streng. Kom hún í ávarpi sínu inn á að rit- menning miðalda hefði fyrst og síð- ast átt sinn þátt í að varðveita sög- una og því væri vel við hæfi að þetta rannsóknaverkefni væri hýst í Reyk- holti þar sem sagan var meðal ann- ars rituð. „Sjálfsmynd þjóða kemur í gegnum ritmenningu og hagsæld þjóða ræðst að miklu leyti af hversu rík áhersla er lögð á ritmenningu,“ sagði hún og vísaði í upplýsingagjöf og almenn samskipti. Sagði Lilja að hjá ungu fólki í dag réði færni þess í læsi því hversu vel þau ná að fóta sig í skóla og lífinu almennt. „Börn lenda einfaldlega utangátta í þjóð- félaginu ef þau hafa ekki náð góð- um tökum á lestri við tólf ára aldur- inn. Þau verða félagslega útundan og ná ekki að fylgja jafnöldrum sín- um eftir í námi og leik. Því verð- um við að halda á lofti sögu okkar og dýrmætri reynslu í ritmenningu. Frásögn um hvernig við komumst þangað sem við erum í dag,“ sagði Lilja. Benti hún á að kennarar telji að börnum hafi farið aftur í ritun texta á liðnum árum og kenna að hluta til notkun smáskilaboða og nútíma samfélagsmiðlanotkun um það. „Okkur má ekki hraka sem þjóð í þessum efnum,“ sagði Lilja. Hægt að DNA greina skinn handritanna Guðrún Nordal, forstöðumaður Stofnunar Árna Magnússonar í ís- lenskum fræðum, nefndi í ávarpi sínu að Snorri Sturluson hafi fang- að menningu síns tíma og fært í let- ur. „Í þessu verkefni verður horft út frá þeim stöðum sem sagan var rit- uð á, meðal annars Odda og Reyk- holts, í tilviki Snorra Sturlusonar. Það er svo margt sem hægt er að komast að með því að tengja efni handritanna við þá staði sem þau voru rituð á. Í dag búum við yfir byltingarkenndum aðferðum til rannsókna á því skinni sem handrit- in voru skrifuð á, blekinu sem not- að var til ritunar og svo framvegis. Í þessu þverfaglega samstarfi fræði- manna á sviði bókmennta-, texta- og fornleifafræða verður reynt að varpa ljósi á svo margt annað en það sem nákvæmlega stendur í hand- ritunum, svo sem hagrænar hliðar samfélagsins á þeim tímum sem rit- un þeirra fór fram á. til að komast að slíku munum við til dæmis rann- saka skinnin sjálf, hvernig kálfum var slátrað til að nýta skinn þeirra, hvernig gras þeir bitu og svo fram- vegis. Með nútíma DNA rannsókn- um er svo margt hægt,“ sagði Guð- rún. Mikil viðurkenning Segja má að rannsóknir þær sem fara af stað við þetta verkefni tóni Verkefninu Ritmenning íslenskra miðalda verður stýrt af Snorrastofu Björn Bjarnason, formaður stjórnar Snorrastofu og Bergur Þorgeirsson for- stöðumaður. Skrifað undir samning um verkefnið. F.v. Guðrún Nordal, Lilja D. Alfreðsdóttir, Katrín Jakobsdóttir og Björn Bjarnason. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra hafði áður ritað undir plaggið. Hluti gesta þegar samningurinn var undirritaður. Í anddyri Snorrastofu og Reykholtskirkju var komið fyrir þeim ritum sem Snorra- stofa hefur gefið út á liðnum árum, en Snorrastofa hefur komið að útgáfu 20 bóka með rannsóknarniðurstöðum. vel sem framhald af hinu svokall- aða Reykholtsverkefni sem hófst á tíunda áratugnum og fólst í að miðaldabærinn var grafinn upp, en samtals hafa tólf bækur með rannsóknarniðurstöðum verið gefnar út í tengslum við verkefnið. Að því verkefni kom þverfaglegur hópur rannsóknafólks líkt og fyr- irhugað er í rannsóknum þessum á íslenskri ritmenningu. Þá hef- ur Snorrastofa unnið að stóru al- þjóðlegu verkefni um norræna goðafræði, sem einnig lýkur með útgáfu nokkkurra bóka. Fræða- setrið Snorrastofa óx að stærð og virðingu við þessi tvö stóru verk- efni og segja má að nú sé sóst eft- ir aðild Snorrastofu að verkefn- um af þessu tagi. Samningurinn er því rós í hnappagat Bergs Þor- geirssonar forstöðumanns og hans fólks í Reykholti. Niðurstöðurnar í nýju Þjóðmenningarhúsi Í ávarpi Björns Bjarnasonar, for- manns stjórnar Snorrastofu og hvatamanns að þessu þverfag- lega rannsóknarverkefni, þakk- aði hann ráðamönnum í ríkis- stjórn fyrir að koma myndarlega að verkefninu. Kvaðst hann ekki í vafa um að með þessum stuðn- ingi myndi það reynast auðveld- ara að leita enn frekari stuðnings til rannsókna erlendis frá, eins og dæmi hafa sannað úr öðrum verk- efnum Snorrastofu. Bæði Björn og Guðrún Nordal voru þess full- viss að niðurstaða úr þessu verk- efni gæti orðið eitt af því fyrsta sem kynnt yrði í nýju húsi ís- lenskra fræða sem nú er loks byrj- að að byggja í nágrenni Háskóla Íslands. mm Umsóknarfrestur á haustönn 2019 er til 15. október n.k. Nemendur á framhaldsskólastigi sem ekki njóta lána hjá LÍN geta sótt um styrk til jöfnunar á námskostnaði. Styrkurinn ræðst af búsetu og er fyrir þá sem stunda nám fjarri heimili sínu. Dvalarstyrkur (fyrir þá sem að dvelja fjarri lögheimili og fjölskyldu sinni vegna náms). Styrkur vegna skólaaksturs (fyrir þá sem sækja nám frá lögheimili fjarri skóla). Opnað er fyrir umsóknir 1. september 2019. Nemendur og aðstandendur þeirra eru hvattir til að kynna sér reglur um styrkinn á vef LÍN (www.lin.is). Lánasjóður íslenskra námsmanna Námsstyrkjanefnd S K E S S U H O R N 2 01 9 Jöfnunarstyrkur til náms

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.