Fréttablaðið - 30.10.2020, Blaðsíða 34

Mikilvægis­
greining á
heimsmark­
miðunum
fyrir ákveðinn
atvinnugeira.
Sumir sérfræðingar halda því fram að heimsmark-mið Sameinuðu þjóðanna
um sjálf bæra þróun (SDGs) sé
einungis útópískur draumur. Hins
vegar hefur Alþjóðaefnahagsráðið
(World Economic Forum) meðal
annarra talið þetta einn helsta i
leiðarvísi mannkyns til þess að
komast í gegnum margþættar
raunir 21. aldarinnar.
„Heimsmarkmiðin saman-
standa alls af 17 markmiðum, 169
undirmarkmiðum og 232 mæli-
kvörðum en hvernig má velja
viðeigandi heimsmarkmið til
þess að styðja framþróun, f lýta
vegferðinni í átt að sjálf bærni og
á sama tíma huga að fjárhags- og
rekstrarlegri sjálf bærni fyrir-
tækja?“ segja þeir Bjarni Herrera,
framkvæmdastjóri og Hafþór Ægir
verkfræðingur. Þeir eru meðeig-
endur fyrirtækisins CIRCULAR.
„Heimsmarkmiðin voru upp-
haflega hugsuð sem metnaðarfull
markmið fyrir stjórnvöld til þess
að takast á við samfélagslegar
áskoranir. Fyrirtæki hafa hins
vegar í stigvaxandi mæli áttað sig á
vægi sínu í vegferðinni að sjálf-
bærni, sem og tækifærum þeim
tengdum til virðisaukningar. Því
hafa sífellt f leiri fyrirtæki leitast
eftir því að innleiða og velja sér
markmið, sem getur þó stundum
reynst f lókið,“ útskýrir Bjarni.
Mikilvægi, áhættur og við­
skiptamöguleikar
„Lykillinn að innleiðingu heims-
markmiðanna meðal fyrirtækja
liggur í meðvitund og forgangsröð-
un lykiláhættuþátta tengdum UFS
(umhverfismál, félagslegir þættir
og stjórnarhættir, e. ESG). Þá sér-
staklega þeim þáttum sem eiga
helst við starfsemi, virðiskeðju og
hagsmunaaðila fyrirtækisins, það
er eiga sérstaklega við atvinnu-
geira þess.
Sú meðvitund og forgangsröðun
getur því verið grundvöllur að
ákvarðanatöku um forgang heims-
Arðsköpun og heimsmarkmiðin
Að velja heimsmarkmið eftir mikilvægum UFS þáttum út frá grunnrekstri getur aukið hina þre­
földu rekstrarafkomu, fyrir umhverfið, samfélagið og arðsköpun. Öll fyrirtæki geta tekið þátt.
markmiða fyrirtækisins. Mikilvæg
(e. material) heimsmarkmið verða
þannig mælikvarði á hæfni, með-
vitund og skuldbindingu fyrir-
tækisins til þess að stýra mögu-
legum neikvæðum og jákvæðum
áhrifum þess á þau heimsmarkmið
sem valin voru,“ upplýsa þeir.
Hin þrefalda rekstrarafkoma
„Fyrirtæki geta mögulega hagnast
á því að hafa heildræna og sterka
UFS-stefnu tengda atvinnugeir-
anum ásamt aðgerðaáætlun með
mælanlegum markmiðum og
mikilvægum heimsmarkmiðum.
Ávinningur í kjölfar þess getur
verið á borð við hagnaðaraukn-
ingu, kostnaðarhagræði, laðað að
og haldið í hæfileikaríkt starfsfólk,
betra samtal við eftirlitsaðila og
aukinn hagnað innri fjárfestinga.
Öll fyrirtæki hafa bæði getu og
tök á því að velja viðeigandi heims-
markmið fyrir starfsemi sína. Með
því að fylgja fyrrnefndri aðferðar-
fræði geta þau komið í veg fyrir
græn- eða regnbogaþvott og þess
í stað aukið hina þreföldu rekstr-
arafkomu (e. triple bottom line),
það er fyrir umhverfið, samfélagið
og arðsköpun.“
Mannvit hefur lagt það til grundvallar í sínu starfi að vinna sem mest með
heimsmarkmiðin. „Í raun má
hæglega segja að í okkar daglegum
störfum vinnum við með fjórtán
af sautján heimsmarkmiðum Sam-
einuðu þjóðanna. En við leggjum
mikla áherslu á að vinna með
heimsmarkmiðin í allri þjónustu
sem við veitum okkar viðskipta-
vinum. Þá er lykilatriði að starfs-
fólk okkar þekki markmiðin vel,“
segir Sandra Rán Ásgrímsdóttir
sjálf bærniverkfræðingur hjá
Mannviti.
„Við höfum unnið með heims-
markmiðin innanhúss frá því árið
2017. Í byrjun árs 2019 tóku allir
starfsmenn Mannvits þátt í vinnu-
stofum þar sem heimsmarkmið
Sameinuðu þjóðanna voru kynnt
og allir fengu fræðslu um þau.
Starfsfólk okkar er því meðvitað
um heimsmarkmiðin í sínu starfi,“
bætir hún við.
Heimsmarkmið í fóstur
„Við settum okkur að auki enn
skýrari markmið að hlúa að
heimsmarkmiðunum með því
að „setja þau í fóstur“ til hópa
starfsfólks. Þetta eykur vitundar-
vakningu innan vinnustaðarins
og þekkingu starfsfólks á heims-
markmiðunum. Við viljum halda
áfram með þetta verkefni til þess
að viðhalda vitundarvakningunni
því sjálf bærni er ekki eitthvað
sem við náum að uppfylla, heldur
eitthvað sem við vinnum sífellt
betur að og bætum okkur í eftir
því sem á líður. Því þó svo við
séum komin vel á veg, þá er þetta
eilíf vegferð og það má alltaf gera
betur,“ segir Sandra.
Sandra og Rúnar Dýrmundur
Bjarnason, sérfræðingur í
umhverfismálum, vinna bæði að
því að þjónusta fyrirtæki, stofnan-
ir og sveitarfélög af ýmsu tagi við
að innleiða og samræma heims-
markmið Sameinuðu þjóðanna
við stefnu og rekstur þessara aðila.
„Við höfum reynslu og þekkingu
til þess að vinna markvisst að því
að innleiða heimsmarkmiðin inn
í stefnu fyrirtækja, stofnana og
sveitarfélaga á skilvirkan hátt,“
segir Rúnar.
Stefnumótun og vinnustofur
á grundvelli markmiðanna
Mannvit hefur unnið náið með
bæði Kópavogsbæ og Lands-
virkjun undanfarið, en bæði hafa
unnið mikið með sjálf bærni, sem
samræmist heimsmarkmiðum
Sameinuðu þjóðanna. „Við vitum
hversu mikilvægt það er að starfs-
fólk þekki heimsmarkmiðin svo
að vinnan skili sér í raunveru-
legri innleiðingu markmiðanna
í stefnu og rekstur fyrirtækja og
stofnana. Þá höfum við aðstoðað
aðra, eins og til dæmis Lands-
virkjun og Kópavog í slíkri stefnu-
mótunarvinnu,“ segir Sandra.
„Í tilfelli Landsvirkjunar
héldum við vinnustofur með
starfsfólki fyrirtækisins. Mark-
miðið var að stuðla að frekari
innleiðingu heimsmarkmiðanna
í alla starfsemi Landsvirkjunar.
Í vinnustofunum fékk starfsfólk
tækifæri til þess að skilgreina
hvernig það vinnur að heims-
markmiðunum dagsdaglega
innan Landsvirkjunar, hvernig
það skilar sér inn í fyrirtækið og
hvað það er sem fyrirtækið eigi að
leggja áherslu á. Út úr ferlinu kom
ítarleg skýrsla sem við skiluðum
inn á borð til Landsvirkjunar sem
vinnur nú í því að máta sig enn
betur við heimsmarkmiðin. Þegar
fyrirtækið tilkynnir svo hvaða
markmið séu í forgangi þá getur
starfsfólk þekkt sinn hluta í þess-
ari vinnu,“ segir Sandra.
Stefnumótun í aðalskipu­
lagi Kópavogsbæjar
Hjá Kópavogsbæ var nálgunin
frábrugðin. „Kópavogur hefur
unnið að heimsmarkmiðunum
í nokkurn tíma og hefur bæjar-
stjórn Kópavogs samþykkt að
innleiða heimsmarkmiðin í stefnu
Kópavogsbæjar. Við vorum fengin
til þess að koma að endurskoðun
aðalskipulags bæjarfélagsins. Þau
vildu fá okkar sýn á hvernig hægt
væri að innleiða heimsmarkmiðin
í auknum mæli í stefnumótun
aðalskipulags. Verkefnið stendur
þannig að búið er að fara í gegnum
vinnustofur. Þá unnum við með
þremur hópum, það er starfs-
mönnum á umhverfissviði, hags-
munaaðilum og bæjarfulltrúum
og fórum í grunnkaf la aðalskipu-
lags sem snúa að byggð, grunn-
kerfi, samgöngum, umhverfi og
samfélagi. Út úr þessu kom mikil-
vægisgreining um mikilvægustu
málefnin með tilliti til sjálf bærni
og var sú niðurstaða tengd við
heimsmarkmiðin.
Í tilfelli byggðar voru þrjú
heimsmarkmið talin mikilvægust
í þeim málaf lokki. En í tilfelli
hinna fjögurra grunnkaf lanna
voru fimm heimsmarkmið valin
til grundvallar. Nánari rýni var
svo unnin með tilliti til heims-
markmiðanna. Sett voru ný
markmið en einnig fékkst stað-
festing á þeim markmiðum sem
Kópavogsbær hefur stefnt að í
núgildandi aðalskipulagi. Þessi
nýju markmið voru enn fremur
tengd við þá mælikvarða og hug-
búnað sem Kópavogsbær hefur
þróað til þess að vakta það góða
starf sem þau hafa nú þegar unnið
að. Þannig verður betur en áður
hægt að fylgjast með og mæla
frammistöðu aðalskipulags með
tilliti til sjálf bærni í Kópavogi,“
segir Rúnar.
Áþreifanleg markmið
Markmið Mannvits er að inn-
leiða heimsmarkmiðin í daglegan
rekstur, bæði innanhúss og hjá
viðskiptavinum sínum. „Það getur
verið hjálplegt að fá inn aðila
eins og okkur til þess að hjálpa
til við nýja stefnumótun í sam-
ræmi við heimsmarkmiðin. Það
getur reynst mörgum erfitt að ná
utan um hugtakið sjálf bærni og
að innleiða sjálf bærni inn í sinn
rekstur. En með skilgreiningu
og samhengi Heimsmarkmiða
Sameinuðu þjóðanna verður strax
auðveldara að ná utan um hug-
takið og sjá hvernig markmiðin
samræmast stefnu hvers fyrir-
tækis fyrir sig.
Auk þess er afar hjálplegt fyrir
fyrirtæki, stofnanir og sveitar-
félög að nýta sér þjónustu eins og
þá sem Mannvit býður upp á, og
fá aðstoð við að skilgreina þau
heimsmarkmið sem viðkomandi
aðili vinnur nú þegar eftir, sem og
hvað má gera til þess að rekstur-
inn samræmist enn betur heims-
markmiðunum. „Með því að setja
heimsmarkmiðin í samhengi þá
verða þau áþreifanlegri bæði fyrir
stjórnendur fyrirtækja sem og
starfsfólk, og þá verður ósjálfrátt
auðveldara að vinna eftir þeim
og innleiða þau í auknum mæli
í dagleg störf og rekstur,“ segir
Sandra.
Nánari upplýsingar má nálgast á
vef Mannvits, mannvit.is
Urðarhvarfi 6, 203 Kópavogi.
Sími: 422­3000
Markmiðin hluti af daglegum rekstri
Starfsemi verkfræðistofunnar Mannvits er fjölbreytt. Ásamt því að veita þjónustu um byggingu
mannvirkja, vinnur Mannvit með fyrirtækjum og stofnunum við innleiðingu Heimsmarkmiða SÞ.
Sandra og Rúnar þjónusta fyrirtæki, stofnanir og sveitarfélög af ýmsu tagi
við að innleiða heimsmarkmið SÞ við rekstur. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
16 KYNNINGARBLAÐ 3 0 . O K TÓ B E R 2 0 2 0 F Ö S T U DAG U RHEIMSMARKMIÐ SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA