Skessuhorn - 28.08.2019, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚSt 201914
Það fer ekki mikið fyrir húsinu að
Kirkjubraut 30 á Akranesi. Þetta
er eitt af þessum vinalegu gömlu
húsum í miðbæ Akraness sem setja
snotran svip á bæjarmyndina. Hús-
ið stendur nærri Kirkjubrautinni
á horninu þar sem beygt er inn í
Merkigerði. Í þessu húsi hafa frá
1979 búið hjónin Brimrún Vilbergs
og Jón Hjartarson. Í kjallaranum
rekur Jón rakarastofu sína Hár-
skerann. Jón stendur nú á tvenn-
um tímamótum því á sunnudag-
inn verða rétt sjötíu ár frá því hann
komst á samning hjá Geirlaugi
Kristjáni Árnasyni hárskera og
lærði til rakara. Síðar í september
verður kappinn svo 85 ára. Allt frá
1. september 1949 hefur Jón haft
hendur í hári Skagamanna og raun-
ar mikið fleiri því margir Borgfirð-
ingar og Snæfellingar leggja leið
sína til hans og hafa gert í ár og
jafnvel áratugi. „Ég byrjaði fyrr en
ég mátti, var ekki orðinn 15 ára og
vantaði því í raun níu daga og eitt
ár að mega fara á samning við sext-
án ára aldurinn eins og þá tíðkaðist.
Í fyrstu var Geirlaugur með stofuna
í gömlu Símstöðinni við Vestur-
götu, þar sem Hinrik rakari, gam-
all lærlingur hjá mér, er enn með
sína rakarastofu.“ tekið er hús á
Jóni rakara og Brimrúnu konu hans
fyrir síðustu helgi. Rætt er um líf-
ið og tilveruna og víða komið við.
Reyndar finnst Jóni það ekkert sér-
lega merkilegt og alls ekki tilefni til
viðtals að hafa starfað við hárskurð
í sjö áratugi. Hann fellst þó á að
spjalla, enda viðræðugóður maður.
Ætíð Snæfellingur
„Ég fæddist árið 1934 og ólst upp
á Stóru-Þúfu í Miklaholtshreppi
og hef alltaf litið á mig sem Snæ-
felling fremur en Skagamann. For-
eldrar mínir voru Hjörtur Líndal
Hannesson og Sigríður Einars-
dóttir. Hún átti rætur sínar uppi í
Flókadal í Borgarfirði. Á Stóru-
Þúfu bjuggu þau með kýr og kind-
ur en þegar ég var tólf ára ákveða
þau að flytja á Akranes, þaðan sem
pabbi var. Stóra-Þúfa var ríkis-
jörð sem var seld eftir að foreldrar
mínir hættu þar búskap.“ Jón seg-
ir fyrstu upplifun sína eftir að hann
flutti á Akranes hafa verið góða.
„Ég var reyndar logandi hræddur
lítill sveitastrákur að koma í þetta
kraðak sem mér fannst bærinn þá
vera, en mér var alltaf vel tekið og
var aldrei tekinn fyrir, eins og það
var kallað, frekar en nokkur ann-
ar krakki. Allir voru vinir á þessum
tíma. Þessar fyrstu minningar hafa
líklega mest um það að segja að mér
hefur alla tíð liðið vel á Akranesi,“
segir hann.
Handsalað í stólnum
Fljótlega eftir flutninginn að vestan
fór drengurinn að huga að framtíð-
inni og hvaða starf hann gæti tekið
sér fyrir hendur. „Einna helst lang-
aði mig að læra rafvirkjun. Það voru
hins vegar margir á biðlista eftir
slíku námi og mér tjáð að það væri
útilokað. Ég fór einn sumardaginn
í klippinu til Geirlaugs og af rælni
spurði ég hann hvort hann tæki
nokkuð lærling? Hann tók því vel
og þarna í stólnum var það hand-
salað að ég kæmi á samning til hans
þá um haustið. Það skipti engu þótt
ég hefði ekki náð fullum aldri, ég
myndi bara verða lengur sem því
næmi. Þannig fór það og hjá Geir-
laugi var ég í ein átta ár, fyrst sem
nemi en nokkur ár löggiltur hár-
skeri eftir það. Eftir veruna hjá
Geirlaugi fór ég til Reykjavík-
ur og var að klippa í tryggvagöt-
unni í þrjú ár hjá sómamannin-
um Skúla Þorkelssyni ættuðum úr
Vestmannaeyjum. Eftir Reykjavík-
urdvölina kem ég aftur á Skagann
og kaupi rakarastofuna af Ara Guð-
jónssyni á Kirkjubraut 2 árið 1959,
var um tíma með stofu í Björkinni
við Skagabraut, svo á Skólabraut en
kaupi húsið hér við Kirkjubraut 30
árið 1979 og hef verið hér síðan.“
Hafa lifað lífinu lifandi
Þegar þarna var komið sögu höfðu
þau Brimrún og Jón kynnst og
mestalla sína búskapartíð hafa þau
átt í húsinu sínu við Kirkjubraut
30. „Við hittumst fyrst á þorrablóti
í Rein árið 1974 þar sem Jón var
dyravörður,“ rifjar Brimrún upp.
Aðspurður um hvort það hafi verið
læti í henni, svarar Jón sposkur: „Já,
það var þess vegna sem ég tók eftir
henni.“ Þau hlæja bæði. Saman voru
þau gefin 17. nóvember 1979 og ári
seinna eignast þau soninn Vilberg
Hafstein sem starfar líkt og fað-
ir hans sem rakari. Börn þeirra eru
samtals sex og afkomendahópurinn
stór. „Svo það sé sagt þá er Brimrún
minn betri helmingur og án hennar
væri ég ekkert,“ segir Jón ákveðinn.
„Án hennar væri ég annað hvort
dauður eða örvasa á brókinni,“ seg-
ir hann og hlær. Þau hjónin gera
svikalaust grín að hvort öðru, en
væntumþykjan skín í gegn. Brimr-
ún er fædd 1947 á Patreksfirði, ólst
þar upp en fór snemma á unglings-
árum að heiman. Hún bjó um tíma
í Borgarnesi og Reykjavík en upp-
úr 1975 flytur hún á Akranes með
börnin sín tvö þar sem hún fékk
vinnu sem sjúkraliði við Sjúkrahús
Akraness. Þar starfaði hún sam-
fleytt til 65 ára aldurs. „Þegar hún
hætti að vinna, sagði ég henni að nú
kæmi ekki til greina að ég hætti að
klippa, einhver yrði jú að sjá fyrir
heimilinu! Og það myndi ég gera
meðan ég stæði í lappinar,“ rifjar
Jón upp í gamansömum tón. Sam-
an hafa þau hjón átt ýmis sameigin-
leg áhugamál og lifað lífinu lifandi,
eins og sagt er. Jón kvaddi á sínum
tíma Bakkus sem hann segir hafa
verið leiðindar fylginaut, enda hafa
gárungarnir og vinir stundum eftir
það kallað hann „Jón þurrara.“ Þau
hjón eru liprir dansarar og þræða
samkomur þar sem gömlu dansarn-
ir eru stignir, stunduðu lengi hesta-
mennsku, ferðast um landið og
veiða silung upp til fjalla. Þau við-
urkenna að um hafi hægst á liðn-
um árum, áhugamálunum hefur
eitthvað fækkað en þau leggja nú
mesta áherslu á reglulegar göngu-
ferðir sér til heilsubótar.
Ráði starfslokum sjálft
Við ræðum um hversu algengt það
er að einstaklingar starfi við sömu
starfsgrein í sjö áratugi. Líklega séu
dæmin ekki mörg og þá einna helst
að finna í röðum bænda og annarra
sem eru eigin herrar. „Það er dálítið
sorglegt þegar fólki sem starfar hjá
hinu opinbera er bókstaflega ýtt úr
vinnu bara af því það er orðið sjö-
tíu ára gamalt. Þetta fólk er kannski
í fullu fjöri og langar alls ekkert að
hætta að vinna, en starfskrafta þess
er ekki óskað lengur. Mér finnst það
dapurlegt. Kannski má segja að það
séu þrátt fyrir allt forréttindi okk-
ar sem störfum hjá okkur sjálfum
að fá að ráða þessu. Svo er það ekk-
ert endilega sniðugt hjá stofnunum
og fyrirtækjum að losa sig við fólk-
ið með mestu reynsluna. Ég heyrði
einhverju sinni sögu af manni sem
vann hjá Eimskip. Hann hafði ver-
ið látinn hætta sökum aldurs. Í starf
hans voru þrír yngri menn ráðn-
ir. Eftir nokkrar vikur var svo haft
samband við þennan mann og hon-
um boðið að koma aftur. Hann
mætti halda vinnunni sinni eins
lengi og hann vildi. Þá hafði nefni-
lega komið í ljós að þessi maður
kunni svo margt og var svo góður
starfsmaður að þrír aðrir réðu ekki
við að leysa hann af hólmi. Þessi
stutta saga segir meira en margt
um hversu kerfið getur verið öfug-
snúið,“ segir Jón.
Hætti að eldast
um áttrætt
Jón segist ekki þekkja marga í stétt
rakara, en haldi þó reglulega sam-
bandi við vin sinn Einar Magnús-
son sem á ættir að rekja í Mýrdal-
inn. „Aðra þekki ég lítið enda fer
ég lítið út á við.“ Aðspurður segist
hann loka stofunni af og til í þeim
tilgangi að fá frí og ferðast eitt-
hvað með Brimrúnu sinni. Síðustu
tvö árin hefur Jón glímt við veik-
Jón rakari fagnar sjötíu ára starfsafmæli sínu um mánaðamótin
„Ég hef aldrei haft það að markmiði
að hætta að vinna“
Jón Hjartarson framan við rakarastofuna sína.
Hjónin Jón Hjartarson og Brimrún Vilbergs.
Jón vill meina að konan sem hann er
skírður eftir hafi alla tíð fylgt sér og
honum sé hlýtt til hennar. Þessi mynd
af Jónínu Árnadóttur hangir uppi á
vegg í rakarastofunni.