Víkurfréttir - 12.03.2020, Side 10

10 // VÍKURFRÉTTIR Á SUÐURNESJUM Í 40 ÁR
Starfsemi Landhelgisgæslunnar á Keflavíkurflugvelli fylgir
mikil innspýting fyrir samfélagið á Suðurnesjum. Landhelgis-
gæslan kaupir mikið af þjónustu á Suðurnesjum fyrir starfsemi
sína á Keflavíkurflugvelli. Sérstaklega eru loftrýmisgæslu-
verkefnin, sem eru þrisvar til fjórum sinnum á ári, drjúg fyrir
heimamenn en kostnaður við hvert loftrýmisgæsluverkefni
hleypur á hundruðum milljóna og er greiddur af Atlants-
hafsbandalaginu. Framundan er stór æfing sem bandaríski
flugherinn stendur að. Von er á um eitt þúsund þátttakendum
til Reykjanesbæjar um miðjan apríl og hafa verið bókuð hátt
í eitt þúsund hótelherbergi á Suðurnesjum vegna þessa, auk
mikils fjölda bílaleigubíla og fleira.
Víkurfréttir ræddu við Jón B. Guðna-
son, framkvæmdastjóra Landhelgis-
gæslunnar á Keflavíkurflugvelli, en
gæslan er tengiliður Íslands við NATÓ-
þjóðirnar sem hingað koma og heldur
utan um þessi verkefni. Landhelgis-
gæslan fer með framkvæmd varnarmála
fyrir hönd utanríkisráðuneytisins og
Landhelgisgæslan er í dag mjög virkur
þátttakandi í framkvæmd t.a.m. loft-
rýmisgæslunnar.
Norðmenn gæta loftrýmis
Norðmenn eru nú með eina dýrustu
orrustuþotu heims á Keflavíkurflugvelli
en þeir eru á landinu þessa dagana og
sinna loftrýmisgæslu Atlantshafsbanda-
lagsins. Fjórar vélar eru í Keflavík og
kostar hver vél um tólf til fimmtán
milljarða króna.
Það er óhætt að segja að það sé
komið líf á ný í gömlu herstöðina á
Keflavíkurflugvelli en Bandaríkjaher
flutti frá landinu með manni og mús
árið 2006 eftir rúmlega fimmtíu ára
veru.
NATÓ-þjóðir skiptast á að sinna loft-
rýmisgæslu reglulega með tilheyrandi
umsvifum á Vellinum og Suðurnesjum
en talsverður fjöldi tekur þátt í þessum
æfingum.
„Loftrýmisgæslan er haldin þrisvar
til fjórum sinnum á ári og flugsveitirnar
sem koma eru að lágmarki í fjórar vikur
og sumir lengur. Á síðasta ári, 2019, og í
ár er verkefnið fjórum sinnum hvort ár.
Fram til þessa hafa tíu þjóðir Atlants-
hafsbandalagsins tekið þátt í verkefninu
en í ár bætist ellefta þjóðin við þegar
Pólland tekur að sér loftrýmisgæslu.
Þátttökuþjóðirnar koma með frá 100
og upp í 300 manns hverju sinni.
Þessu til viðbótar er hér fjöldinn allur
af öðrum verkefnum. Bandaríski sjó-
herinn er hér svo til alla daga ársins og
rekur hér stjórnstöð fyrir kafbátaeftir-
litið. Hér eru kafbátaleitarvélar stað-
settar og ýmis verkefni í gangi þannig
að hér eru að jafnaði aldrei færri en
100 manns á svæðinu.“
Sýna getu
Atlantshafsbandalagsins
– Eru þetta sambærileg verkefni sem
allar þjóðirnar sinna þegar þær koma
hingað?
„Allar þjóðirnar eru að sinna loftrýmis-
gæslu en við sinnum loftrýmiseftirliti
fyrir hönd Atlantshafsbandalagsins. Það
er framkvæmt í öllum ríkjum banda-
lagsins alla daga ársins, nema hér á
landi þar sem það er gert tímabundið.
Það er gert til að sýna getu Atlants-
hafsbandalagsins. Verkefnið snýst um
loftrýmisgæslu en flugsveitirnar nota
tímann til æfinga því flugmennirnir
þurfa að æfa á hverjum degi til að vera
hæfir í verkefnið. Flest flugin sem eru
farin eru æfingaflug, hins vegar er
nokkrum sinnum á ári sem flogið er
á móti óauðkenndum eða óþekktum
flugvélum hér í loftrýminu.“
Loftrýmisgæsluverkefnið byrjaði
í maí 2008 með samkomulagi milli
íslenskra stjórnvalda og Atlantshafs-
bandalagsins og það var franski flug-
herinn kom hingað með flugsveit
fyrstur þjóða.
Aðstaða til að taka á móti flugsveit-
unum er með ágætum. Á Keflavíkur-
flugvelli eru þrettán flugskýli fyrir
herþotur. Þá er stórt flugskýli, skýli
831, þar sem er aðstaða fyrir stærri
vélar og er notað fyrir kafbátaeftirlitið.
Einnig er gistiaðstaða innan vallar fyrir
200 manns. Að sögn Jóns B. Guðna-
sonar er verið að fara í uppbyggingu
á frekari gistiaðstöðu á svæði Land-
helgisgæslunnar og innan fárra ára á
að vera komin þar gistiaðstaða fyrir
500 manns.
„Þessu til viðbótar erum við með
frá örfáum hótelherbergjum og upp
í nokkur hundruð herbergi á leigu á
hverjum tíma. Núna í apríl næstkom-
andi er búið að bóka á okkar vegum
hátt í 1.000 hótelherbergi á svæðinu
vegna Norðurvíkings 2020,“ segir Jón.
Landhelgisgæslan með
rúmlega 50 starfsmenn
á Keflavíkurflugvelli
Starfsmenn Landhelgisgæslunnar eru
rúmlega 50 á Keflavíkurflugvelli en alls
starfa rúmlega 200 manns hjá Land-
helgisgæslunni. Að auki er fjöldi verk-
taka sem starfa fyrir Landhelgisgæsluna
á Keflavíkurflugvelli. Verktakar sjá um
mötuneyti, þrif, öryggisgæslu, viðhald
og ýmis önnur verkefni.
„Þessir aðilar sem eru hér á svæðinu
eru að kaupa ýmiss konar þjónustu, eins
og bílaleigubíla, hótel, mat og afþrey-
ingu. Ef þú ferð í Sporthúsið þá sérðu
nær örugglega alla daga einhverja frá
okkur.“
– Starfsemi ykkar hér er örugglega
töluverð búbót fyrir svæðið?
„Það hlýtur að vera það. Að senda flug-
sveit til Íslands kostar fleiri hundruð
milljónir.“
– Er að verða meiri starfsemi hér?
„Loftrýmisgæslan hefur verið nokkuð
stöðug, þetta þrisvar til fjórum sinnum
á ári. Frá árinu 2014 hafa Bandaríkja-
menn og Kanadamenn verið hérna
með kafbátaeftirlitsvélar og það verk-
efni hefur verið að vaxa og verður í
fastari skorðum til framtíðar. Starf-
semin hefur verið að aukast jafnt og
þétt frá 2014 og mun gera það næstu
árin líka. Bandaríska varnarmála-
ráðuneytið er að fjárfesta hér nokkuð
í viðhaldi á mannvirkjum, viðhaldi
á flugskýli, byggingu þvottastöðvar
fyrir kafbátaleitarflugvélar, þeir eru að
vinna að framkvæmdum á vestursvæði
Keflavíkurflugvallar, laga flugbrautir,
setja upp olíugildrur á flughlöðin og
ýmis verkefni sem verða til að bæta
aðstöðuna hér og auka aðgengi og létta
okkur lífið líka.“
MIKIL INNSPÝTING FYRIR
SAMFÉLAGIÐ Á SUÐURNESJUM
VIÐAMIKIL STARFSEMI LANDHELGISGÆSLUNNAR Á KEFLAVÍKURFLUGVELLI
Páll Ketilsson
pket@vf.is
Hilmar Bragi Bárðarson
hilmar@vf.is
Jón B. Guðnason, framkvæmdastjóri
Landhelgisgæslunnar á Keflavíkurflugvelli.
Stjórnstöð Landhelgisgæslunnar á Keflavíkurflugvelli.
Norskir hermenn við æfingar á vestursvæði flugvallarins þar sem
Atlantshafsbandalagið hefur skýli fyrir þrettán herþotur.
F-35 orrustuþota norska flughersins lendir á Keflavíkurflugvelli.
Poseidon P-8 kafbátaleitarflugvél á Keflavíkurflugvelli fyrr í vetur