Fréttablaðið - 23.12.2020, Blaðsíða 8

Frá því að ég man eftir mér hefur mig dreymt um að verða bóndi. Mér finnst frelsið sem fylgir þessu heillandi og að auki hef ég brennandi áhuga á
ræktun, hvort sem það eru dýr eða
eitthvað grænt,“ segir Kristófer Orri
Hlynsson.
Kristófer er aðeins 22 ára gamall
en fyrir tæpum tveimur árum flutti
hann einn á eyðibýlið Syðsta-Mó í
Flókadal í Fljótum til þess að standa
á eigin fótum og gerast bóndi.
Bærinn er um 40 kílómetra frá
æskustöðvum Kristófers, bænum
Melstað í Óslandshlíð í Skagafirði
þar sem stórfjölskyldan býr enn.
Afi hans og amma, auk foreldra og
systkina. Að sögn Kristófers var afi
hans mikill áhrifavaldur varðandi
þá leið sem hann ákvað að feta. „Ég
leit alltaf mjög upp til hans og þess-
ara karla sem voru bændur hérna í
sveitinni. Ég fékk að vera með afa í
hinu og þessu sem kveikti ef laust
áhuga á búskapnum.“
Frétt Fréttablaðsins fyrir síðustu
jól um gjafmildi sveitunga Kristó-
fers vakti talsverða athygli en þeir
komu fótunum almennilega undir
hinn unga bónda með því að gefa
honum 1-2 gimbrar hver. Alls átti
Kristófer tólf ær þegar hann flutti á
Syðsta-Mó en hlýhug sveitunganna
og ekki síður stuðningi fjölskyldu
sinnar var hann fljótlega kominn
með hátt í þrjú hundruð ær. „Ég er
síðan búinn að fjölga upp í 350 ær
á þessu ári og hugsa að ég láti þann
fjölda duga í bili.“ Hann hefur í
mesta lagi pláss fyrir fjögur hund-
r uð ær á Syðsta-Mó og þarf því að
huga að frekari fjárfestingum ef
hann hyggst auka við sauðfjár-
búskap sinn. Þá á hann 15 hross og
dreymir um að koma sér upp betri
aðstöðu fyrir þau.
„Ég hef alltaf stefnt á að vera
meira í hestum. Ég er ekki með
neina aðstöðu hérna fyrir þá eins og
er og langar mikið til þess að koma
mér upp almennilegu hesthúsi og
tamningaraðstöðu. Það er mark-
miðið í framtíðinni.“
Það er ærið starf að sinna bú-
skapnum og þrátt fyrir að Kristó fer
elski hverja mínútu af starfinu segir
hann að búskapurinn hafi tekið á.
„Ef ég á að vera alveg hreinskilinn
þá er þetta búið að vera erfiðara en
ég átti von á. Ég vissi svo sem alveg
að það væri lítið upp úr þessu að
hafa og að það yrði enginn ríkur af
því að vera bóndi. Tekjurnar komu
mér því ekki í opna skjöldu heldur
frekar kostnaðurinn við búrekst-
urinn. Það eru alls konar lúmsk
útgjöld sem ég hafði vanmetið. Já,
þetta er verra en ég hélt, en ég gefst
ekkert upp.“
Bóndinn ungi hefur því þurft
að finna f leiri leiðir til að af la sér
tekna en búskapinn, að minnsta
kosti á meðan hann greiðir niður
þær skuldir sem óhjákvæmilega
fylgja því að koma undir sig fót-
unum, meðal annars fjárfestingar
í ýmsum tækjum og tólum. Hann
hefur því tekið að sér snjómokstur
í sveitinni á veturna, auk þess sem
hann hjálpar öðrum bændum við
rúning á vorin. „Maður myndi auð-
vitað vilja hafa fulla atvinnu af því
að sinna búskapnum. Búreksturinn
er fullt starf ef maður ætlar að gera
þetta almennilega. Það er samt ekki
raunhæft eins og er og því þarf ég að
taka að mér önnur störf. Með því að
sinna þeim hef ég það fínt.“
Bærinn sem Kristófer f lutti á var
búinn að vera í eyði í sex ár og því
var að mörgu að huga þegar hann
ákvað að hefja þar búskap. „Það
skipti mestu að íbúðarhúsið var í
fínu lagi og var vel íbúðarhæft. Það
voru eldri hjón sem bjuggu hérna
en þau höfðu brugðið búi mörgum
árum fyrr. Fjárhúsin voru því í verra
ástandi, sérstaklega gólfin.“
Við slíkar aðstæður skiptir máli
að búa í samfélagi þar sem stuðn-
ingsnetið er þétt. „Þetta er afar
skemmtilegt og náið samfélag
hérna. Menn standa saman og
hjálpa hverjir öðrum. Ég hef aldr-
ei orðið var við að einhver telji sig
skulda einhverjum eitthvað fyrir
að rétta hjálparhönd og það er afar
dýrmætt,“ segir Kristófer.
Fljótlega eftir að Kristófer hóf
búskap knúði ástin dyra í lífi hans
þegar hann kynntist Söru Katrínu
Sandholt. „Ég kannaðist aðeins við
hana og fékk hana til að hjálpa mér
við sauðburðinn. Svo kviknaði ein-
hver neisti og hún bara fór eiginlega
ekkert,“ segir Kristófer og hlær. Sara
býr á Akureyri og hafa þau verið í
eins konar f jarbúð síðan. „Við
höfum haft það þannig enda er
ekki mikla atvinnu að hafa hérna í
sveitinni. Hún hefur komið til mín
um helgar og þegar hún á frí. Hún
ætlar svo að f lytja alfarið til mín
næsta vor enda hefur hún sem betur
fer gaman af búskapnum.“
Kristófer sinnir því búinu ein-
samall alla virka daga vikunnar og
stundum hittir hann ekki annað
fólk dögum saman. Fjarlægðirnar í
sveitinni er stuttar þegar vel viðrar
en að vetri til getur einangrunin
orðið mikil.
Hann segist oft vera spurður að
því hvort hann sé ekki einmana
en þeirri spurningu sé þó auð-
svarað. „Maður verður ekki ein-
mana í kringum dýrin, sérstaklega
ef maður er með góðan og tryggan
hund eins og Storm minn. Mér
finnst gaman að vinna og leiðist því
aldrei,“ segir Kristófer.
Það er auðheyrt að Kristófer þykir
afar vænt um ærnar sínar en hann
viðurkennir að sumar séu meira
í uppáhaldi en aðrar. „Sumar eru
stærri persónuleikar og þá myndar
maður sterkari tengsl við þær. Ég
verð samt að viðurkenna að þær
tólf sem ég f lutti hingað með mér
þegar ég hóf búskap eiga sérstakan
stað í hjarta mínu. Sú sem er í mestu
uppáhaldi er Golta gamla sem
amma mín og afi á Miðhúsum gáfu
mér fyrir átta árum,“ segir Kristófer.
Eins og áður segir unir Kristófer
sér best við vinnu og þegar hann er
einn á bænum kveikir hann aldrei
á sjónvarpi. „Ég hef þetta bara ein-
falt, ég vinn og síðan fer ég að sofa.
Þannig líður mér best. Þegar Sara
kemur til mín þá er stundum kveikt
á sjónvarpinu en þá bara til að horfa
á Netflix. Hún er meira fyrir það en
ég en maður lætur tilleiðast.“
Hann segir einnig að matseðillinn
á heimilinu taki talsverðum breyt-
ingum þegar hann er ekki einsam-
all í húsinu. „Ég í minni sparsemi er
yfirleitt með saltaða rollu í tunnu og
ét bara upp úr henni. Svo finnst mér
gott að eiga heimagerð bjúgu í frysti.
Ég er bara alinn upp við að éta kjöt
og saltfisk og ég hugsa að það breyt-
ist seint. Þegar Sara er heima þá er
samt oftar en ekki tvíréttað,“ segir
Kristófer og hlær.
Hann leyfir sér þó stundum píts-
ur og annan skyndibita þegar hann
bregður sér í kaupstaðina í kring.
„Mér finnst það mjög gott endrum
og eins, en það er ekkert sem maður
eldar heima hjá sér.“
Væntumþykja Kristófers í garð
heimahaganna skín í gegnum allt
samtalið enda segist hann vera afar
heimakær. Hann segist aldrei hafa
farið til útlanda, né setið í f lugvél
yfir höfuð og telur sig ekki vera að
missa af neinu. „Ég hef ekki verið
mjög duglegur við að fara í frí enda
finnst mér óþægilegt að biðja aðra
um aðstoð við að líta eftir búinu.
Það er helst að ég biðji systkin mín
um aðstoð en þó að ég sé í burtu þá
er hugurinn við búið. Ég hef aldrei
fundið neina þörf til þess að fara til
útlanda. Tengdaforeldrar mínar búa
þó í Noregi þannig að ég reikna nú
með að ég þurfi að skjótast þangað
við tækifæri. Það er ekki annað
hægt,“ segir hann kíminn.
Þrátt fyrir að gríðarleg vinna sé
fólgin í því að koma undir sig fót-
unum sem bóndi segist Kristófer
bjartsýnn á framtíðina og að hann
ætli sér stóra hluti. „Það skiptir mig
afar miklu máli að sveitin sé í byggð.
Ég skil samt að ungt fólk leggi ekki
út í þetta enda þarf maður að vera
hálfruglaður til þess.“
Hann segist vonast til þess að
afurðaverð fari hækkandi og einn-
ig að hömlur á heimavinnslu verði
rýmkaðar.
„Fjölskyldan mín hefur verið
dugleg við að vinna kjöt heima til
eigin neyslu. Á aðfangadag borðum
við til dæmis tvíreykt hangikjöt
sem afi verkar og það er heimsins
besta kjöt. Ég hef mikinn áhuga á
slíkri vinnslu og það væri óskandi
að það verði liðkað til fyrir slíku í
framtíðinni.“ bjornth@frettabladid.is
Maður verður ekki
einmana í kringum
dýrin, sérstaklega ef maður
er með góðan og tryggan
hund eins og Storm minn.
Ég í minni sparsemi
er yfirleitt með
saltaða rollu í tunnu og ét
bara upp úr henni
Búskapurinn erfiður en þess virði
Fyrir tveimur árum hóf hinn 22 ára gamli Kristófer Orri Hlynsson sauðfjárbúskap á eyðibýli í Fljótum. Hann segist elska hverja
mínútu þó að reksturinn sé erfiðari en hann hafði gert ráð fyrir. Hann hefur það ágætt með því að taka að sér störf utan búsins.
Kristófer Orri og vinur hans Stormur við fjárhús að Stóra-Mó. Þar þurfti hann að taka til hendinni enda jörðin verið í eyði. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Kristófer segir að búreksturinn sé erfiðari en hann hafi gert ráð fyrir. Hann
segist þó líta framtíðina björtum augum. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
2 3 . D E S E M B E R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð