Bændablaðið - 20.10.2016, Qupperneq 14

14 Bændablaðið | Fimmtudagur 20. október 2016
Skotveiðifélag Íslands lagði fram
kæru vegna ákvörðunar sveitar-
félagsins Húnaþings vestra um að
gera rjúpnaveiði leyfisskylda gegn
gjaldi í þjóðlendum innan marka
sveitarfélagsins.
Kæran byggir á þeim málsástæð-
um að samkvæmt lögum um vernd,
friðun og veiðar á villtum fuglum,
sé öllum íslenskum ríkisborgurum,
svo og erlendum ríkisborgurum með
lögheimili hér á landi, heimilt að
stunda dýraveiði í almenningum og
á afréttum utan landareigna lögbýla,
enda geti enginn sannað eignarrétt
sinn til þeirra.
SKOTVÍS telur að lög um þjóð-
lendur númer 58 frá árinu 1998
og ákvörðun marka eignarlanda,
þjóðlendna og afrétta, heimili ekki
sveitarfélögum að ráðstafa leyfum til
rjúpnaveiða gegn gjaldi í þjóðlend-
um og almenningi. Varhugavert sé
að telja eignarrétt samkvæmt lög-
unum til beins eignarréttar, hann
hljóti að teljast annars eðlis en beinn
eignarréttur eða grunneignarréttur.
Af því leiði að sá notkunarréttur í
þjóðlendum sem felist í almannarétti
til fuglaveiða geti ekki fallið undir
heimildir sveitarstjórnar samkvæmt
lögunum 58/1998.
Auglýstu að kaupa þyrfti leyfi
Sveitarfélagið Húnaþing vestra telur
að ríkið hafi sannanlegan eignar-
rétt að landi þjóðlendna í skilningi
laga um vernd, friðun og veiðar á
villtum fuglum og villtum spendýr-
um númer 64 frá árinu 1994. Því
gildi ákvæði laganna um heimildir
almennings til veiða í almenningum
og eigendalausum svæðum ekki um
veiðar innan þjóðlenda.
Forsaga málsins er að í nokkur
ár hefur Húnaþing vestra birt á vef
sínum hvert haust, auglýsingu þess
efnis að engum sé heimil rjúpna-
veiði innan marka sveitarfélagsins,
nema kaupa til þess leyfi. Í nóvem-
ber í fyrra kærði SKOTVÍS þessa
ákvörðun til forsætisráðuneytisins.
Í ítarlegum úrskurði ráðuneyt-
isins segir að löggjafinn hafi áður
ráðstafað rétti almennings til dýra-
veiða, á öðrum landsvæðum en þeim
sem falla undir hugtakið landareign í
skilningi veiðilaga. Húnaþing vestra
hafði viðhaft þetta fyrirkomulag
um nokkur ár, en með úrskurði
Óbyggðanefndar þann 19. desember
2014, var komist að þeirri niður-
stöðu að tiltekin landsvæði innan
Húnaþings vestra, væru þjóðlendur
í afréttareign sveitarfélagsins.
Þjóðlendur háðar eignarrétti
ríkisins
Málsrök sveitarfélagsins voru meðal
annars að lög um þjóðlendur gengju
lengra en ákvæði laga um veiðar á
villtum fuglum og spendýrum, og
sveitarfélaginu væri því, á grundvelli
þjóðlendulaganna, heimilt að selja
umrædd leyfi. Húnaþing vestra vísar
í rökum sínum til þess að þjóðlendur
séu háðar eignarrétti ríkisins, afnot
hlunninda án leyfis séu óheimil og
að gert sé ráð fyrir leyfisveitingu
sveitarfélaga til nýtingar þeirra.
Forsætisráðuneytið kemst að
þeirri niðurstöðu að löggjafinn hafi,
áður en þjóðlendulögin tóku gildi,
þegar ráðstafað til almennings réttin-
um til dýraveiða utan landareigna,
og að þeirri ráðstöfun hafi ekki verið
haggað með setningu þjóðlendu-
laga. Húnaþingi vestra hafi því
verið óheimilt að gera rjúpnaveiði
í þjóðlendum innan marka sveitar-
félagsins leyfisskylda gegn gjaldi.
Fagnaðarefni segir Skotvís
Í yfirlýsingu frá Skotvís segir að
úrskurðurinn sé sá fyrsti sinnar
tegundar í ráðuneytinu og sé hann
því stefnumarkandi til framtíðar.
Hann sé ekki aðeins fagnaðarefni
fyrir þá skráðu 12.000 veiðikorta-
hafa sem er að finna í landinu,
heldur alla þá íslensku þegna sem
vilja stunda útivist í þjóðlendum
landsins.
„Af úrskurðinum má einnig
vera ljóst að öðrum sveitarfélögum
er ekki heimilt að selja veiðileyfi
inn á skilgreindar þjóðlendur hvort
sem það er til framleigu eða beinnar
leyfissölu, og að lög um fuglaveið-
ar í þjóðlendum eru í fullu gildi,“
segir í yfirlýsingu frá Skotvís.
/MÞÞ
Fréttir
Húnaþing vestra:
Sveitarstjórn ekki heimilt að
selja veiðileyfi á þjóðlendum
FLÚRLAMPAR
RAKAHELDIR
afsláttur
20%
2x58 W perur
og 2x36 W perur
við Fellsmúla | 108 Reykjavík | OPIÐ ALLA DAGA
Hvammstangi. Mynd / HKr.
SKOTVÍS telur að lög um þjóðlendur númer 58 frá árinu 1998 og ákvörðun
marka eignarlanda, þjóðlendna og afrétta, heimili ekki sveitarfélögum að
ráðstafa leyfum til rjúpnaveiða gegn gjaldi í þjóðlendum og almenningi.
Ferðamálastofa óskaði fyrr í haust
eftir upplýsingum um þá aðila sem
tilbúnir eru að veita ferðalöngum
á minni húsbílum eða „campers“
þjónustu yfir vetrartímann.
Viðbrögð voru góð og nú hafa 27
aðilar um allt land skráð sig til að
veita slíka þjónustu.
Verkefnið er unnið í sam-
starfi Ferðamálastofu, SAF og
Íslandsstofu. Grunnurinn að því er
sú aukning sem hefur orðið á útleigu
á minni húsbílum eða „campers“ á
undaförnum misserum. Þá hefur það
einnig gerst að leigutímabil slíkra
bíla hefur lengst og má nú sjá þá á
ferðinni nánast allt árið.
Upplýsingar um aðila sem til-
búnir eru að veita þjónustu sem
þessa eru skráðar í gagnagrunn
Ferðamálastofu um ferðaþjónustu-
aðila, sem m.a. birtist á visiticeland.
com og vefjum markaðsstofa allra
landshluta. Upplýsingarnar er m.a.
hægt að skoða á gagnvirku korti,
segir í frétt á vef Ferðamálastofu.
Lagt þar sem bannað er
Flestir leigjenda þessara bíla fara
vissulega að settum reglum og not-
færa sér tjaldsvæðin á sumrin til að
leggja á yfir nótt. Því miður eru þó
of mörg dæmi um að þeim sé lagt
þar sem ekki er heimild til.
Síðastliðið haust tóku gildi ný
náttúruverndarlög þar sem sér-
staklega er tekið fram í 22. gr. að:
„Utan þéttbýlis skal leita leyfis land-
eigenda eða annars rétthafa ef nota
á tjaldvagn, fellihýsi, hjólhýsi, hús-
bíla og annan sambærilegan búnað
utan skipulagðra tjaldsvæða.“ Þá má
einnig finna í lögreglusamþykktum
margra sveitarfélaga svipað bann,
þ.e. að bannað sé að gista í bílum
utan skipulagðra svæða.
Möguleiki á viðbótartekjum
Nú er það svo að flest tjaldsvæði
eru einungis opin yfir sumarið og því
í fá hús að venda fyrir þá sem eru á
ferðinni á umræddum bílum utan
sumars. Ætla má að nokkur hund-
ruð bílar séu í leigu utan háannar
og að þar sé hægt að verða sér úti
um töluverðar viðbótatekjur fyrir þá
sem eru með annars konar þjónustu
og geta boðið þessum gestum afnot
af t.d. bílastæðum og salerni. /MÞÞ
Úrbætur á Vatnsnesvegi
bráðnauðsynlegar
Byggðaráð Húnaþings vestra
fjallaði um bréf frá Sigurði
Þór Ágústssyni, skólastjóra
Grunnskóla Húnaþings
vestra, sem hann sendi til
Vegagerðarinnar á fundi sínum
nýverið. Í bréfinu lýsir hann
þungum áhyggjum af öryggi og
velferð skólabarna á leið um
Vatnsnes, veg númer 711.
Í bókun byggðarráðs vegna
bréfsins segir að brýn nauðsyn
sé á því að ráðist verði án tafar
í bráðnauðsynlegar úrbætur á
Vatnsnesvegi og að gert verði ráð
fyrir áframhaldandi varanlegum
framkvæmdum, breikkun vegar og
lagningu slitlags strax á árinu 2017
í samgönguáætlun áranna 2015–
2018, sem nú bíður samþykktar á
Alþingi.
Aukin umferð ferðamanna
veldur álagi á malarvegi
Fram kemur í bókun byggðaráðs
að komum ferðamanna í Húnaþing
vestra hafi fjölgað mikið undanfar-
in ár, eða um 40% á ári. Það sé að
mörgu leyti ánægjuleg þróun sem
haft hafi í för með sér að störfum
við ferðaþjónustu hafi fjölgað í
byggðarlaginu. Það sé hins vegar
áhyggjuefni að aukin umferð ferða-
manna valdi miklu álagi á malar-
vegi í sveitarfélaginu á sama tíma
og sáralitlum fjármunum sé varið til
uppbyggingar og viðhalds veganna.
Að ystu þolmörkum
„Nú er staðan orðin þannig að
víða er vegakerfið komið að
ystu þolmörkum, sérstaklega
Vatnsnesvegur, sem er mjög vinsæl
ferðamannaleið. Vegurinn er langur,
erfiður og víða úr sér genginn og
svo slæmur að daglegur ferðatími
barna með skólabíl um þennan veg
hefur lengst um allt að 35 mínútur,“
segir í bókun byggðaráðs.
Tekið er fram í bókun ráðsins
að ferðatími þeirra skólabarna sem
lengst búa frá skóla sé töluvert
umfram þær 120 mínútur á dag
sem er viðmið samkvæmt reglum
um skólaakstur. Ökuhraðinn sé á
köflum ekki meiri en tíu til tuttugu
kílómetrar á klukkustund enda allt
að tuttugu sentímetra djúpar holur
á löngum köflum á Vatnsnesvegi.
Skólabörn kvarta yfir bílveiki
Börn hafa kvartað undan bílveiki
sem beint má rekja til þess að ástand
vegarins er óboðlegt. Foreldrar
barna á Vatnsnesi hafa rætt um að
senda börn sín ekki í skólann nema
ráðist verði í úrbætur á veginum.
„Álagið af völdum ferðamanna
á Vatnsnesvegi og langvarandi
skortur á viðhaldi vegarins hefur því
orðið þess valdandi að illmögulegt
er á tíðum fyrir sveitarfélagið að
uppfylla kröfur um ferðatíma skóla-
barna, sem auðvelt væri að uppfylla
væri vegurinn í góðu ástandi. Hér
er sannarlega um að ræða mál þar
sem reynir á samfélagsleg þolmörk
ferðaþjónustunnar,“ segir í ályktun
byggðaráðs Húnaþings vestra.
Áréttar ráðið brýna nauðsyn
þess að án tafar verði farið í
bráðnauðsynlegar úrbætur á
Vatnsnesvegi og að gert verði ráð
fyrir áframhaldandi varanlegum
framkvæmdum, breikkun vegar og
lagningu slitlags strax á árinu 2017
í samgönguáætlun áranna 2015–
2018, sem nú bíður samþykktar á
Alþingi. /MÞÞ
Vetraráningarstaðir:
Þjónusta veitt á 27 stöðum
á landinu yfir veturinn
Geitafell á Vatnsnesi. Mynd / HKr.