Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.2020, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR 27. NÓVEMBER 2020 DV
KVÍÐA JÓLUNUM Í HJÓLHÝSI
Á tjaldsvæðinu í Laugardalnum býr fólk allan ársins hring. Rakinn frá
sundlauginni ýtir undir nístingskulda og flughált er á svæðinu. Við-
mælandi DV segir enga óreglu á svæðinu en að fólk eigi oft lítinn mat.
Máni Snær
Þorláksson
manisnaer@dv.is
M aðurinn sem blaða-maður ræddi við var í kringum fimm-
tugt og hafði unnið lengi og
var orðinn nánast skuldlaus
þegar hann fékk hjartaáfall
fyrir nokkrum árum. Líf hans
breyttist við það til muna.
Hann varð óvinnufær með
öllu og er í dag öryrki. Hann
sá að hann gat ekki haldið hús-
inu sínu á örorkubótunum og
því ákvað hann að kaupa sér
hjólhýsi og setjast að í því.
„Ég var heppinn að ég átti
pening þegar ég veiktist og
gat keypt þetta hjólhýsi. Ég
veit ekki hvar ég væri ef
ég hefði verið nýbúinn að
kaupa mér íbúð, ég væri bara
kominn á ennþá dýpri lista í
skuldum og húsnæðislaus,“
segir viðmælandinn.
Óvissan bíður þeirra
Lífið hefur ekki alltaf verið
dans á rósum fyrir fólkið sem
býr í hjólhýsunum, en síðan
Íþrótta- og tómstundasvið
Reykjavíkur, eða ÍTR, tók við
rekstrinum á svæðinu, hefur
það þó orðið betra. Maðurinn
sem DV ræddi við hrósar ÍTR
í hástert fyrir þeirra aðkomu
að svæðinu.
Farfuglaheimilið í Laugar-
dalnum sér alla jafna um
reksturinn á tjaldsvæðinu og
leigir svæðið af borginni. ÍTR
gerði samkomulag við Far-
fuglaheimilið um að sjá um
svæðið þar til í maí, en ekki er
vitað hvað mun gerast þegar
það samkomulag rennur út.
Ekkert nema óvissan bíður
því fólksins sem býr í hjól-
hýsunum.
DV ræddi bæði við Þorstein
Jóhannesson, framkvæmda-
stjóra Farfuglaheimilisins, og
Ómar Einarsson, sviðsstjóra
ÍTR, en hvorugur þeirra hafði
nein svör varðandi framtíð
svæðisins. Þorsteinn vildi
lítið tjá sig um málið en Ómar
sagði að það væri á vegum
annarra í borginni að finna
lausn á málinu.
„Við vitum ekkert hvað verð-
ur, hvert eigum við að fara í
maí?“ spyr maðurinn. „Við
erum þyrnir í augum annarra
tjaldsvæða. Ef það fréttist
að við höfum búið í Laugar-
dalnum þá er bara vesen að
komast inn á önnur tjaldsvæði
því þau halda að þau losni ekki
við okkur,“ segir hann.
„Borgin þarf bara að fara
að sjá sóma sinn í því að opna
svona varanlegt pláss. Það er
engin óprýði af þessu, það er
engin ölvun eða vesen eða læti
hérna eða neitt svoleiðis. Þetta
er mjög rólegt og fínt hérna,“
segir hann og undirstrikar að
engin neysla sé á svæðinu.
Matur af skornum skammti
Líkt og maðurinn eru flestir
hinir sem búa í hjólhýsunum
öryrkjar. Örorkubæturnar
eru ekki háar og duga varla
til framfærslu. Fólkið þarf að
borga fyrir veru sína á svæð-
inu auk gjalds fyrir notkun
á þvottavélum og þurrkara.
„Við fáum ekki örorkubætur
og förum svo að kaupa okkur
hamborgaratilboð,“ segir mað-
urinn og bendir á að þau, líkt
og aðrir, þurfa að borga trygg-
ingar og annan fastan kostnað.
Reyndar má ekki vera á svæð-
inu nema allt sé tryggt. Þegar
búið er að borga allt sem þarf
að borga þá er lítið eftir af
bótunum í mat og annað.
Ef upp kemur óvæntur
kostnaður, til dæmis vegna
skemmda eða bilana, þá getur
það sett stórt strik í reikning-
inn. Þegar bíllinn hjá mann-
inum bilaði fyrr á árinu tók
það verulega á fjárhaginn.
„Ég varð náttúrulega að láta
laga hann. Það kostaði mig það
að ég varð að lifa á... tja, ég
keypti mér slatta af skyri og
svo drakk ég vatn og kaffi.“
Fljúgandi hálka og myrkur
Hjólhýsin eru upphituð með
blásurum og ofnum en þó get-
ur orðið virkilega kalt í þeim
þegar illa viðrar. „Þegar það
kemur mikið frost hérna þá
er skítkalt hjá okkur,“ segir
viðmælandinn og bendir á að
vegna rakans frá sundlaug-
inni sé yfirleitt meira frost
hjá þeim en annars staðar
á höfuðborgarsvæðinu. „Þá
getur maður ekki leyft sér
þann lúxus að sofa með opinn
gluggann. Þetta er ekki gott
fyrir heilsuna, en ég myndi
frekar vilja búa í þessu heldur
en að leigja íbúð og geta ekki
átt fyrir mat,“ segir hann.
Þá skapar kuldinn annað
vandamál, hálku. Mikil
hálka er á svæðinu auk þess
sem það er engin almennileg
lýsing þar. „Við erum vaðandi
hérna í fljúgandi hálku og
myrkri. Við skulum átta okk-
ur á einu, burtséð frá þessu
úrræði þá er þetta tjaldsvæði
Reykjavíkur, höfuðborgar
Íslands. Þetta er ábyggilega
eini vegurinn á höfuðborgar-
svæðinu sem er ekki malbik-
aður.“
Fólk einangrast
Þrátt fyrir að veðrið og
kostnaðurinn geri fólkinu á
svæðinu lífið leitt þá er það
ekki eina vandamálið sem
það glímir við. „Fólk getur
einangrast ofboðslega hérna.
Það er enginn að koma hingað.
Þessi hjálparsamtök, Rauði
krossinn, Hjálpræðisherinn,
það er enginn að koma hingað
og athuga hvernig við höfum
það. Þetta getur bara farið illa
með fólk og það getur dottið í
þunglyndi og hver hefur efni á
að fara til sálfræðings?“ spyr
maðurinn.
„Þetta hefur alveg slegið
fólk niður en það sem maður
horfir á er að maður hefur þak
yfir höfuðið og getur sofið.“
Þannig verða jólin mín
Jólin eru mörgum erfið og
fólkið í hjólhýsunum er engin
undantekning á því. „Það kvíð-
ir alla fyrir jólunum hérna.
Ég segi fyrir mig, ég get ekki
horft á nein jól hér nema jú,
við höfum jólaljós og við höf-
um hvert annað hérna,“ segir
maðurinn sem ætlar sér að
eiga malt og appelsín og eina
dollu af Mackintosh-konfekti
um jólin.
„Svo vona ég bara að það
verði eitthvað skemmtilegt í
sjónvarpinu. Þannig verða jól-
in mín. Ég er ekki að fara að
fá hamborgarhrygg, bayonne-
skinku eða neitt svoleiðis því
ég get ekki eldað þetta, hér er
engin eldunaraðstaða. Það er
hvergi hægt að setjast niður
og koma saman. Það er bara
súpa á gasinu, þú eldar enga
steik hérna,“ segir maðurinn,
sem þrátt fyrir slæma stöðu
sína hugsar um að aðrir hafi
það verra en hann sjálfur.
„Ég veit vel að ég get farið
til Hjálpræðishersins og
fengið mér að borða. En ég tel
bara marga vera í verri stöðu
en mig. Þau þurfa á hjálpinni
að halda og það þarf bara að
vera svoleiðis.“ n
14 hjólhýsi eru
á svæðinu en
lítið viðhald
virðist vera á
tjaldsvæðinu
sjálfu.
MYND/STEFÁN
Jólin koma
líka í hjólhýsa-
hverfinu. Fólk
hefur hengt
upp jólaseríur
og reynir að
gera svæðið
vistlegt.
MYND/MÁNI