Læknablaðið - Sep 2019, Page 32

Ritstjórn Læknablaðsins hefur
boðið Félagi læknanema að
skrifa fasta pistla í blaðið.
Á síðasta aðalfundi Félags læknanema 16. apríl
var samþykkt ályktun varðandi aðild læknanema
að Læknafélagi Íslands. Læknanemar hafa hingað
til ekki verið meðlimir í LÍ en með ályktuninni
vill stjórn Félags læknanema óska eftir því að
læknanemar sem lokið hafa fjórða námsári við Há-
skóla Íslands geti sótt um aðild að félaginu.
Vegna ónógs fjölda kandídata og deildarlækna
hafa læknanemar um árabil verið ráðnir í sumar-
afleysingastöður á Landspítala og öðrum heilbrigðis-
stofnunum. Það hefur tíðkast að laun fyrir þessi störf
séu greidd sem ákveðið hlutfall af launum kandídata
samkvæmt kjarasamningi LÍ. Þar sem læknanemar
eru ekki aðilar að LÍ hafa þeir staðið utan stéttarfé-
lags í ráðningarsamningi við Landspítala og fleiri
stofnanir. Þannig eru læknanemar í raun samnings-
lausir þegar kemur að kjaramálum og er það mjög
óheppilegt.
Fordæmi eru fyrir því meðal annarra heil-
brigðisstétta hérlendis að nemar geti fengið aðild
að stéttarfélagi sinnar starfsgreinar. Mismunandi
er hvernig þeirri aðild er háttað en almennt eiga
nemar sem starfa í afleysingum í viðkomandi starfs-
grein rétt á aðild. Hjúkrunarfræðinemar geta eftir
fyrsta námsár fengið aukaaðild að Félagi íslenskra
hjúkrunarfræðinga og nemar sem þiggja laun sam-
kvæmt kjarasamningi félagsins hafa atkvæðisrétt
um viðkomandi kjarasamning. Lyfjafræðinemar
sem hafa tímabundið leyfi til að gegna störfum að-
stoðarlyfjafræðings eftir fjórða námsár fá fulla aðild
að Lyfjafræðingafélagi Íslands. Hjá Félagi lífeinda-
fræðinga eiga lífeindafræðinemar sem eru ráðnir til
tímabundinna rannsóknarstarfa eftir fyrsta námsár
rétt á aukaaðild sem veitir full félagsleg réttindi að
frátöldu kjörgengi. Þá eiga sjúkraþjálfunarnemar
kost á aukaaðild að Félagi sjúkraþjálfara sem fagfé-
lagi.
Sömuleiðis eru fordæmi fyrir aðild læknanema
að læknafélögum á hinum Norðurlöndunum. Félag
læknanema í Noregi er aðildarfélag að norska lækna-
félaginu og hafa læknanemar þar að mestu sömu
réttindi og aðrir meðlimir. Nemarnir fá tímabundið
lækningaleyfi og starfa samkvæmt kjarasamningi
sem er gerður með aðkomu norska læknafélagsins.
Í Finnlandi eru tvö félög lækna, fagfélag og stéttar-
félag. Allir finnskir læknanemar eru meðlimir í fag-
félaginu án þess að borga félagsgjöld en nemar sem
hafa lokið fjórða námsári geta starfað sem félagar í
stéttarfélaginu. Í Svíþjóð geta læknanemar sótt um
aukaaðild að stéttarfélagi lækna og greiða þá hluta
af félagsgjöldum. Nemarnir mega starfa eftir að hafa
lokið 9 önnum í námi en ekki er samið sérstaklega
um þeirra kjör. Í Danmörku eru læknanemar ekki
hluti af danska læknafélaginu og félag læknanema
þar í landi semur um laun fyrir danska læknanema.
Í ljósi þess hvernig aðild nema að fagfélögum
er háttað í öðrum sambærilegum starfsgreinum og
einnig hjá læknanemum á hinum Norðurlöndunum
telur stjórn Félags læknanema eðlilegt að læknanem-
ar eigi kost á aðild að Læknafélagi Íslands að loknu
fjórða námsári. Stéttarfélagsmál læknanema hafa
hingað til verið í lausu lofti og við álítum þetta
mikilvægt skref til að koma þeim málum í fastar
skorður. Þannig myndu læknanemar öðlast aðild að
LÍ sem fagfélagi og jafnframt stéttarfélagi sem semur
um kaup og kjör og tryggir lagaleg réttindi. Við telj-
um eðlilegt að um hlutaaðild væri að ræða þannig
að læknanemar hefðu ekki kjörgengi á aðalfundi og
ekki aðgang að orlofsjóði, fæðingar- eða útfararstyrk.
Læknanemar myndu þá greiða félagsgjöld sem væru
ákveðið hlutfall af gjöldum kandídata og tækju mið
að því að læknanemar eru ekki í föstu starfi og hefðu
fyrir vikið minni réttindi til styrkja innan félagsins.
Hagsmunir læknanema eru mjög í takt við hagsmuni
almennra lækna og við teljum því réttast að Félag
almennra lækna yrði það aðildarfélag innan LÍ sem
læknanemar yrðu hluti af.
Á aðalfundi LÍ 26.-27. september næstkomandi
verður lögð fram lagabreytingartillaga þess efnis að
læknanemar við Háskóla Íslands geti sótt um hluta-
aðild að LÍ eftir fjórða námsár. Þetta er mikið hags-
munamál fyrir læknanema og löngu tímabært að við
fylgjum fordæmum læknafélaga á Norðurlöndum
og fagfélaga annarra heilbrigðisstétta hér á landi. Við
vonumst því eftir góðum undirtektum og væntum
stuðnings frá ykkur, framtíðarkollegum, við þessa
tillögu.
Stéttlausir læknanemar
F R Á F É L A G I L Æ K N A N E M A
Sólveig
Bjarnadóttir
Formaður Félags
læknanema
stjorn@laeknanemar.is
392 LÆKNAblaðið 2019/105