Mosfellingur - 20.02.2020, Blaðsíða 24

- Aðsendar greinar24
UPPELDI Þegar einstaklingur verður
fyrir endurteknu og langvarandi áreiti
sem honum mislíkar og á erfitt með að
verjast því er talað um einelti. Ýmsar
skilgreiningar eru til fyrir einelti og mis-
jafnt hversu þröngar þær eru en skil-
greiningin hér að framan er alla jafna
notuð í grunnskólum.
Sænski prófessorinn dr. Dan Olweus
sem Olweusaráætlunin er kennd við
telur að um einelti sé að ræða þegar
einstaklingur verður fyrir endurtekn-
um neikvæðum verknaði yfir ákveðið
tímabil af hendi eins eða fleiri aðila.
Einelti á sér einnig stað þegar aflsmun-
ur er á milli einstaklinga. Ekki er talað
um einelti þegar átök milli jafn sterkra
barna er að ræða. Það sem einum þykir
einelti þykir öðrum kannski bara vera
stríðni þar sem sársaukamörk barna
eru misjöfn.
Ábyrgð skóla og annarra
Í lögum um grunnskóla er kveðið á um
að þeir skuli hafa heildstæða stefnu um
hvernig fyrirbyggja eigi ofbeldi í skóla-
starfi og að þeir setji sér aðgerðaáætlun
gegn einelti með virkri viðbragðsáætlun
til að takast á við eineltismál í skólan-
um. Lögin eru nokkuð ítarleg þar sem
meðal annars er kveðið á um ábyrgð
skólans (kennara og stjórnenda), for-
eldra og aðila í grenndarsamfélaginu
sem starfa með börnum og unglingum.
Aðgerðaáætlun gegn einelti er hluti af
skólanámskrá og á að kynna sérstaklega
eftir því sem þurfa þykir og á að birta
opinberlega. (Lög um grunnskóla, nr.
91/2008, 3. mgr. 30. gr.)
Einelti á netinu
Einelti hefur breyst talsvert á síðustu
árum frá því að vera augljóst einelti með
beinum líkamlegum verknaði og/eða
útilokun, í falið einelti eins og í gegnum
netið. Samskiptin í gegnum netið geta
verið sérstaklega ljót og særandi og auð-
velt fyrir geranda að eiga í nafnlausum
samskiptum. Því er mikilvægt fyrir for-
eldra að vera vel vakandi yfir því hvernig
barnið þeirra notar netið og kenna þeim
að nota netið á réttan hátt. Gott er fyrir
foreldra að kanna hvaða reglur gilda
um forritin sem barnið þeirra notar
og skynsamlegt er að fara eftir reglum
útgefenda um aldurtakmörk notenda
en of algengt er að börn skrái skrái inn
rangt fæðingarár, til dæmis inn á samfé-
lagsmiðla, til að geta stofnað reikning.
Reynsla mín í vinnu með börnum
og ungmennum hefur kennt mér
hversu rík ástæða er fyrir því að
það eru aldurstakmörk á not-
endur samfélagmiðla því börn
hafa einfaldlega ekki þroska til
að umgangast samfélagsmiðla
á þann hátt sem ætlast er
til. Ef allir foreldrar tækju
sig saman um að virða
aldursreglur myndi það
minnka til muna flækju-
stigið í lífi barnsins.
Börn eru mjög varn-
arlaus gagnvart einelti því þau gera sér
ekki alltaf grein fyrir því að um einelti
er að ræða og stundum eru þau hrein-
lega of hrædd við gerandann til þess að
þora að segja frá. Börn reyna líka oft að
leyna því að þau séu lögð í einelti því
þau skammast sín og vilja ekki valda
foreldrum sínum áhyggjum.
Einkenni eineltis
Foreldrar þurfa að vera vakandi fyrir
þeim einkennum sem barnið getur sýnt
verði það fyrir einelti. Helstu einkenni
geta verið að barnið vill ekki lengur fara
í skólann, kvartar undan verkjum, er
niðurdregið eða virðist óhamingjusamt.
Önnur einkenni eru ef það kemur heim
óvenju skítugt eða það sér á fötum þess,
hlutir fara að týnast og það jafnvel sér á
líkama þess án þess að barnið geti gert
grein fyrir því af hverju.
Hvað er til ráða?
Ef grunur vaknar um einelti þarf að
byrja á því að ræða við barnið og komast
að því hvort grunurinn reynist réttur. Ef
eineltið á sér stað í skólanum skal strax
hafa samband við umsjónarkennara
barnsins og í mörgum skólum þarf að
tilkynna formlega grun um einelti.
Skynsamlegt getur verið að senda
deildarstjóra eða skólastjóra afrit til
að allir þeir sem máli skipta séu strax
upplýstir um stöðuna. Treysti foreldrar
sér ekki til að tilkynna eineltið til um-
sjónarkennara eða stjórnenda skólans
geta þeir haft samband við skólaskrif-
stofu bæjarfélagsins sem tekur þá við
keflinu.
Sé grunur um einelti utan skóla þarf
að hafa samband við forráðamenn
meints geranda og segja þeim frá upp-
lifun ykkar barns. Oftast kemur það for-
eldrum á óvart þegar þeir heyra af því
að það líti út fyrir að barnið þeirra leggi
í einelti en flestir foreldrar vilja strax
taka fullan þátt í að leysa vandann. Þótt
einelti barna eigi sér stað utan skóla er
samt skynsamlegt að upplýsa skólann
um stöðuna enda skólinn samofinn lífi
barnsins.
Mikilvægi foreldra
Foreldrar eru lykilaðilar í að uppræta
og koma í veg fyrir einelti. Án aðkomu
þeirra og samstarfsvilja er mjög erfitt að
stöðva einelti. Stundum getur verið gott
að fá hlutlausan þriðja aðila til að vinna
með báðum aðilum en oft geta foreldrar
leyst málin sín á milli með börnum
sínum þegar unnið er af yfirveg-
un og skynsemi. Það er öllum til
hagsbóta.
________________________
Fjalar Freyr Einarsson,
aga- og uppeldisráðgjafi
www.agastjornun.is
Einelti
Kvartanir og lEiðindi sEndist á stEinaEyjan@gmail.com
vonarstjarna
mosfellsbæjar
snýr afturBirkir og Eyþór hjá Steinaeyjunni taka hér saman lista yfir þá Mosfellinga sem eru með framtíð Mosfellsbæjar í sínum höndum.
1. dr. Football
2. Hæhæ
3. Þarf alltaf að vera grín
4. steinaeyjan Podcast
5. Í ljósi sögunnar
íslensk podcöst
Kæru Mosfellingar
nær og fjær,
spennið sætisól-
arnir en það eru
stórtíðindi að
berast beint frá
Skaganum og við
í Steinaeyjunni
fengum fréttirnar
beint í æð á undan
almúganum.
Hinn eini sanni
Wöhler er að koma
aftur í Aftureld-
ingu. Frægt er
þegar hann málaði
bæinn rauðan
árið 2018 en þá
bar hann 3. flokk
Aftureldingar á
herðum sér og
leiddi þá til sigurs
í Íslandsmótinu í
fyrsta skipti í 110
ára sögu Aftureld-
ingar.
Eyþór Wöhler
ætlar svo sann-
arlega að blása
til stórsóknar í
sumar og hvetur
alla Mosfellinga
til að koma á
Varmárvöllinn og
kíkja á nýju Steinaeyju-stúkuna sem var reist seinasta sumar. Hann hefur
sigrað hug og hjörtu okkar allra en nú finnst okkur Mosfellingum að það
sé löngu orðið tímabært að koma einni dollu í þetta sveitarfélag.
Við heyrðum í drengnum og þar segir hann að eftir að Afturelding
losaði sig við snákinn Róbert Orra er kominn mun betri andi í hópinn og
allar leiðir greiðar til þess að komast upp í Pepsi Max.
Steinakveðjur!
toPP 5