Fréttablaðið - 14.12.2019, Síða 16

FRÉTTASKÝRING
betri daga. Sala þeirra fjóru fyrir-
tækja sem eru á heimslistanum dróst
saman um 3,8 prósent. Rheinmetall,
stærsta vopnafyrirtæki Þjóðverja,
gerði það þó gott í sölu herbifreiða
en sala ThyssenKrupp dróst saman.
Dótturfélag þess, Thyssenkrupp
Marine Systems, sem hefur fram-
leitt freigátur, korvettur og kafbáta
fyrir þýska sjóherinn og aðra sjóheri,
er í samstarfi við norska hergagna-
framleiðandann Kongsberg um að
framleiða fjóra kafbáta fyrir norska
herinn.
Áttatíu af 100 stærstu vopna-
framleiðendunum eru með aðsetur
í Bandaríkjunum, Evrópu og Rúss-
landi. Af hinum 20 eru sex með
aðsetur í Japan, þrjú í Ísrael, Ind-
landi og Suður-Kóreu, hverju um
sig, tvö í Tyrklandi og einn framleið-
andi í Ástralíu, Kanada og Singapúr.
Kínverjar kraftmiklir
vopnaframleiðendur
Kínverskir vopnaframleiðendur
eru ekki með í samanburðinum
því hergögn þar eru framleidd hjá
ríkisfyrirtækjum sem hvorki gefa
upplýsingar um framleiðslu né
sölu.
SIPRI áætlar engu að síður að
þrjú kínversk vopnafyrirtæki yrðu
meðal tíu stærstu, AVIC, Norinco og
CETC. Upplýsingar eru takmarkað-
ar en líklegt er að að minnsta kosti
sjö önnur vopnafyrirtæki kæmust
á listann.
AVIC, sem er kínverskt ríkisfyrir-
tæki á sviði geim- og hergagnafram-
leiðslu, er eitt af stærstu fyrirtækj-
um heims. Það hefur um 100 stór
dótturfyrirtæki og hálfa milljón
starfsmanna.
Norinco, sem sérhæfir sig í víg-
búnaði á landi, er einn stærsti
hergagnaframleiðandi veraldar.
Fyrirtækið framleiðir allt frá skrið-
drekum, vélbyssum og eldflaugum
til herdróna og loftvarnabyssu-
kerfa. Í viðtali við China Daily árið
2014 sagði talsmaður Norinco að
öflug og hagkvæm vopn fyrirtækis-
ins væru vinsæl hjá þróunarlöndun-
um. Þeir ættu fasta viðskiptavini í
Suður-Asíu og Miðausturlöndum og
vel hefði gengið að finna nýja kaup-
endur í Afríku og Suður-Ameríku.
Kínverska ríkisupplýsingafyrir-
tækið CETC, sem einnig er talið eitt
af stærri fyrirtækjum heims, fram-
leiðir margvíslegan fjarskipta-,
tölvu- og rafeindabúnað fyrir
hernað. Fyrirtækið býður meðal
annars upp á víðtæk eftirlitskerfi,
myndavélabúnað og andlitsgrein-
ingarbúnað til að sjá fyrir hættulega
borgara og hryðjuverkamenn. Hjá
CETC vinna 150.000 starfsmenn í 42
dótturfyrirtækjum víða um heim.
Gott gengi hergagnaframleið-
enda heimsins á rætur að rekja
til aukinna átaka og spennu ríkja
á milli. Harðstjórum heimsins
fjölgar og þeir olnboga sig áfram.
Fjölgun leiðtoga lýðhylli og þjóð-
erniskenndar skýrir efalítið einnig
öflugri vopnaframleiðslu.
Framhald af síðu 10
✿ Hernaðarútgjöld heims í Bandaríkjadölum✿ Nokkrir norrænir vopnaframleiðendur
✿ Tíu stærstu vopnaframleiðendur heims samkvæmt SIPRI – Kína undanskilið
Í milljörðum Bandaríkjadala
200.000.000.000
150
100
50
0
27 virk stríð og meiriháttar átök í heiminum
Samkvæmt upplýsingasetri Uppsalaháskóla um
átök (UCDP) hafa frá seinni heimsstyrjöld verið
háð um 250 meiri háttar stríð í heiminum, þar
sem meira en 50 milljónir hafi verið drepnar, tugir
milljóna orðið heimilislausir og óteljandi hafi
særst eða eigi um sárt að binda. Í dag eru 27 virk
stríð og meiri háttar átök í heiminum. Að auki eru
tugir stríða að forminu til þótt engin séu átökin.
Samkvæmt UCDP létust 77.392 í stríðsátökum á
síðasta ári.
Sænsk friðarrannsóknarstofnun, SIPRI, segir að
fólk á vergangi hafi verið 68,5 milljónir árið 2018,
þar af eru meira en 25 milljón flóttamenn.
Borgarastyrjöldin í Sýrlandi, sem hófst árið
2011, eru ein mestu átök síðari ára en hún hefur
tekið margar beygjur og sveigjur. Nú síðast með
innrás Tyrkja í norðurhéruð Kúrda. Alls hafa um
500 þúsund manns farist og meira en sjö milljónir
farið á flótta.
Í Jemen hófust átök á sama tíma og í Afganistan
hafa verið nær samfelld átök síðan 2001. Í Mexíkó
hafa meira en 100 þúsund manns látist í einstak-
lega harðvítugu stríði hersins, lögreglu og eitur-
lyfjahringja.
Það kann að koma sumum á óvart, en á Norðurlöndum eru þó
nokkuð mörg fyrirtæki í vopnaframleiðslu eða að selja búnað fyrir
heri heimsins. Umfang þessara fyrirtækja er mjög ólíkt og sum þeirra
eiga sér langa sögu.
n Danmörk Terma
n Danmörk Hydrema (Hydrema Defence)
n Finnland Patria
n Finnland SAKO (Sako Defence) (Beretta Defense Technologies -BDT)
n Finnland Sisu Defence Oy
n Finnland Nammo Lapua Oy
n Noregur Kongsberg Defense & Aerospace
n Noregur NFM Holding
n Noregur Nammo Raufoss AS
n Svíþjóð Saab AB
n Svíþjóð BAE Systems Bofors (BAE Systems AB )
n Svíþjóð GKN Aerospace Engine Systems – Sweden
n Svíþjóð Nammo Sweden AB
n Svíþjóð Eurence Bofors AB
n Svíþjóð Norma Precision AB
n Svíþjóð Kockums AB (Kockums Naval Solutions)
1 | Lockheed Martin Corp. Bandaríkin
2 | Boeing Bandaríkin
3 | Northrop Grumman Corp. Bandaríkin
4 | Raytheon Bandaríkin
5 | General Dynamics Corp. Bandaríkin
6 | BAE Systems Bretland
7 | Airbus Group Evrópa
8 | BAE Systems Inc. (BAE Systems UK) Bretland
9 | Leonardo Ítalía
10 | Thales Frakkland
47.260
29.150
26.190
23.440
22.000
21.210
11.650
10.800
9.820
9.640
‘85 ‘89 ‘93 ‘97 ‘01 ‘05 ‘09 ‘13‘87 ‘91 ‘95 ‘99 ‘03 ‘07 ‘11 ‘15‘86 ‘90 ‘94 ‘98 ‘02 ‘06 ‘10 ‘14‘88 ‘92 ‘96 ‘00 ‘04 ‘08 ‘12 ‘16 ‘17
Framlög til varnarmála eru að aukast
á heimsvísu og hafa ekki verið hærri
frá lokum kalda stríðsins. Samkvæmt
SIPRI vörðu þjóðir heims meira en
1.782 milljörðum Bandaríkjadala (219
þúsund milljörðum króna) til varnar-
mála í fyrra. Þar af eru Bandaríkin með
80 þúsund milljarða króna og Kína
með um 31 þúsund milljarða króna.
Í viðtali við China Daily
árið 2014 sagði talsmaður
Norinco að árangursrík og
hagkvæm vopn fyrirtækis-
ins væru vinsæl hjá þróunar-
löndunum. Þeir ættu fasta
viðskiptavini í Suður-Asíu
og Miðausturlöndum og vel
hefði gengið að finna nýja
kaupendur í Afríku og
Suður-Ameríku.
1 4 . D E S E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R12 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð