Morgunblaðið - 23.06.2020, Side 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 2020
Magnús Guðmundsson
magnusg@mbl.is
„Eftir að hafa verið hérna í einhvern
tíma fór ég að sjá tækifærin sem eru
fólgin í Reykjavík út frá stærð borg-
arinnar og samfélagi, vegna þess að
sem listamaður hafði ég unnið mikið
í almannarými,“ segir Alexander
Roberts, sem hefur verið annar
stjórnenda Reykjavik Dance Festi-
val frá 2013 en var nýverið ráðinn
leikhússtjóri Rosendal Teater í
Þrándheimi.
„Ég er búinn að vera hérna síðan
2012 en kom fyrst hingað árið 2008
ásamt Kára Viðarssyni, vini mínum,
sem rekur Frystiklefann fyrir vest-
an, en þangað kom ég til þess að
taka þátt í listahátíðinni Art Fart
sem er reyndar liðin undir lok.
Hérna kynntist ég sambýlis- og
samstarfskonu minni Ásgerði G.
Gunnarsdóttur, en saman höfum við
stýrt Reykjavik Dance Festival síð-
ustu ár og haft gaman af.“
Óhræddur við að spyrja
Alexander segir að fyrstu búskap-
arárin hafi þau Ásgerður búið í
Bretlandi og í Amsterdam en engu
að síður alltaf haldið starfssambandi
við listamenn á Íslandi. Þegar efna-
hagskreppan skall svo á listheim-
inum í Amsterdam, sem gerðist í
raun ekki fyrr en 2012 þegar fram-
lög til lista voru mikil til dregin til
baka, hafi þau ákveðið að flytja til
Íslands.
„Fyrst ætluðum við bara að vera
hérna yfir sumarið og á meðal þess
sem við gerðum var að fylgjast með
Reykjavik Dance Festival. Það
kveikti rosalega í mér og þegar
Erna Ómarsdóttir og Valdimar Jó-
hannsson báðu okkur um að aðstoða
við að stýra næstu hátíð ákváðum
við að vera í eitt ár en erum ekki far-
in enn.“
Alexander er frá Coventry en hef-
ur búið víða um ævina og ungur var
hann mikill áhugamaður um tónlist.
„Ég var mikið fyrir pönk og læti og
áhugi minn á sviðslistum myndaðist
hægt og rólega út frá því. Ég er
hvorki þjálfaður dansari né leikari
en lærði engu að síður sviðslistir en
án þess að sérhæfa mig á einn eða
annan hátt í einni listgrein. Mögu-
lega hefur það gefið mér þann eigin-
leika að horfa á heildina, frekar en
að líta svo á sem að það sé einhver
miðlæg grein innan sviðslistaforms-
ins. Ég reyni því að nálgast listina
með opnum huga og vera óhræddur
við að spyrja spurninga án þess að
vera með einhver fyrirframgefin
svör í hausnum.“
Forsenda fyrir lifandi senu
Reykjavik Dance Festival hefur
notið vaxandi vinsælda og velgengni
og hefur hátíðin ótvírætt haft mikil
áhrif á hversu lífleg og fjölbreytt
danssenan er í dag.
Alexander segir að fyrsta hátíðin
sem þau Ásgerður hafi stýrt árið
2014 hafi notið þess mikla starfs sem
þá var þegar búið að vinna og að
tímasetningin hafi verið góð.
„Við höfðum mjög frjálsar hendur
og tækifæri til þess að reyna að
tengja saman þarfir listamannanna
og borgarbúanna. Markmiðið var að
skapa lifandi samræðu þarna á milli.
Það er fjöldi spennandi danslista-
manna sem hefur komið að hátíðinni
með einum eða öðrum hætti og að
auki höfum við fengið til okkar frá-
bæra áhorfendur sem fjölgar stöð-
ugt frá ári til árs. Góðir listamenn og
áhorfendur eru auðvitað forsendan
fyrir lifandi senu og hvort tveggja er
til staðar hér.“
Tækifæri til þroska og lærdóms
Þrátt fyrir að starfið við Reykja-
vik Dance Festival hafi veitt Alex-
ander mikla ánægju og að Ásgerður
og börnin þeirra tvö hafi gert Ísland
að sínu heimili hafi hann ákveðið að
sækja um stöðu leikhússtjóra í
Þrándheimi hjá Rosendal Teater.
„Það sem hafði hvað mest áhrif á
mig var að á síðustu árum hef ég
verið að fylgjast með starfi Per An-
aniassen, núverandi leikhússtjóra
Rosendal. Við höfum verið að mæta
á hátíðir hjá honum og hann hjá
okkur og það er í raun ekki ýkja
langt á milli þeirra hugmyda sem við
erum að vinna með.
Þetta verkefni er þó stærra í snið-
um en Reykjavik Dance Festival og
fyrir vikið felur það í sér heilmikla
áskorun og þar af leiðandi heilmik-
inn lærdóm sem ég er spenntur fyrir
að takast á við. Þarna verð ég líka að
vinna með listamönnum sem eru um
margt ekki ósvipaðir því sem ég hef
verið að vinna með hér og svo eru
þetta álíka stórar borgir.
En það sem freistaði mín fyrst og
fremst er að í þessu starfi sé ég
tækifæri til þess að halda áfram að
þroskast og læra og það er það sem
þetta snýst um þegar öllu er á botn-
inn hvolft.“
Markmiðið eitt og hið sama
Spurður um hvað það er sem
skipti hann sem listamann mestu
máli, segir Alexander að það sé eitt
og annað. „Allt byrjar þetta með
listamanninum; þeim spurningum
sem hann varpar fram, hvort þær
skipti máli og tali inn í samfélagið
sem hann tilheyrir. Þannig að lista-
maðurinn er upphafið en við verðum
að tengjast fólkinu sem við erum að
gera þetta fyrir. Það er lykilatriði.
Ég hef áhuga á að koma saman
ólíkum einstaklingum og fá þá til
þess að búa eitthvað til. Skapa eitt-
hvað sem skiptir máli.“
Rosandal-leikhúsið í Þrándheimi
býr yfir breiðara verksviði sem leik-
hús en danslistahátíð á borð við
Reykjavik Dance Festival. Alexand-
er segir að Rosendal Teater hafi
vissulega ákveðnar skyldur gagn-
vart samfélaginu í heild, á borð við
það að vera með sýningar fyrir börn
og ungmenni en það breyti ekki
endilega svo miklu. „Munurinn er
helst að þarna er ákveðið fjármagn
eyrnamerkt ákveðnum hópum á
borð við börn og ungmenni. Hjá
Reykjavik Dance Festival skorti
aldrei áhuga á því að vera með sýn-
ingar fyrir yngri hópana sem við
vissulega gerðum. Í raun nálgast ég
verkefni fyrir börn og ungmenni
ekkert öðruvísi en þau sem eru ætl-
uð fullorðnum, enda mikilvægt að
vera ekki að setja sig á háan hest
gagnvart þeim. Verkefnið er alltaf
að átta sig á því hvað skiptir viðkom-
andi máli og skapa rými þar sem
listamenn og aðrir borgarbúar geta
komið saman og unnið saman.“
Tónlistin býr yfir undrakrafti
Alexander hefur í sínu starfi verið
óhræddur við að nýta sér ólíka miðla
sviðslistanna og hann bendir á að
tónlistin sé oft það sem bindur allt
saman. „Tónlistin býr yfir þeim
undrakrafti að geta sameinað fólk.
Hún er þráður frá manni til manns.
Fyrir vikið gleður það mig mikið að
Rosandal Teater hefur lengi fengist
við að setja upp tónlistarsýningar.
Innan leikhússins er líka fólk sem er
vel tengt inn í ólíka sprota tónlistar-
flórunnar í borginni og þetta er eitt-
hvað sem ég er mjög spenntur fyrir
að nýta í leikhúsinu og þá vonandi
líka samfélaginu til góðs á komandi
tímum.“
Alexander segir að fjölskyldan
komi til með að flytjast búferlum í
upphafi næsta árs og að það sé þeim
mikilvægt að hafa þann tíma til þess
að fá aðra til þess að taka við keflinu
með ýmis verkefni. Það hafi hins
vegar verið undarlegir tímar fyrir
sviðslistirnar að undanförnu af völd-
um kórónaveirunnar og Alexander
segir að það séu margar ólíkar hlið-
ar á því máli. „Það er svo sannarlega
dálítið skrýtið að vera að flytjast bú-
ferlum á milli landa til þess að taka
að sér starf sem felst í því að fá fólk
til þess að koma saman í afmörkuðu
rými. Óvissan sem er fólgin í því
verkefni hefur aldrei verið meiri.
Önnur hlið málsins er að við erum
með afkomu fjölda listamanna í
höndunum og það felur í sér
ákveðna ábyrgð, bæði gagnvart
þeim og samfélaginu að halda þessu
gangandi.
Svo þurfum við auðvitað að huga
að því hvert okkar erindi er innan
samfélagsins, vegna þess að það
þarf að vera í takti við þetta sama
samfélag og eiga við það stöðuga og
gefandi samræðu.“
Áhorfendur húsið sjálft
Þegar stjórn Rosendal-leikhúss-
ins tilkynnti um ráðningu Alexand-
ers lagði hún mikla áherslu á hversu
skýra sýn henni þætti hann hafa á
framtíð hússins. Alexander segir að
þetta hafi vissulega glatt hann og að
hans hugmyndir leggi fyrst og
fremst áherslu á að skapa heimili
fyrir listamennina innan leikhússins
sem þeir deila með borgarbúum.
„Það er hægt að gera þetta eftir
ýmsum leiðum en sú sem ég vil fara
er að líta ekki á borgarbúa sem gesti
hússins heldur húsið sjálft. Mark-
miðið er að fólkið sem býr í þessu
samfélagi, áhorfendurnir sjálfir, hafi
rödd í því sem við erum að gera og
séu fyrir tilstilli þeirrar samræðu við
listamennina órjúfanlegur hluti af
Rosendal Teater.“
Morgunblaðið/Arnþór
Sviðslistir „Það er skrýtið að vera að flytjast búferlum til þess að taka að sér starf sem felst í því að fá fólk til þess
að koma saman í afmörkuðu rými,“ segir Alexander Roberts, sem tekur við Rosendal Teater á næsta ári.
Órjúfanlegur hluti af leikhúsinu
 Alexander Roberts, annar af stjórnendum Reykjavik Dance Festival, tekur við Rosendal Teater í
Þrándheimi  Hann á von á lærdómsríku og þroskandi verkefni á krefjandi tímum fyrir sviðslistir