Morgunblaðið - 24.08.2020, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 24. ÁGÚST 2020
Vilt þú sitja
ASÍ þing fyrir VR?
VR óskar eftir frambjóðendummeðal félagsmanna
á framboðslista stjórnar og trúnaðarráðs félagsins.
Ákveðið hefur verið að viðhafa listakosningu með allsherjaratkvæðagreiðslu um þing-
fulltrúa VR á þing Alþýðusambands Íslands dagana 21.–23. október næstkomandi.
VR KRINGLUNNI 7 103 REYKJAVÍK SÍMI 510 1700 WWW.VR.IS
Þar sem fjöldi er takmarkaður er ekki hægt að lofa að allir sem bjóða
sig frammuni hljóta sæti á listanum. Einnig verður stillt upp lista
varamanna sem oftar en ekki þarf að grípa til þar sem algengt er að
fólk heltist úr lestinni er nær dregur.
Ef þú vilt gefa kost á þér á listann sem þingfulltrúi VR á þinginu vinsamlega sendu
tölvupóst á anna@vr.is fyrir kl. 12.00 á hádegi þann 31. ágúst næstkomandi með
upplýsingum um nafn, kennitölu og starfssvið.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Staða fjölda fólks úti í þjóðfélag-
inu er að þrengjast, atvinnuleysi
að aukast og fleiri leita á bráða-
móttöku vegna heimilisofbeldis.
Allt þetta helst reynslu sam-
kvæmt í hendur við meiri áfengis-
drykkju, enda er reiknað með
þunga í starfseminni hér í haust,“
segir Einar Hermannsson formað-
ur SÁÁ. Um 500 manns bíða þess
nú að komast í meðferð á sjúkra-
húsinu Vogi og getur bið sjúk-
lings verið allt að fjórir mánuðir.
Til mikils er að
vinna með börnunum
Vegna kórónaveirunnar og
aðstæðna vegna á Vogi þurfti að
fækka rúmum þar úr 60 í 40 rúm
og verður sá háttur hafður um
sinn. Á sjúkrahúsinu eru um 2.200
innlagnir á ári í afeitrunarmeð-
ferð. Talan verður þó væntanlega
lægri í ár. Á Vík á Kjalarnesi, þar
sem eftirmeðferð fer fram, er
rýmra um allt og þar geta 60
manns verið á hverjum tíma. Ótal-
in er þá starfsemi á göngudeild-
um SÁÁ við Efstaleiti í Reykjavík
og á Akureyri. Þangað koma allt
að 27 þúsund manns á ári í viðtöl
hjá ráðgjöfum og læknum svo sem
í eftirmeðferð, á hópafundi, viðtöl
og fleira. Þá er mikið leitað til
þeirra þriggja sálfræðinga sem
sinna meðferð og þjónustu við
börn foreldra eða aðstandenda
með fíknisjúkdóma.
„Ef barn elst upp í fjölskyldu
alkóhólista geta áhrifin verið
skaðleg,“ segir Einar. „Meiri
hætta á því en ella að barnið sjálft
fái þá þennan sjúkdóm. Því er til
mikils að vinna með starfi sál-
fræðinga, sem bjóða átta viðtöl og
ýmis verkefni sem við vitum að
gera börnum og ungmennum í
þessum aðstæðum gott. Núna eru
alls 60 börn á þessum biðlista sem
tekur væntanlega þrjá mánuði að
vinna niður. Því var gripið til þess
svo með einkenni öldrunarsjúk-
dóma. Birtingarmyndir alkóhól-
ismans eru margir og allar
sárar.“
Vilji er forsenda árangurs
Einar Hermannsson glímdi
lengi við vanda og vímu, drakk
fyrst ellefu ára en hætti 27 ára
eftir að hafa verið í stífri neyslu í
tíu ár, mikið í hörðum efnum.
Bjartir tímar runnu upp á því
herrans ári 1995 – og eftir það fór
Einar að beita sér í félagsmálum í
þágu áfengissjúkra og stuðningi
við fólk.
„Vilji til bata er forsenda ár-
angurs. Sem stjórnarmaður í SÁÁ
í átta ár hef ég fengið símhring-
ingar á öllum tímum sólarhrings
frá foreldrum, systkinum, ömm-
um og öfum sem eru áfram um að
koma sínu fólki í meðferð eða að
það fái hjálp. Ákall þess fólks er
jafnan þungt. Að vera fárveikur
er einskis einkamál, en þau sem
leita sér aðstoðar eiga alltaf von.“
svo framvegis. Lækning er ekki
nóg heldur þarf fólki að vera í
virkni, svo líf þess fái tilgang. Að
setja svona ráðgjöf á laggirnar
gæti kostað 2-3 stöðugildi og von-
andi verður þetta að veruleika
fyrr en síðar. En svo þarf líka að
horfa til fleiri hópa í meðferð-
arstarfi. Áfengisneysla eldra
fólks er um margt dulið vanda-
mál. Gjarnan á þar í hlut fólk sem
er eitt heima, drekkur þar og er
Hann segir mikilvægt að í fram-
tíðinni verði nýjum þáttum bætt
við, svo sem ráðgjöf til ungs fólks
sem hefur verið lengi í neyslu og
á erfitt með að fóta sig. Sumt af
þessu fólki þurfi aðstoð við að að-
lagast samfélaginu.
„Eftir meðferð hafa sum
þessara ungmenna að fáu að
hverfa. Mörg þurfa hjálp til dæm-
is félagsráðgjafa í húsnæðisleit,
við að komast í vinnu eða nám og
ráðs nýlega að fjölga sálfræðing-
unum okkar úr tveimur í þrjá, því
við reiknum með meiri aðsókn nú
þegar starfsemi grunnskóla hefst
að nýju.“
Sjúkrahúsið verði
flutt á Kjalarnesið
Stórt mál í starfsemi SÁÁ nú
er, að sögn Einars, að ná nýjum
samningum við Sjúkratryggingar
Íslands um greiðslur ríkisins til
starfsemi samtakanna.
„Ríkið greiðir verulegan
hluta af þeirri starfsemi og þjón-
ustu sem hér er veitt, en alls 420
milljónir kr. í okkar veltu er
sjálfsaflafé,“ segir Einar. Nefnir
þar sem dæmi að rekstur Vogs
kosti 987 millj. kr. á ári, en þar af
séu greiðslur ríkisins 773 millj.
kr. Starfsemi göngudeildar kosti
um 200 millj. kr. og af því fjár-
magni SÁÁ sjálf helminginn.
Svipaða sögu sé að segja um
starfsemi meðferðarstöðvarinnar
í Vík á Kjalarnesi og nú eru uppi
hugmyndir innan SÁÁ um að
reisa þar sjúkrahúsbyggingu, sem
kæmi í stað Vogs á Stórhöfða í
Reykjavík. Málið er enn á byrj-
unarreit en verði af þessari fram-
kvæmd mun margvíslegt hagræði
nást, að mati formannsins.
„Meðferð vímuefnasjúklinga
er í stöðugri þróun,“ segir Einar.
Aukin áfengisdrykkja og búist við þunga í starfsemi SÁÁ nú á haustdögum
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Formaður Að vera fárveikur er einskis einkamál, en þau sem leita sér aðstoðar eiga alltaf von, segir Einar
Hermannsson um sýn sína á málefni áfengissjúkra og hjálpina sem fólki stendur jafnt og víða til boða.
Þungt ákall
Morgunblaðið/Eggert
Vogur Innlagnir á sjúkrahúsið hafa verið um 2.200 á ári hverju.
 Einar Hermannsson er fædd-
ur árið 1968. Hann stundaði
nám við menntaskóla í Lúx-
emborg auk þess að hafa sótt
fjölda námskeiða. Hefur starfað
mikið við auglýsingamál, birt-
ingar og ráðgjöf.
 Einnig starfað á vettvangi
íþróttafélagsins Fjölnis í Graf-
arvogi, KSÍ, Alliance Francaise
og verið í stjórn SÁÁ með
hléum frá árinu 2012.
Hver er hann?
Jón Birgir Jónsson,
fv. ráðuneytisstjóri í
samgönguráðuneyt-
inu, er látinn, 84 ára
að aldri.
Jón Birgir fæddist
hinn 23. apríl 1936 í
Reykjavík. Hann lauk
prófi í verkfræði frá
Háskóla Íslands árið
1959 og prófi í bygg-
ingaverkfræði frá
Danska tækniháskól-
anum (DTH) árið
1962. Hann stundaði
framhaldsnám við há-
skólann Berkeley í
Kaliforníu og síðar bæði við DTH
og Bath-háskóla á Englandi.
Hann hóf störf sem verkfræð-
ingur hjá Vegagerð ríkisins árið
1962, varð umdæmisverkfræðingur
Vegagerðarinnar á Norðurlandi
vestra 1964-65, umdæmisverk-
fræðingur á Suðurlandi og sam-
hliða því deildarverkfræðingur
vegadeildar 1966-74. Hann var
yfirverkfræðingur framkvæmda-
deildar frá 1974 og forstjóri tækni-
deildar frá 1987. Jón Birgir varð
aðstoðarvegamálastjóri 1. febrúar
1992, en var settur ráðuneyt-
isstjóri í samgönguráðuneytinu
síðla árs 1993 og hlaut skipun árið
1994, þar sem hann starfaði til
ársins 2003.
Hann varð stjórnarformaður
Farice, félags um lagningu og
rekstur fjarskipta-
strengs til útlanda
um nokkurt skeið, en
síðan vann hann sem
ráðgjafi og talsmaður
fyrir erlend fyrirtæki,
sem leggja og reka
fjarskiptasæstrengi,
enda var honum það
mikið áhugamál að
byggja upp tryggar
og greiðar samgöngu-
brautir hinnar nýju
upplýsingaaldar til og
frá landinu. Jafn-
framt var hann til
ráðgjafar um upp-
setningu alþjóðlegra gagnavera
hér á landi.
Jón Birgir sat í umferðarráði frá
stofnun þess árið 1968 til ársins
1975 og í framkvæmdanefnd um-
ferðarráðs 1973-75. Hann var for-
maður hafnaráðs 1995-2002, for-
maður siglingaráðs 1996-97 og
formaður almannavarnaráðs 2003-
04. Hann sat í stjórn Verkfræð-
ingafélags Íslands 1979-81 og var
formaður Skógræktarfélags
Reykjavíkur 1979-87.
Jón Birgir var félagi í Frímúr-
arareglunni á Íslandi og í æðstu
stjórn hennar um árabil.
Eftirlifandi eiginkona Jóns
Birgis er Steinunn Kristín Nor-
berg og eignuðust þau þrjá syni,
Aðalstein, Jón Birgi og Kristin
Karl, og sjö barnabörn.
Andlát
Jón Birgir Jónsson