Læknablaðið - sep. 2019, Blaðsíða 33

LÆKNAblaðið 2019/105 393
Í pistlunum Úr penna
stjórnarmanna LÍ birta þeir sínar
eigin skoðanir en ekki félagsins.
Reynir Arngrímsson
formaður
Björn Gunnarsson
gjaldkeri
FAL
Guðrún Ása Björnsdóttir
Ýmir Óskarsson
FÍH
Salóme Ásta Arnardóttir
Jörundur Kristinsson
varaformaður
FSL
María I. Gunnbjörnsdóttir
Gunnar Mýrdal
ritari
LR
Þórarinn Guðnason
Guðmundur Örn Guðmundsson
Stjórn
Læknafélags
Íslands
Framundan er aðalfundur Læknafélags Íslands.
Viðfangsefni málþings fundarins mun að þessu
sinni verða símenntun lækna. Auk þess koma til
hefðbundinnar umfjöllunar á aðalfundinum álykt-
anir félagsmanna um heilbrigðismál, stöðu lækna-
stéttarinnar og innra starf félagsins. Fundurinn er
að þessu sinni haldinn í skugga lausra samninga
nánast allra lækna landsins, hvort sem þeir starfa
hjá opinberum stofnunum eða sjálfstætt og mun
það án efa setja svip sinn á fundinn.
Gæði og þjónusta sem veitt er og hægt er að
veita í heilbrigðiskerfinu byggist að miklum hluta á
þekkingu og færni lækna sem þar starfa á hverjum
tíma. Skiptir þá ekki máli hvort um er að ræða verk-
efni í heilsugæslu, við göngu- og dagdeildaþjónustu
og hjá sjálfstætt starfandi sérgreinalæknum eða
meðferð sem krefst innlagnar á sjúkrahús. Það er á
ábyrgð heilbrigðisyfirvalda og stjórnenda heilbrigð-
isstofnana í umboði heilbrigðisráðherra að tryggja
aðgengi að læknisþjónustunni og skilvirkni hennar
með umgjörð og aðstöðu sem hæfir starfseminni.
Skilgreining og innleiðing frekari gæðavísa en nú
tíðkast og skráningu á frammistöðu kerfisins skipt-
ir máli og þarf að efla. En lykilatriði er jafnframt og
ekki síður að læknar verða að geta haldið við þekk-
ingu sinni, fylgst með tækniframförum og tileinkað
sér nýjungar jafnóðum. Það má halda því fram að
gæði kerfisins byggist á stöðugri endurnýjun og
viðhaldi þekkingar.
Víða erlendis eru fagfélög lækna og heilbrigð-
isyfirvöld farin að gera strangari kröfur um sí-
menntun lækna og í sumum tilfellum er það orðið
skilyrði fyrir viðhaldi á starfsréttindum, til dæmis
í sérgreinum læknisfræðinnar. Þessi þróun sækir
fram og mikilvægt að LÍ taki afstöðu í þessum
málum og gangi fram fyrir skjöldu í skilgreiningu
á þessu verkefni. Þetta verður umfjöllunarefni á
málþingi aðalfundarins.
Í skoðanakönnun LÍ á síðasta ári kom fram að
margir læknar (66%) hafa ekki tækifæri til til þess
að sinna viðhaldsmenntun í vinnutíma og er það
áhyggjuefni. Niðurstöðurnar sýndu að 20% lækna
nýta námsleyfi sitt samkvæmt kjarasamningi að
fullu og innan við helmingur gerir það að hluta.
Aðeins 28% segjast geta náð 1-2 klukkustundum í
viðhaldsmenntun á viku og aðeins 5% hafa lengri
tíma aflögu. Tæplega 20% svöruðu að þeir ættu
ekki rétt á greiddu námsleyfi. Mikilvægt er að
hafa í huga að viðhaldsmenntun hefst um leið og
embættisprófum er lokið og læknisstarfið hefst.
Menntun læknis lýkur aldrei heldur er ævilöng
skuldbinding um stöðuga starfsþjálfun og starfs-
þróun. Mikilvægt er að átta sig á hvers vegna svo
lítill hundraðshluti lækna fullnýtir kjarasamnings-
bundin réttindi til viðhaldsmenntunar. Er það um-
gjörðin á vinnustaðnum, álag og mannekla sem er
hindrandi, viðhorf yfirmanna eða hafa ákvæði um
réttindin dregist aftur úr, til dæmis raunkostnaður
sem fylgir því að sækja endurmenntunarnámskeið
erlendis? Það er áhyggjuefni fyrir heilbrigðiskerf-
ið og hlýtur að kalla á að þeir sem bera ábyrgð á
gæðum þjónustunnar og móta heilbrigðisstefnuna
skoði hvaða úrbóta er þörf til að tryggja að lækn-
ar ástundi og geti nýtt sér möguleika til viðhalds
þekkingar og starfsþróunar.
LÍ setti á laggirnar vinnuhóp um starfsþróun
og símenntun í febrúar síðastliðnum og er mál-
þingið undirbúið í samstarfi við vinnuhópinn. Í
hópnum sitja læknar úr stærstu sérgreinum lækna
hérlendis. Finna má upplýsingar um hann á innri
heimasíðu LÍ. Vinnuhópnum er ætlað að gera tillög-
ur til stjórnar LÍ um hvernig bæta megi úr og efla
símenntun lækna. Í áðurnefndri skoðanakönnun
kom fram að fleiri en færri (68%) telja að LÍ eigi að
setja lágmarksviðmið varðandi viðhaldsmenntun
sérfræðilækna og halda eigi utan um skráninguna.
Í núverandi kjaraviðræðum er mikilvægt að
halda þessum sjónarmiðum á lofti og leita leiða til
að bæta aðgengi lækna að núverandi námsleyfis-
réttindum, til dæmis með endurskoðun á ferða- og
námskeiðskostnaði. Huga þarf að innleiðingu á
innbyggðu hvatakerfi tengdu starfsþróun í kjara-
samningum. Jafnframt að taka innan félagsins og
á vettvangi kjaraviðræðna til umræðu starfsþró-
unarákvæði og réttindi sem finna má í öðrum
kjarasamningum hins opinbera, svo sem sérstakt
tillegg launatengdra gjalda í fræðslusjóði félag-
anna og til starfsmenntaseturs sem í dæmi LÍ væri
Fræðslustofnun. Fræðslustarfsemi LÍ og aðildarfé-
laga er töluverð. LÍ gefur út Læknablaðið og á vegum
félagsins heldur Fræðslustofnun árlega Læknadaga.
Á þessum grunni er mikilvægt að byggja og efla
faghluta Læknafélagsins, en til þess þarf fjármagn.
Meðal hlutverka Fræðslustofnunar í framtíðinni
gæti verið að halda utan um skráningu símenntun-
ar lækna og standa fyrir frekara fræðslustarfi á eig-
in vegum og í samstarfi við innlenda og erlenda að-
ila, til dæmis á sviðum sem félögin telja mikilvægt
að efla með skipulagningu námskeiða, svo sem í
stjórnunarþáttum, en einnig við sértækari fagleg
markmið í samvinnu við aðildar- og sérgreinafélög
lækna hér heima.
Ú R P E N N A S T J Ó R N A R M A N N A L Í
Símenntun lækna er
ævilöng skuldbinding
Reynir
Arngrímsson
formaður Læknafélags
Íslands
reynir@lis.is