Fréttablaðið - 30.10.2020, Qupperneq 21

Við þurfum að
hætta að horfa
bara á auðlindir til að
framleiða, nota, menga
og henda og fara yfir í að
endurnota, gera við,
endurvinna og samnýta.
EFLA er alhliða verkfræði- og ráðgjafarfyrirtæki sem hefur umhverfismál og samfélags-
lega ábyrgð í öndvegi og er í hópi
brautryðjenda á því sviði hérlend-
is. „Við hjá EFLU leggjum mikinn
metnað í að vinna öll verkefni með
umhverfismálin í huga. EFLA er
með vottaða umhverfisstjórnun,
sem þýðir að við lágmörkum
umhverfisáhrif í okkar eigin
rekstri. Við aðstoðum aðra við að
taka á sínum umhverfismálum
og getum haft víðtæk áhrif út í
samfélagið. Við sinnum til dæmis
verkefnastjórnun og ráðgjöf fyrir
sveitarfélög, fyrirtæki og stofnanir
og komum að um þrjú þúsund
verkefnum á ári,“ segir Helga
Jóhanna Bjarnadóttir, efna- og
umhverfisverkfræðingur og sviðs-
stjóri samfélagssviðs EFLU. Í vor
hlaut EFLA Kuðunginn, umhverf-
isviðurkenningu umhverfis- og
auðlindaráðuneytisins fyrir
framúrskarandi starf að umhverf-
ismálum og á síðasta ári hlaut
EFLA loftslagsviðurkenningu
Reykjavíkur.
Heimsmarkmiðin kortlögð
„Metnaður okkar liggur í að bæði
við og okkar viðskiptavinir geri
enn betur í samfélagslegri ábyrgð
og umhverfismálum. Við höfum
kortlagt heimsmarkmið Sam-
einuðu þjóðanna og dregið fram
þau markmið sem við viljum
vinna sérstaklega að. Í þeirri vinnu
kom í ljós að okkar ráðgjöf tengist
inn á flest heimsmarkmiðanna.
Núna leggjum við mikla áherslu á
nýsköpun og uppbyggingu, en það
eru lykilþættir í allri framþróun
í umhverfismálum og samfélags-
legri ábyrgð. Við vinnum einnig
mikið með ellefta heimsmark-
miðið, sem fjallar um sjálf bærar
borgir og samfélög. Þar er áhersla
lögð á vistvænar samgöngur, vist-
vænt skipulag, vistvæna hönnun
bygginga, frárennslismál, úrgangs-
mál og hringrásarhagkerfið, auk
sjálf bærrar orku og aðgerða í
loftslagsmálum,“ segir Helga en
EFLA kemur að rammaskipulagi
Víðisstaðalands í Garðabæ þar
sem ofantalið er í forgrunni.
Þegar á hönnunarstigi er mikil-
vægt að huga að þessum málum,
hvort sem um er að ræða hönnun
hluta, bygginga, vega eða skipu-
lags. „Hönnun þarf að vera þannig
að efni, landrými og auðlindir séu
vel nýtt og dregið sé úr úrgangs-
myndun ásamt því að auka endur-
vinnslu og endurnýtingu. Í allri
hönnun skiptir máli að huga að
þessu snemma í ferlinu því erfitt er
að bæta fyrir eitthvað eftir á,“ segir
Helga, en EFLA vinnur að slíkri
nálgun með sínum viðskiptavin-
um svo þeir geti orðið umhverfis-
vænni og sjálf bærari.
Kolefnislaust Ísland 2040
Þá nefnir Helga að loftslagsmálin
hafi aldrei verið mikilvægari.
„Markmið Íslands er að vera kol-
efnislaust árið 2040 og ætlunin er
að standa við Parísarsáttmálann.
Allir þurfa að leggja hönd á plóg
til að svo megi verða; sveitar-
félög, fyrirtæki og stofnanir. Við
höfum lengi aðstoðað fyrirtæki og
stofnanir við að innleiða umhverf-
isstjórnun. EFLA hefur meðal
annars unnið með Reykjavík og
reiknað út kolefnisspor borgar-
innar og vinnur núna að því sama
fyrir Vestmannaeyjabæ, en það er
liður í að finna út hvar kolefnis-
losunin er og hvað hægt er að gera
til að minnka hana. Heimsmark-
miðin fléttast inn í þessa vinnu og
eru líka góður rammi til að vinna
út frá,“ segir Helga.
Hún leggur áherslu á að mikil-
vægt sé að fara úr því sem kallast
línulegt hagkerfi yfir í hringrásar-
hagkerfi. „Við þurfum að hætta
að horfa bara á auðlindir til að
framleiða, nota, menga og henda
og fara yfir í að endurnota, gera
við, endurvinna og samnýta.
Eftirspurn eftir grænum vörum og
þjónustu hefur aukist og í auknum
mæli verður fjármagni beint í
grænar fjárfestingar og umhverfis-
vænni verkefni,“ segir hún.
Vottuð umhverfisyfirlýsing
er framtíðin um allan heim
EFLA aðstoðar fyrirtæki við að
kortleggja sína stefnu í umhverfis-
málum og setur af stað aðgerðir
til að hrinda þeim í framkvæmd.
„Þetta á líka við um vörur. Þeir sem
framleiða vörur, hvort sem það er
steinull eða húsbygging, geta látið
reikna út kolefnissporið og fengið
ráðleggingar um hvað hægt er að
gera til bóta. Hægt er að reikna út
kolefnisspor fyrir allt mögulegt,“
segir Helga og tekur sem dæmi
Steinullarverksmiðjuna á Sauðár-
króki. „Steinullin er meðal annars
framleidd úr basaltsandi úr fjör-
unni og skeljasandi frá Faxaflóa.
Við reiknuðum út kolefnisspor
steinullarinnar og það er 3,5 sinn-
um lægra en hjá þekktum fram-
leiðendum erlendis. Þetta er meðal
annars vegna þess að töluverð
orka er notuð við framleiðsluna
og íslensk orka hefur lágt kolefnis-
spor. Þessi vara er nú komin með
vottaða umhverfisyfirlýsingu, sem
má líkja við næringarefnainni-
haldslýsingu á matvælum nema
hvað nú er lýst umhverfisáhrifum
vörunnar. Kaupendur geta þá haft
val um að kaupa umhverfisvæna
steinull og vita nákvæmlega hver
áhrif hennar eru á umhverfið.“
En af hverju ætti að huga að
vistvænni hönnun bygginga?
„Mikill úrgangur fylgir byggingar-
iðnaðinum og hann er orkufrekur.
Sem dæmi um byggingu sem við
erum með í vistvænni hönnun er
skrifstofa Alþingis, sem verður
á Alþingisreit við Tjarnargötu.
Þetta er steypt mannvirki og þar
hafa hönnuðir til dæmis hugað
að hámörkun á nýtingu steypu
þannig að kolefnisspor verði sem
minnst og sveigjanleiki hússins
sem mestur. Hægt er að velja
byggingarefni með lægra kolefnis-
spor við hönnun bygginga þegar
það passar lögun byggingar og
aðstæðum. Má nefna í því sam-
bandi að í Hjúkrunarheimilinu á
Höfn í Hornafirði erum verið að
vinna að vistvænni hönnun og
vottun og er valið að nota kross-
límdar timbureiningar (CLT) með
lægra kolefnisspor. Einnig er hægt
að gera þær kröfur á verktímanum
að draga úr eldsneytisnotkun,“
segir Helga.
EFLA hefur einnig unnið að
verkefnum tengdum orkuskiptum
hafna og skipaflotans. „Við höfum
til dæmis unnið að landtengingu
við rafmagn fyrir Herjólf sem
notar þá alfarið rafmagn í höfn
og á siglingu. Einnig eru í gangi
verkefni fyrir Norrænu, Síldar-
vinnsluna, Eimskip og Samskip
þannig að í náinni framtíð þarf
ekki að brenna olíu þegar skipið
er í höfn heldur verða skipin tengd
við rafmagn,“ segir hún.
Loks nefnir Helga að hlutverk
EFLU sé að koma fram með lausnir
sem stuðla að framförum við-
skiptavina og efli samfélög. „Hjá
EFLU starfar hópur fólks með
mikla reynslu og yfirgripsmikla
þekkingu. Í raun vinnum við
með heimsmarkmið Sameinuðu
þjóðanna á hverjum degi.“
Vinnum að heimsmarkmiðunum
EFLA hefur umhverfismál, sjálfbærni og nýsköpun að leiðarljósi, bæði innan fyrirtækisins og
einnig þegar kemur að þjónustu við viðskiptavini og hefur hlotið viðurkenningar fyrir störf sín.
„Við höfum kortlagt heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna og dregið fram þau markmið sem við viljum vinna sérstaklega að,“ segir Helga Jóhanna Bjarna-
dóttir, sviðsstjóri samfélagssviðs EFLU. „Núna leggjum við mikla áherslu á nýsköpun og uppbyggingu sem eru lykilþættir í allri þróun.“ FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
EFLA er núverandi handhafi Kuðungsins, sem er umhverfisviðurkenning
umhverfis- og auðlindaráðuneytisins og var veitt fyrr á þessu ári.
Nýbygging við hjúkrunarheimilið á Höfn. Húsið er með grasþaki og er nú
unnið að vistvænni hönnun og vottun skv. BREEAM-vottunarferlinu. Arki-
tektar eru Basalt arkitektar.
EFLA hefur unnið að landtengingu við rafmagn fyrir skip í höfnum.
KYNNINGARBLAÐ 3 F Ö S T U DAG U R 3 0 . O K TÓ B E R 2 0 2 0 HEIMSMARKMIÐ SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA