Bændablaðið - 20.10.2016, Síða 56

56 Bændablaðið | Fimmtudagur 20. október 2016
Býli: Brúnastaðir.
Staðsett í sveit: Bærinn er í Austur-
Fljótum í Skagafirði og stendur við
suðaustanvert Miklavatn um 20 km
frá Siglufirði.
Ábúendur: Jóhannes Helgi
Ríkharðsson (50 ára) og Stefanía
Hjördís Leifsdóttir (51 árs).
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Ríkey Þöll, 20 ára nýstúdent á leið
í heimsreisu, vinnur fyrir ferðinni
á Sigló Hótel, Kristinn Knörr, 16
ára nemi í MA, Ólafur Ísar, 15 ára
grunnskólanemi og Leifur Hlér,
10 ára grunnskólanemi. Svo eru
3 fósturbörn. Kolbrún Tanya, 18
ára nemi í VMA, Júlía Agar, 14 ára
grunnskólanemi og Eldur Máni, 10
ára grunnskólanemi. Auk þess eru
2 grænlenskir verknemar, þeir Tom
Jakobsen 22 ára og Inunngaq, 17
ára og grænlenski vinnumaðurinn
Jens Hansen 18 ára.
Stærð jarðar? Um það bil 1.000
ha, þar af töluvert af grjóti og snjó.
Gerð bús? Sauðfjárbú ásamt ferða-
þjónustu og fósturheimili.
Fjöldi búfjár og tegundir? 850
kindur, 20 geitur, 5 hross, 3 holda-
kýr, 20 geldneyti og kálfar, 2 svín,
40 hænur af ýmsum stofnum, 3
endur, 10 holdakanínur, 1 gömul
húsakisa (Sunna Dís), 2 border
collie-smalahundar (Sproti og
Kjarkur) og einn íslenskur hvolp-
ur (Pjakkur).
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Eftir að barnahersingunni hefur
verið komið af stað í skólabílinn á
morgnana taka við annir í búskap
og ferðaþjónustu. Mismunandi
handtök eftir árstíðum.

Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Skemmtilegastir eru
annatímar kringum sauðfé, vor og
haust. Margar hjálpandi hendur og
mikið fjör. Viðgerðir á biluðum
vélum er ekki það skemmtilegasta
sem Jóhannes lendir í.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir fimm
ár? Með svipuðu sniði en vonandi
með frekari uppbyggingu í ferða-
þjónustunni þar sem hefðbundinn
búskapur og ferðaþjónusta fléttast
meira saman. Margar spennandi
hugmyndir, vantar bara fleiri
stundir í sólarhringinn.
Hvaða skoðun hafið þið á félags-
málum bænda? Því miður virðast
færri og færri bændur gefa sig í
þessi störf. Það er of algengt sjón-
armið að það séu einhverjir aðrir
hæfari eða hafi meiri tíma til að
sinna þeim en þeir sjálfir. Þessi
störf eru oft tímafrek og gefa lítið
í aðra hönd og oft og tíðum fá menn
litla þökk fyrir. Þeir sem gefa sig
í þetta fá allt okkar hrós fyrir og
hafa að okkar mati staðið sig vel. Þó
má alltaf segja að þeir mættu vera
sýnilegri í fjölmiðlum og á það að
miklu leyti við okkur bændur alla.
Hins vegar er samningsstaða okkar
bænda við ríkisvaldið og afurða-
stöðvarnar sífellt að verða veik-
ari og veikari eins og dæmin hafa
sýnt undanfarið sumar og í haust.
Af því höfum við áhyggjur og því
mikilvægt að við bændur komum
fram sem ein heild. Einnig þarf að
einfalda lagaumhverfið um land-
búnaðinn, sérstaklega það sem snýr
að heimavinnslu og sölu afurða.
Hvernig mun íslenskum land-
búnaði vegna í framtíðinni?
Vonandi vel ef skynsamlega er
haldið á málum, bústærðir mið-
ast við fjölskyldurekin bú sem
hafa hollustu og umhverfisvitund
að meginmarkmiði. Það er besta
byggðastefnan sem styður einnig
við ferðaþjónustuna hringinn í
kringum landið.
Hvar teljið þið að helstu tæki-
færin séu í útflutningi íslenskra
búvara? Eigum að einbeita okkur
að því að senda upprunamerktar
vörur á dýra markaði, það kostar
að framleiða úrvals matvæli og það
erum við að gera. Eigum að vera
stolt af því og halda því meira á lofti.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Alltaf eru til fjölmargir dallar fylltir
alls kyns eggjum, jafnt úr íslenskum,
kínverskum eða kornhænum. Einnig
er þar að finna mjólkurvörur, græn-
meti og ávexti, allt stoppar stutt við
í ísskápnum þar sem marga munna
er að metta.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Þar sem húsmóðirin
á bænum dvaldi um árabil í Mið-
Ameríku er ósjaldan boðið upp á
eilítið amerískari útgáfu af þeirri
fæðu sem þar var boðið upp á – og
er hér á bæ kallaður mexíkómatur.
Vinsældir hinnar framandi fæðu
vestursins ná þó aldrei að toppa
dálæti heimilismanna á hinum
hefðbundna rétti, kjöti í rjómakarrí.
Svo mikill er spenningurinn þegar
sá veislumatur er borinn á borð að
tár sjást á hvörmum og hamingju-
svipir mást ekki af andlitum. Einnig
vill heimilisfólk koma á framfæri
einum af uppáhaldsréttum heim-
ilisins; saltkjöt með grjónagraut,
kartöflum og kanilsykri. Ekki
skemmir fyrir að bera fram súrt
slátur með þessum veislumat. Þó
svo samsetningin kunni að hljóma
undarlega í fyrstu þá er ekki um að
villast að hér er að finna toppmat.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Örugglega þegar þurfti
að nota stórvirkar vinnuvélar við
að grafa öll útihús upp úr snjó á
sauðburði 2013. Hér í stórbrotinni
náttúru yst á Tröllaskaga getur
veðrið tekið ýmsar vendingar og
slíkir útúrdúrar sitja mest eftir í
minningunni.
Líf og lyst
BÆRINN OKKAR
Svissneskur marengs og íslenskar skyrkleinur
Girnilegri verða þeir varla eft-
irréttirnir en þessir litlu mar-
engstoppar sem dýft er í súkkulaði.
Hér er líka boðið upp á ramm-
íslenskar skyrkleinur sem eru orðn-
ar víðfrægar og koma úr smiðju
Smurstöðvarinnar í Hörpu.

Svissneskur marengs hjúpaður
í súkkulaði
› 210 g eggjahvítur
› 310 g flórsykur
› 200 g súkkulaði að eigin vali
› Súkkulaðiperlur til skrauts
Setjið eggjahvítu með flórsykri í
skál úr ryðfríu stáli.
Settu skálina yfir pott með heitu
vatni (55 til 60 gráður) og þeytið
þar til hún þykknar.
Þeytið í hrærivél eða með raf-
magnsþeytara þar til áferðin á
marengsinum er orðin góð. Setjið
í poka með um 15 millimetra stút
í þvermál og sprautið í toppa á
smjörpappír.
Bakið í ofni við 100 gráður í tvær
klukkustundir.
Húðið marengs með bræddu
súkkulaði og stráið skrautkúlum
yfir til skrauts (má sleppa).
Njótið svona eða framreiðið með
ís.
Skyrkleinur
› 4 egg
› 1½ bolli sykur
› 150 g smjör
› 1½ bolli súrmjólk eða skyr
› 1½ bolli mjólk
› ½ tsk. Salt
› 1½ tsk. kardemommur
› 2–3 tsk. vanilludropar
› 4 tsk. lyftiduft
› ½ tsk. hjartarsalt
› ½ tsk. sódaduft.
› 1–1,2 kg hveiti eftir þörfum.
Aðferð
Egg og sykur þeytt saman Bræddu
smjöri bætt saman við.
Þá er skyri (eða súrmjólk) bætt við
og mjólk, salti, kardemommum og
vanilludropum einnig.
Svo er lyftidufti, hjartarsalti og
sódadufti bætt saman við og svo er
hveitinu hrært saman við þangað til
réttri þykkt á deiginu er náð.
Ábending til þeirra sem eru að
steikja kleinur í fyrsta sinn:
Fyrst þegar ég bakaði þessa upp-
skrift þá byrjaði ég með deigið
aðeins of þunnt og lenti í vandræð-
um en það er um að gera að setja
bara nógu mikið hveiti til að deigið
klessist ekki og fletja það ekki of
þunnt út.
Athuga líka að hræra það ekki of
mikið eftir að hveitið er sett í, svo
að kleinurnar verði ekki of seigar.
Steikið í meðalheitri olíu og borðið
helst strax. Deigið geymist í frysti
og má steikja eftir hendinni.
MATARKRÓKURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Brúnastaðir
Fjölskyldan Brúnastöðum.
Hluti af geitastofninum.