Hugur og hönd - 01.06.1984, Qupperneq 17

Hluti afsama klæði, hér sést vel sérkenni vefnaðarins.
lenskum munstrum af algengum fjórskeftum vefnaði, og
loks að tína saman úr erlendum vefnaðarbókum það, sem
best virðist eiga við vort hæfi og náð hefur þegar nokkurri
útbreiðslu hér. . .“
Yngri deild byrjaði á byrjuninni ef svo má að orði
komast, með því að læra að reikna út í vef, balbína, rekja,
leggja í kamb, rifja, draga í höföld og skeið, hnýta fram og
binda upp. Mikil áhersla var lögð á að kenna þessi undir-
stöðuatriði sem best og nákvæmast og notfæra sér vefnaðar-
bókina í verki. Byrjað var á að vefa diskaþurrku og borð-
renning úr einskeftu, að því loknu höfðu flestir lært taktinn:
„stíga, skjóta, slá!“ og þá var tekið til við stærri viðfangs-
efni. Yngri deild óf auk þess sem nefnt hefur verið fínt ein-
skeftuefni í náttkjóla og rósabandaleggingu, buxna- ogpils-
efni hvorttveggja úr ull með vaðmálsvend, milliskyrtuefni,
(vefnaðargerð veipa) handklæði með vöffluvefnaði, púða-
borð með krabbavefnaði og rósabandabekkjum og salúns-
ábreiðu eða húsgagnaáklæði. Frú Blöndal hafði jafnan yfir-
umsjón með vefnaði yngri deildar en aðstoðarkennari ann-
aðist kennsluna að öðru leyti.
Eldri deildin naut frábærrar kunnáttu og vandvirkni
Þórnýjar Friðriksdóttur, kennara og síðar forstöðukonu.
Hún hafði lært vefnað á Norðurlöndum og lokið vefnaðar-
kennaraprófi frá Ábo kvinneliga hemslöjdsskole í Finn-
landi, árið 1937. Eldri deild byrjaði á að undirbúa og setja
upp vefi sína strax á haustin ef tími gafst eftir sláturtíð, áður
en vetrarstarfið hófst. Nú var fengist við vandasamari
vefnað en árið áður. Eldri deild óf á þessum árum: Serviettu
eða bakkadúk með dregilsmunstri, borðrenning ofinn eftir
fjórköfluðu dregilsmunstri útbúnu fyrir Austurbotnsdregil,
kaffidúk ofinn eftir fjórköfluðu dregilsmunstri útbúnu fyrir
Daladregil, matardúk ofinn eftir fjórköfluðu dregils-
munstri útbúnu fyrir bindiþráð, veggteppi með krossvefn-
aðar- og rósabandabekkjum, púðaborð með knipplings-
vefnaði og gólfmottu með flosvefnaði. Hér mátti ekki slá
slöku við ef ljúka átti skyldustykkjum, en það var flestum
metnaðarmál. Meðan upplestrarfrí og próf stóðu yfir var
stundum lögð nótt við dag af nemendum beggj a deilda til að
ljúka verkefnum í tæka tíð fyrir skólaslit, sem oftast voru
30. apríl, og var sýning á handavinnu nemenda opin þann
dag. Á vornámskeiðunum, sem yfirleitt voru vel sótt, var og
ofinn fjölbreyttur vefnaður.
Það var áhugamál frú Sigrúnar Blöndal að vefnaðarkenn-
urum gæfist kostur á að öðlast menntun sína hérlendis, og
vegna forgöngu hennar í þessu máli var stofnuð kennara-
deild í vefnaði við skólann haustið 1943. Deildin tók tvo
nemendur í einu og námstíminn var tveir vetur. Deildin
starfaði til ársins 1952 og útskrifaði 8 vefnaðarkennara. Svo
skemmtilega vill til að tveir fyrstu nemendurnir eru enn á
„fullri ferð“ í vefnaðinum, en það eru þær Guðrún Berg-
þórsdóttir, sem er vefnaðarkennari við Húsmæðraskólann á
Varmalandi í Borgarfirði, og Guðrún Vigfúsdóttir vefnað-
arkennari við Húsmæðraskólann Ósk á ísafirði, sem auk
þess starfrækir Vefstofu á ísafirði og er víða þekkt fyrir þá
listrænu og fögru muni sem þar eru unnir,
Hér verður látið staðar numið. Þeim sem frekar vilja
fræðast um hina merku og á margan hátt sérstæðu stofnun
er hér hefur verið fjallað um, skal bent á bókina „Hús-
mæðraskólinn á Hallormsstað 1930-1980“ eftir Sigrúnu
Hrafnsdóttur.
Á þeim rúnilega 40 árum sem liðin eru síðan höfundur
þessara minningabrota kynntist fyrst skólastarfi á Hall-
ormsstað, hefur orðið bylting í íslensku þjóðlífi og þá
einnig í íslenskum skólamálum. Nú er hljótt um húsmæðra-
skólana, þær stofnanir sem fyrr á árum voru oft helsti kostur
félítilla unglingsstúlkna til að afla sér einhverrar framhalds-
menntunar. Hvort saga þeirra er senn öll, mun framtíðin
leiða í ljós, en starfið sem þar var unnið verður seint of-
metið eða þakkað.
Aðalheiður Geirsdóttir
HUGUR OG HÖND
17