Læknablaðið - sep. 2019, Blaðsíða 43

LÆKNAblaðið 2019/105 403
ur. Það hafi ekki alltaf tekist. Almennar
lyflækningar fáist við þessar áskoranir
og að stýra þjónustunni og sníða hana að
þörfum sjúklinga en kostnaðaraukningin í
heilbrigðiskerfinu sé áhyggjuefni.
„Annað viðfangsefni Evrópusamtaka
lyflækna er hágæða þjónusta fyrir sem
minnstan kostnað.Við höfum getu til
að gera mjög mikið en þurfum að nýta
úrræðin sem best fyrir fólk. Það er mikil
hætta, eins og heilbrigðisþjónustan er upp-
byggð, á að fólk fari út af örkinni og finni
sér þjónustu. Svo þegar árangurinn er ekki
fullnægjandi leitar það annað og ferlið
byrjar að nýju með tilheyrandi kostnaði,“
segir Runólfur.
„Svo hafa mörg úrræði sem við höfum
þróað í góðri trú, eins og rannsóknir og
meðferðarúrræði, ekki reynst eins gild og í
fyrstu var talið. Þá erum við að kasta fjár-
munum,“ leggur hann áherslu á. Orð hans
styðja við umræðu um átak um snjallt val
í heilbrigðiskerfinu. „Minna er meira er
því ráðandi mantran í dag,“ segir hann. En
glímt sé við hugarfarið.
„Við búum við ríka hefð í menntun,
þjálfun og uppeldi heilbrigðisstétta.
Þetta á ekki síst við lækna, þeir hafa
með ákvörðunum sínum gríðarleg áhrif
á hvernig fjármagn er nýtt í heilbrigðis-
þjónustu,“ segir hann. Erfitt sé að breyta
vinnufyrirkomulaginu en nauðsyn eigi að
síður.
Verðlaun í vísindum
Hallgrímskirkjuturninn blasir við út
um gluggann á skrifstofu Runólfs. Sól-
argeislarnir teygja sig inn og lýsa upp
allar bækurnar og skjölin sem hann hefur
sankað að sér í bunkum í gegnum tíðina.
Þetta eru örugglega merkileg plögg. Í það
minnsta hafa niðurstöður hans í nýrna-
rannsóknum verið verðlaunaðar, nú síðast
fékk hann 5 milljónir króna fyrir vís-
indastörf úr Verðlaunasjóði í læknisfræði
og skyldum greinum sem afhent voru á
ráðstefnunni Vísindum á vordögum.
„Ég hef verið hluti af sterkum hópi
vísindamanna,” segir Runólfur. „Vísinda-
starfið í dag byggist gríðarlega mikið á
samvinnu og ég stofnaði til samstarfs
við Ólaf Skúla Indriðason nýrnalækni
og Viðar Eðvarðsson barnanýrnalækni
og dósent fyrir meira en tveimur áratug-
um. Við höfum unnið saman að þessu
starfi,” segir hann. Allir hafi þeir verið í
öðrum verkefnum líka. „En kjarninn er í
þessu samstarfi.“ Þeir vinna í samstarfi
við aðra hópa, bæði innanlands og utan,
og náið með Íslenskri erfðagreiningu og
Hjartavernd. Langvinnur nýrnasjúkdómur
og nýrnasteinar hafa verið helstu við-
fangsefnin með áherslu á faraldsfræði og
erfðir. Meginmarkmiðið er að finna leiðir
til að fyrirbyggja þessa sjúkdóma. En af
hverju þessi viðfangsefni?
„Jú, af því að þetta eru svo algengir
kvillar. Það er fjöldi einstakra nýrnasjúk-
dóma sem leiða til langvinns nýrnasjúk-
dóms,“ segir hann. „Þetta er mjög gefandi.
Vísindastarf er afar mikilvægur þáttur
innan háskólasjúkrahúss.“
Runólfur Pálsson prófessor á skrifstofu sinni á Landspítala. Mynd/gag