Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.07.2020, Blaðsíða 15

Blaðamaður fékk að fljúga vélinni og var skelfingu lostinn í sextán mínútur.
Sem betur fer var Jónas líka við stýrið og hjálpaði hræddum „flugmanni“.
flugi áður en hann keypti hálfan hlut
í vél árið 2006.
„Mig langaði alltaf. Sá sem átti
vélina með mér kenndi mér að
fljúga. Ég fékk níu klukkutíma hjá
honum til að læra og svo sleppti
hann mér í sóló. Hann fór svo bara
heim og ég þurfti um tíu tilraunir til
að lenda. Ég hætti alltaf við og fór
aftur upp, en ég var alltaf á of mikl-
um hraða við lendingu,“ segir hann
og viðurkennir að hann hafi verið
stressaður.
„Flestir þurfa fimmtán, tuttugu
tíma til að ná þessu. Þetta er ekkert
flókið en reyndar þarf maður að
nota báðar hendur og báðar fætur,“
segir Jónas og segist bara fljúga í
góðu veðri, því annars hossast vélin
of mikið og það er ekkert skemmti-
legt að hans sögn.
„Þetta á að vera skemmtilegt.“
Á kafi í skýjum
Hefurðu lent í einhverju óþægilegu
atviki?
„Já, og það er gott að tala um það.
Ég var að fara frá Vestmannaeyjum
en þar á flugvellinum er maður í
smá bala. Ég sá bara heiðbláan him-
in og heyrði það úr flugturninum að
brautin væri auð og ég mætti taka
af stað. Ég fer af stað og upp og um
leið og ég kem upp og sé yfir hæðina
sé ég að Heimaklettur er að hverfa í
skýjabakka. En ég sé að það er
heiðskírt uppi á meginlandi,“ segir
hann.
„Þá tók ég verstu ákvörðun sem
flugmenn geta tekið, að fara til að
vera ekki veðurtepptur. Ég hefði átt
að lenda og bíða af mér veðrið en ég
hugsaði að ég vildi komast heim. Ég
hugsaði að ég færi hraðar en skýja-
bakkinn og myndi ekki lenda í hon-
um. En á mjög stuttum tíma var ég
kominn á kafi í skýin. Þá sér maður
ekkert og það er ekkert viðmið til að
sýna hvernig vélin snýr. Það voru
engir mælar í vélinni aðrir en þeir
sem sýna hraða og hæð. Ég var ekki
með eins og ég er með í þessari nýju
vél tæki sem sýnir gervisjóndeild-
arhring, en þá sér maður hvernig
vélin hallar. Ég var með pínulítið
GPS-tæki á mér og hafði stillt inn á
það flugvöllinn á Bakka. Ég var
þarna staddur í skýjunum og það er
hávaðarigning og rok og læti. Ég sá
ekki neitt og maður hefur enga til-
finningu fyrir því hvernig maður
snýr. Það hverfur öll þannig tilfinn-
ing,“ segir hann og bætir við að
hann hefði þess vegna geta verið að
fljúga á hvolfi eða á hlið, hann hefði
ekki fundið það.
„Þegar sjónin hverfur þá missir
maður alla tilfinningu fyrir öðru. Ég
gríp í GPS-tækið og átta mig á því
að ég er ekki að fara í rétta átt og
hef þá farið í hring. Maður getur
farið í hringi án þess að finna það,
því þegar það er 1G-þrýstingur á
manni þá missir maður tilfinningu
fyrir hvað snýr upp og hvað niður.
Maður trúir því ekki hvernig maður
missir alla tilfinningu.“
Jónas ákvað þá að sleppa stýrinu
til þess að vélin myndi sjálf rétta sig
af, en þessi gerð af vél gerir það
þótt það sé ekki endilega reglan
með allar vélar.
„Hún gerði það og ég flaug svo
eftir GPS-tækinu. Ég var í tæpar
átta mínútur inni í skýinu. Ég þorði
ekki að fara niður því ég vissi ekki
hvað ég væri nálægt sjónum. Þegar
ég kom heim og fór að skoða leiðina
sem ég hafði farið sá ég að ég hafði
verið kominn í spíral og vélin hafði
farið í þrjá hringi, án þess að ég
hefði hugmynd um það,“ segir hann
en Jónas lenti heilu á höldnu á velli
félagsins við Úlfarsfell, náfölur en
reynslunni ríkari.
„Þetta voru mistök; röng ákvarð-
anataka. Ég hef notað þessa sögu
hér á fundum til að segja mönnum
hvað getur gerst, af því þetta er al-
gengasta ástæða fyrir dauðaslysum
í almannaflugi. Ég veit ekki hvernig
hefði farið ef ég hefði ekki verið með
þetta GPS-tæki. Það var eiginlega
mesta sjokkið að skoða leiðina eftir
á.“
Útilega á flugi
Í Fisfélagi Reykjavíkur eru 250
manns en nýlega var haldið þar
námskeið og bættust þá 24 í hópinn.
„Þetta er orðið langstærsta
áhugaflugmannafélagið á landinu.
Það skiptist til helminga hér, svif-
vængir og vélflug. Félagið hét áður
Svifdrekafélag Reykjavíkur og var
stofnað 1978 en þá voru hér bara
svifdrekar. Síðan urðu menn latir og
fengu sér mótor á svifdrekann og þá
er það hálfgert baðkar sem maður
situr í,“ segir Jónas og brosir.
„Við erum enn með nokkra sem
eru á svoleiðis tækjum en þetta er
ungra manna sport. Svo komu svif-
vængirnir til sögunnar og fleiri vél-
ar, eins og fisvélin sem við vorum að
fljúga. Nafninu var því breytt yfir í
Fisfélag Reykjavíkur en allt sem
flokkast sem fis fellur undir okkar
starfsemi,“ segir hann og nefnir að
tveir liðsmenn félagsins keppa er-
lendis í svifvængjaflugi og eru með-
al þeirra hundrað bestu í heiminum.
Flogið í sumarfríið
Jónas er á leiðinni í sumarfrí og
hvað er þá betra en að nota vélina til
að komast á milli staða?
„Þetta er árleg sumarferð klúbbs-
ins og er alltaf á þessum tíma en í
framhaldi af þessari ferð er svo
flughátíð á Hellu sem Flugmála-
félagið heldur og við mætum þar.
Við förum alltaf eina helgi og það
fer eftir veðri hvert við förum. Í
fyrra fórum við sautján vélar saman
og fórum þá lengst upp í Land-
mannalaugar því veðrið var ekki svo
gott,“ segir Jónas og segir þetta í
raun vera útilegur sem farnar eru á
flugvélum.
„Við stefnum núna á Vestfirði.
Það verða alla vega tíu vélar saman,
en við reynum að vera í halarófu,
þótt það reynist oft erfitt. Þetta get-
ur verið mjög skemmtilegt en líka
svolítið stressandi. Við erum allir
með talstöðvar og getum talað sam-
an; annað væri ekki hægt. Stundum
ákveðum við með stuttum fyrirvara
að lenda einhvers staðar. Við þurf-
um bara veg eða smá grasbala til að
lenda.“
Spurður um hvað fólk þarf að
gera til að komast í klúbbinn svarar
Jónas: „Það eru námskeið á vorin í
svifvængjunum og þá fá menn lán-
aða vængi en síðan kaupa menn sér
vængi ef þeir vilja halda áfram. Það
hefur verið erfiðara í mótorfluginu
því fólk þurfti að eiga hlut í vél. En
núna í vor hefur fólk geta komið og
lært á vél sem við leigðum. Það er
að breyta miklu greinilega og þetta
spyrst út. Ef þú kannt ekkert að
fljúga er þetta kostnaður upp á þrjú
til fjögur hundruð þúsund, með öllu.
Að taka tíma, leigja vélina og fá
prófið. Þá geturðu séð hvort þér
finnst þetta gaman og mögulega
keypt þá hlut í vél. Okkur finnst það
mjög skrítið ef þér finnst þetta ekki
gaman,“ segir Jónas og brosir.
„Það er svo mikið frelsi sem fylgir
þessu. Það verður heldur aldrei
þreytt að horfa yfir fallega landið
okkar.“
Jónas hefur flogið físvélum í fjórtán ár og veit fátt skemmtilegra. Hér er hann einbeittur á svip. Jónas segist aldrei þreytast á því að horfa yfir fallega landið okkar.
Mælaborðið er frekar fábrotið í fisvélinni hans Jónasar en hefur allt sem þarf.
’Ég var í tæpar áttamínútur inni í skýinu.Ég þorði ekki að fara nið-ur því ég vissi ekki hvað
ég væri nálægt sjónum.
Þegar ég kom heim og fór
að skoða leiðina sem ég
hafði farið sá ég að ég
hafði verið kominn í spí-
ral og vélin hafði farið í
þrjá hringi, án þess að ég
hafði hugmynd um það.
12.7. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15