Bændablaðið - 15.11.2018, Qupperneq 39

Bændablaðið | Fimmtudagur 15. nóvember 2018 39
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Út er komin
hjá Veröld
bókin Rassfar
í steini – Í slóð
Ólafs helga
til Stiklastaða
eftir Jón
Björnsson.
Ólafur kon ungur Haraldsson,
ýmist kallaður digri eða helgi,
ríkti í rúman áratug yfir Noregi
en hraktist þaðan í útlegð
og var á endanum felldur í
Stiklastaðaorrustu. Fljótlega
fór að bera á kraftaverkum í
kringum líkið og innan skamms
var hann orðinn helgur maður.
Enginn veit almennilega hvers
vegna því að Ólafur aðhafðist
margt misjafnt og ókristilegt
um dagana.
Hinsta ferð Ólafs var frá Svíþjóð
yfir Kjöl til Stiklastaða og varð sú
leið ein fjölfarnasta pílagrímaleið
Norðurlanda.
Tæpum þúsund árum eftir fall
Ólafs konungs fór Jón Benedikt
Björnsson þessa leið ásamt félaga
sínum á reiðhjóli. Í bókinni lýsir hann
ferðalaginu og rekur samhliða því
sögu þessa einkennilega manns, en
Ólafur Haraldsson er þungamiðjan í
H e i m s k r i n g l u
Snorra Sturlusonar. Jafnframt eltir
Jón uppi athyglisverða hluti og
furðulega viðburði sem verða á
veginum, að fornu og nýju, og leiðir
lesandann í ólíklegustu útúrdúra.
Eftir Jón Benedikt Björnsson
hafa komið út bækur af ýmsu tagi,
m.a. Á Jakobsvegi, auk þess sem
hann hefur verið með vinsæla pistla
í Ríkisútvarpinu.
Benedikt Gröndal birti í
tímaritinu Eimreiðinni í upphafi
árs 1901 langa grein þar sem
hann lýsti Reykjavík um nýliðin
aldamót, húsum og mannvirkjum,
skipulagi og félagslífi, íbúum og
hugðarefnum þeirra. Þessi mikla
lýsing er nú í fyrsta sinn komin út í
sérstakri bók og hefur verið prýdd
fjölda frábærra og sjaldséðra
ljósmynda frá sama tíma.
Bókin gefur einstaklega fróðlega
og merkilega mynd af höfuðstað
Íslands rétt í þann mund að
heimastjórn og síðan fullveldi voru
að komast á. Þegar Gröndal skrifaði
ritgerð sína bjuggu tæplega 6.000
manns í Reykjavík en menning og
skemmtanalíf voru samt litrík og
blómstrandi, eins og hann lýsir svo
ógleymanlega.
Rík kímnigáfa höfundarins skín í
gegnum verkið
Gröndal var á ofanverðri 19. öld eitt
vinsælasta ljóðskáld Íslands en nú
skyggja verk hans í óbundnu máli
á kvæðin. Hann var menntamaður
sem lagði gjörva hönd á margt, eins
og vel kemur fram í greinargóðum
formála Illuga Jökulssonar að
bókinni með Reykjavíkurlýsingunni,
hann var kennari, náttúrufræðingur,
teiknari o.fl. Hann var brautryðjandi
í gamansagnagerð með
skáldsögunni Heljarslóðarorrustu en
sjálfsævisagan Dægradvöl var svo
bersögul og opinská að hún birtist
ekki fyrr en mörgum áratugum
eftir að Gröndal lést. Kímnigáfa
Gröndals kemur einmitt víða fram
í Reykjavíkurlýsingunni.
MENNING&BÆKUR
Magnaðar gamlar lýsingar á húsum, mannvirkjum, skipulagi og ekki síst íbúum höfuðstaðarins:
Gröndal lýsir Reykjavík um aldamótin 1900
– Sjaldséðar ljósmyndir fléttaðar við texta skáldsins í nýrri bók
Benedikt Gröndal gluggar í bók á heimili sínu við Vesturgötu 16b árið 1906.
Húsið er jafnan kennt við hann og þar bjó hann síðustu ár ævi sinnar,
Skólavörðustígur 12, sem lengi var notað til veitingareksturs og dansleikjahalds.
út af Sögum bókaútgáfu. Hr. Guðni
ritar inngang bókarinnar.
Um rassfar Ólafs digra
og fjölmargt annað