Fréttablaðið - 04.09.2020, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Fólk er ekki
fífl og ef
reynslan og
gögnin sýna
annað en
skilaboð
stjórnvalda
þá mun
almenn-
ingur smám
saman hætta
að taka
mark á
þeim.

Ef við ætlum
að bæta stöðu
aldraðra þá
þurfum við
að velja nýtt
fólk í ríkis-
stjórn.
Hörður
Ægisson
hordur@frettabladid.is
Sigurjón
Arnórsson
framkvæmda-
stjóri Flokks
fólksins
Frumvarp þingmanna Flokks fólksins um að bætur almannatrygginga hækkuðu í sam-ræmi við launavísitölu, var fellt á 150. lög-
gjafarþingi. Málið var fellt með 31 atkvæði gegn 25.
Það voru þingmenn ríkisstjórnarinnar sem felldu
frumvarpið, allir aðrir voru því fylgjandi. Með því
að samþykkja frumvarpið hefði Alþingi komið í
veg fyrir vaxandi kjaragliðnun, meðal annars hjá
þeim sem lifa undir lágmarksframfærsluviðmiði
félagsmálaráðuneytisins. Kjaragliðnun þýðir að
lífeyrir hækkar minna en laun. Í þessum hópi eru
til dæmis eldri borgarar sem hafa engar tekjur
aðrar en lífeyri frá almannatryggingum. Gamalt
fólk sem þarf að velja á milli þess að kaupa sér mat
eða lífsnauðsynleg lyf.
Svikin loforð
Allir þeir stjórnmálaflokkar sem sitja í ríkisstjórn
hafa ekki bara lofað að koma í veg fyrir aukna
kjaragliðnun, heldur hafa þeir ítrekað lofað að leið-
rétta þá kjaragliðnun sem hefur farið vaxandi frá
hruninu 2008. Þetta mál hefur oft verið samþykkt
á landsfundum ríkisstjórnaflokkanna. Sjálfstæðis-
flokkur og Framsóknarflokkur lögðu sérstaka
áherslu á þetta mál fyrir alþingiskosningar árið
2013. Í dag horfum við upp á þessa sömu flokka
ásamt Vinstrihreyfingunni – grænu framboði
svíkja fátækt fólk enn einu sinni með því að standa
ekki við gefin kosningaloforð.
Þegar talað er um aldraða sem líða sárafátækt
er mikilvægt að hafa í huga að ástandið er eins
og það er vegna stefnu stjórnvalda. Mesta kjara-
skerðing sem aldraðir hafa orðið fyrir frá hruni er
vegna kjaragliðnunar. Þrátt fyrir þunga undiröldu
og kröfur um aukið réttlæti hefur meirihlutinn á
Alþingi sýnt algjört áhugaleysi á þessum málum.
Ef núverandi ríkisstjórnaflokkar hefðu staðið
við stóru kosningaloforðin þá væri staða fátækra
önnur og betri í dag. Ef við ætlum að bæta stöðu
aldraðra þá þurfum við að velja nýtt fólk í ríkis-
stjórn.
Fátækt aldraðra
Sentímetrarnir
Sóttvarnalæknir er með í undir-
búningi að skrifa lettersbréf
til heilbrigðisráðherra um að
rýmka takmarkanir. Mark-
verðast er að þar verður að finna
tillögu um að 200 megi koma
saman, en einnig þá nýlundu að
reglan um fjarlægð milli fólks
verði halveruð: úr tveimur
metrum í einn. Þannig má segja
að helmingunartími fjarlægðar-
reglunnar sé um það bil fimm
vikur. Með sama áframhaldi
verður reglan komin í núll sentí-
metra síðari hluta árs 2022. Rétt
er þó að taka fram að fjarlægðin
á milli manna má vera meiri og
ekki skylt að fólk ferðist um í
200 manna f lokkum.
Þríhyrningurinn ógurlegi
Auglýsingaherferð Martraða-
stofu hefur vakið athygli, sér-
staklega þar sem enginn skildi
fyrst hvað var verið að auglýsa
og beindust spjótin á tímabili að
annarri ríkisstofu. Herferðinni
mun vera ætlað að fjölga mar-
tröðum þar sem blikkandi þrí-
hyrningur eltir mann á röndum.
Má rifja upp að um aldamótin
var þáttur af Pokémon tekinn
úr umferð fyrir slíkt. Þríhyrn-
ingnum ógurlega er erfitt að ná
úr höfði sínu án sterkra lyfja.
Aukning á notkun lyfja eykur
hættuna á að fólk setjist undir
stýri undir áhrifum þeirra sem
dregur úr umferðaröryggi. Hvað
ætli Samgöngustofa segi við
þessu útspili Martraðastofu?- síðan 1986 -
Skútuvogi 6
104 Reykjavík
Sími: 568 67 55
alfaborg.is
Okkur Íslendingum, stjórnvöldum og almenningi, hefur farnast vel við að leysa úr stórum og flóknum úrlausnarefnum síðustu ár. Farsæl niðurstaða í þeim málum, meðal annars við skuldaskil gömlu bankanna og losun hafta, þýðir
að þjóðarbúið er í einstakri stöðu til að fást við efnahags-
hamfarir vegna kórónaveirufaraldursins. Framan af var
útlit fyrir að stjórnvöldum, ríkisstjórninni og þríeykinu,
myndi takast vel upp í þessu risastóra verkefni. Reynt
var að hafa meðalhóf að leiðarljósi í sóttvarnaaðgerðum
þegar óvissan var hvað mest og gripið var til umfangs-
mikilla efnahagsaðgerða til að milda höggið fyrir
fyrirtæki og launafólk. Þá virtust allir sammála um hve
mikils virði það væri að viðhalda hér opnum landa-
mærum, með ákveðnum varrúðarráðstöfunum.
Sú stefna varði stutt. Breytt var um kúrs um miðjan
síðasta mánuð, á æsingafundi ríkisstjórnarinnar, með
því að skella landinu í lás. Margir spyrja sig nú – réttilega
– hvert sé markmiðið. Enginn hefur í raun hugmynd um
það. Ráðherrar hafa fullyrt að ekki sé stefnt að veirufríu
samfélagi en með síðustu aðgerðum, þegar landamærun-
um var í reynd lokað vegna þess að ekki náðist að stöðva
alfarið að sýktir einstaklingar kæmust inn í landið,
fer hljóð og mynd ekki lengur saman. Sjónarmið, sem
byggjast að hluta á órökstuddri hræðslu og kvíða, eru
nú látin ráða för. Afleiðingarnar af slíkri stefnu, sem eru
síður sýnilegar og koma fram yfir lengri tíma, eiga eftir
að valda gríðarlegu samfélagslegu tjóni, meðal annars á
líf og heilsu fólks, og snerta yngra fólk frekar en eldra.
Við vitum nú að dánartíðni af völdum veirunnar er
mun minni en fyrstu áætlanir gerðu ráð fyrir. Sam-
kvæmt nýrri rannsókn Íslenskrar erfðagreiningar er
dánartíðni þeirra sem sýkjast hérlendis um 0,3% en 0,1%
hjá þeim sem eru yngri en 70 ára. Slíkar staðreyndir
hljóta að skipta lykilmáli við ákvarðanir um hversu
langt eigi að ganga í sóttvarnaaðgerðum. Staðan er sú
hin sama í öðrum ríkjum. Tíðni smits hefur vissulega
aukist en á sama tíma er ekki að merkja neina aukningu
hjá þeim sem veikjast alvarlega eða deyja. Ungu fólki,
stærsta hópnum sem er að greinast, stendur ekki alvarleg
ógn af veirunni – og það er engum greiði gerður með því
að ala á hræðsluáróðri sem fullyrðir hið gagnstæða. Fólk
er ekki fífl og ef gögnin sýna annað en skilaboð stjórn-
valda þá mun almenningur hætta að taka mark á þeim.
Áður mátti merkja samhverfu og skýra nálgun
hjá stjórnvöldum á því hvernig best væri að lifa með
veirunni. Með því að loka í reynd landamærunum, eitt
Evrópuríkja, hefur ríkisstjórnin hins vegar framlengt
og aukið á þá óvissu sem var fyrir í samfélaginu. Líkja
má þeirri ákvörðun við það ef seðlabankastjóri hefði,
afar óvænt og á skjön við fyrri yfirlýsingar, tilkynnt um
hækkun vaxta. Slík ákvörðun hefði verið óskiljanleg.
Við þessar aðstæður, þar sem traust á ákvörðunartöku
stjórnvalda fer þverrandi, verður fjárfesting í atvinnu-
lífinu hverfandi og fyrirtæki munu ekki ráða til sín fólk
í vinnu. Flestir ráðherrar ríkisstjórnarinnar hljóta að
vita að það voru mistök að grípa til svo harðra aðgerða.
Þeir standa nú frammi fyrir því, hafi þeir áhuga á stýra
landinu, að finna útgönguleið úr þessum vanda. Það
verður ekki auðvelt og tíminn vinnur ekki með þeim.
Traustið farið 
4 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 F Ö S T U D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN