Bændablaðið - 14.02.2019, Blaðsíða 20

Bændablaðið | Fimmtudagur 14. febrúar 201920
Sorp í miklu magni er óhjá-
kvæmileg afleiðing neyslu-
samfélagsins. Í hugum margra er
það líka stórkostlegt vandamál
sem erfitt er að takast á við. Aðrir
líta á sorp allt öðrum augum,
nefnilega að í því felist mikil og
verðmæt hráefni sem hægt sé að
umbreyta á ný í nýtanlegar og
eftirsóttar afurðir.
Ein leið til að nýta sorp er að
breyta því með bruna við hátt hitastig
í orku sem nýtist til að hita hús
og framleiða raforku. Samkvæmt
heimildum Bændablaðsins hefur
komið til umræðu hjá sveitarfélögum
á Suðurlandi að kanna uppsetningu á
hátækni sorpeyðingarstöð,
sem framleiði hita til
húshitunar, gufu til
raforkuframleiðslu og kol_
tvísýringurinn í afgasinu
sem frá henni kemur verði
nýttur fyrir garðyrkju.
Þannig verði með bruna á
sorpi hringrásinni lokað og
komið í veg fyrir uppsöfnun
á sorpi í haugum með
tilheyrandi umhverfisvanda.
Svíar hafa starfrækt
með góðum árangri
sorpbrennslustöðvar sem
framleiða rafmagn og hitaorku
um áratuga skeið. Sama hefur
verið gert í Noregi, Danmörku
og víðar í Evrópu, Ameríku og
Asíu. Mun slík sorpbrennsla án efa
aukast verulega á komandi árum í
Evrópu vegna innleiðingar á banni
við urðun á sorpi árið 2030.
Það er fyrir löngu búið að leysa
öll helstu tæknivandamál við að
brenna sorpi þannig að öllum helstu
eiturefnum er eytt í bruna við mjög
hátt hitastig. Tæknin er til og því
þurfa íslensk sveitarfélög sem hug
hafa á að feta þá slóð ekki að vera
að finna upp hjólið í þeim efnum.
Vandinn er að finna heppilega stærð
af brennslum, því til að tryggja að
bruninn sé hreinn er mikilvægt að
hægt sé að halda uppi stöðugum
bruna allan sólarhringinn. Að
örðum kosti er vart hægt að komast
hjá talsverðri mengun. Það er því
mikilvægt að menn hugi að umfangi
þess sorps sem til fellur á starfssvæði
slíkra stöðva.
Danir með nýja 400 þúsund
tonna sorpbrennslustöð í
Kaupmannahöfn
Nýjasta sorpbrennslustöðin á
Amager er nánast í hjarta Kaup-
manna hafnar og reist af Bjarke
Ingels Group. Hún er í sjálfu
sér eins og listaverk á að líta og
gegnir hlutverki sem 600 metra
skíðabrekka og er þakin gerviefni
þannig að þar er hægt að renna
sér allt árið um kring. Þá er þar
einnig að finna stærsta manngerða
klifurvegg í heimi sem er um 80
metrar að hæð og 10 metrar að
breidd og trjágróður verður einnig
á þaki byggingarinnar.
Bjarke Ingels-stöðin getur brennt
400.000 tonnum af sorpi á ári og
á að framleiða raforku sem dugar
fyrir 62.500 heimili og hitaorku
fyrir 160.000 heimili. Stöðin er
sögð með 25% betri nýtingu en fyrri
stöðvar af slíku tagi og dregur úr
koltvísýringsútblæstri sem nemur
um 100.000 tonnum á ári.
Í vinnsluferlinu er unnt að
hreinsa um 90 tonn af málmi sem
lendir í ruslinu og afgasið frá
stöðinni er sagt heilsusamlegra
en loftið á götum miðborgar
Kaupmannahafnar. Við brunann
falla til um 100.000 tonn af ösku
á ári sem verður nýtt í gatnagerð.
Áætlaður kostnaður við
byggingu stöðvarinnar var fyrir
rúmu ári talinn vera um 4 milljarðar
danskra króna, eða um 73–76
milljarðar íslenskra króna.
Fleira en brennsla á sorpi
kemur til greina
Brennsla er ein leið og mögulega
hagkvæm og snjöll ef hægt er að
nýta orkuna til rafmagnsframleiðslu
og kyndingar samhliða því að
koltvísýringur í afgasi verði nýttur
FRÉTTASKÝRING
Hörður Kristjánsson
hk@bondi.is
Framleiðsla á hita- og raforku með brennslu á sorpi er ein leið, en efnavinnsla er líka vel möguleg:
Tæknin til endurnýtingar á sorpi er vel þekkt
og ástæðulaust að finna aftur upp hjólið
– Hægt að umbreyta sorpi í nær hvað sem er, allt frá raf- og hitaorku, olíu og plastefnum til græðandi smyrsla
Myndir / HKr.