Morgunblaðið - 09.09.2020, Blaðsíða 12

BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sautján umsóknir frá árunum2015 til 2018 til fiskeldis ogfiskvinnslu voru óafgreiddarhjá Matvælastofnun þegar
sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra svaraði fyrirspurn Jóns Gunn-
arssonar alþingismanns um stöðu
umsókna um starfsleyfi. Þá voru 23
umsóknir frá árinu 2019 óafgreiddar
og 19 frá 2020. Flestar umsóknirnar
eru um rekstrarleyfi vegna fiskeldis.
Í svari iðnaðarráðherra kom fram að
21 umsókn um nýtingarleyfi og virkj-
analeyfi er óafgreidd hjá Orkustofn-
un, þær elstu frá
janúar 2019.
Umhverfis-
ráðherra hefur
ekki svarað fyr-
irspurn þing-
mannsins.
„Ég lagði
þessar fyrir-
spurnir fram í
júní vegna efna-
hagslegra afleið-
inga kórónuveirunnar. Hafði áhuga á
því að sjá hvaða verkefni væru í píp-
unum og hvað við gætum gert til að
greiða þeim leið til verðmætasköp-
unar,“ segir Jón Gunnarsson um til-
efnið. Hann segist hafa kallað eftir
því að áætlun um það hvað hægt sé
að gera til að koma atvinnuverk-
efnum hraðar í gegnum frumskóg
leyfisumsókna, án þess að slaka á
kröfum sem til þeirra eru gerðar.
Unnið að flýtingu
Sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra segir í svari sínu að Mat-
vælastofnun hafi ekki getað afgreitt
hluta af þeim rekstrarleyfum fyrir
fiskeldi sem sótt hafi verið um vegna
þess að þau hafi ekki verið tæk til
meðferðar eða afgreiðslu þeirra
seinkað vegna þess að umsækjandi
hafi ekki skilað fullnægjandi gögnum.
Ráðherra lætur þess einnig get-
ið að meðal aðgerða ráðuneytisins til
að bregðast við áhrifum kórónuveiru-
faraldursins hafi verið að flýta af-
greiðslu rekstrarleyfa í fiskeldi og sé
sú vinna í gangi hjá Matvælastofnun.
Spurður hvort honum þyki kerf-
ið vinna hægt svarar Jón því til að
sett hafi verið upp flókið og erfitt
regluverk. Nefnir hann þrautagöngu
Kalkþörungafélagsins vegna stækk-
unar verksmiðjunnar á Bíldudal og
byggingar nýrrar verksmiðju í Súða-
vík sem sagt var frá í Morgunblaðinu
í gær. „Ég á líka við laxeldið. Þar eru
gríðarleg tækifæri fyrir íslenskt sam-
félag til sköpunar verðmæta og at-
vinnu og einnig í byggðaþróun. Ég tel
að við þurfum að finna leiðir til að
greiða verkefnum leið. Það er okkar
svar við þeim erfiðu aðstæðum sem
við erum í og hvernig við eigum að
vinna okkur út úr þeim,“ segir Jón og
bætir því við að hann hafi fulla trú á
því að ferðaþjónustan komi sterk inn
aftur þegar löndin opnast.
Margar óafgreiddar
umsóknir um rekstur
12
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. SEPTEMBER 2020
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Síðustu árinhefur yfir-stjórn þjóð-
kirkjunnar verið á
undarlegu róli.
Verður ekki betur
séð en hún telji
höfuðmarkmið sitt
að koma sér út úr
húsi hjá þeim sem bera enn
hlýjan hug til hennar, þrátt
fyrir allt.
Nú síðast var talið mikil-
vægast að senda smábörn-
unum, sem eru algjörlega óvar-
in fyrir smekkleysu, óvæntar
sendingar af óboðlegu tagi.
Sérráðinn markaðsfulltrúi
kirkjunnnar kom í fjölmiðla og
virtist vera að segja efnislega
að hinn sérstaki söfnuður á
biskupsstofu hefði áttað sig á
því nýverið að mannkynið
skiptist í meginatriðum í tvö
kyn! Þess vegna hefði verið
tímabært að sýna börnunum
Krist, besta bróður, sem
skeggjaðan karl með brjóst og
eins og í vímu. Sú mynd var þó
tæpast vísun í hina sérstöku
uppgötvun. Meðal annarra
safnaða en hugsanlega þessa á
biskupsstofu hefur Kristur frá
fyrstu dögum á meðal manna
verið nefndur til sögunar í
helgum bókum sem sonur Guðs
og það hefur hin al-
menna kirkja boð-
að næstum allar
götur síðan.
En vegna hinnar
nýju uppgötvunar
og framgöngu í
krafti hennar má
spyrja hvort smá-
börnin, sem foreldrarnir í þjóð-
kirkjunni hafa fram að þessu
trúað henni fyrir, megi næst
eiga von á efni og myndum af
Maríu guðsmóður með skegg
og önnur ónefnd en afgerandi
tákn um hina miklu uppgötv-
un?
Markaðsfulltrúinn varði sig
aðallega með yfirborðslegu
snakki sem er svo algengt núna
og svo með áréttingu um að
biskup réði þessari vegferð
allri og að hún hefði áður geng-
ið rösklega fram í öðrum tísku-
bólum, eins og nýtrúar-
brögðum um loftslagsmál!
Í refsikafla í Rómarrétti hin-
um forna þóttu mistök í manna-
vali vera sérstaklega ámælis-
verð.
Þar efra í biskupsbúðum
geta margir þakkað sínum
sæla, ef þeir eru enn í einhvers
konar tengslum við hann, að
slík lög séu ekki lengur á bók-
um.
Það er dapurlegt að
sjá þjóðkirkjuna svo
sambandslausa og
klaufska gagnvart
því fólki sem þráast
við að yfirgefa hana }
Hvað er að?
Í Morgunblaðinuí gær var sagt
frá því að Íslenska
kalkþörunga-
félagið hefði ekki
fengið starfsleyfi
fyrir stækkun
verksmiðju sinnar
á Bíldudal og áformin því enn í
bið. Sama eigi við um áform um
byggingu nýrrar kalkþör-
ungaverksmiðju félagsins í
Súðavík.
Halldór Halldórsson, for-
stjóri Íslenska kalkþörunga-
félagsins, segir unnið að hönn-
un en ekki sé hægt að leggja út
í fjárfestingar fyrr en leyfi
liggi fyrir. Ætlunin hafi verið
að hefja framleiðslu í haust en
að það muni dragast um að
minnsta kosti þrjú ár. „Maður
sér daglega í fréttum að það
vantar meiri tekjur og fjárfest-
ingar til að mæta efnahags-
legum afleiðingum kórónu-
veirufaraldursins. Það skýtur
skökku við að við bíðum stöð-
ugt eftir leyfum frá stofnunum
ríkisins fyrir framkvæmdum
sem hafa í för með sér miklar
fjárfestingar og auknar
tekjur,“ segir Halldór.
Hann nefnir einnig að Vest-
fjarðastofa hafi að beiðni ríkis-
stjórnarinnar óskað upplýs-
inga um verkefni sem hægt
væri að flýta og
gætu aukið tekjur
og fjölgað störfum.
Félagið hafi gert
grein fyrir þeim
verkefnum sem um
ræðir og hefðu í för
með sér töluverðar
fjárfestingar og vinnu, en að
þau væru háð leyfum. Enn hafa
engin viðbrögð fengist frá hinu
opinbera.
Hér til hliðar er rætt við Jón
Gunnarsson alþingismann sem
fengið hefur svör ráðherra
vegna fyrirspurna um stöðu
umsókna og starfsleyfa vegna
fiskeldis og fiskvinnslu. Mikill
fjöldi þessara umsókna er óaf-
greiddur, jafnvel margra ára
gamall, þrátt fyrir áform um að
flýta framkvæmdum.
Nú er það ekki svo að öll fyr-
irhuguð starfsemi fái starfs-
leyfi eða eigi að fá starfsleyfi.
Engu að síður hlýtur að þurfa
sterk rök til að hindra atvinnu-
uppbyggingu. Aðalmálið er þó,
og um það hljóta allir að geta
verið sammála, að þau fyrir-
tæki og þær framkvæmdir sem
þó eiga að fá jákvæð svör fái
þau fljótt. Og þegar atvinnu-
ástandið er eins og nú, þá er
ekki nóg að hafa uppi góð orð
um að flýta verkefnum. Það
verður að gerast.
Efnahagslífið þarf
á því að halda að
allir bretti upp
ermarnar, líka
leyfisveitendur}
Hægagangur er ekki í boði
Í
umræðu á Alþingi um samgönguáætl-
un og samgöngusáttmála höfuðborg-
arsvæðisins sl. vor dró Miðflokkurinn
fram marga ágalla við undirbúning
svokallaðrar borgarlínu. Miðflokk-
urinn krafðist ábyrgðar og festu í fjármálum
af hálfu ríkis og sveitarfélaga við þessa fram-
kvæmd. Samfylkingarflokkarnir kölluðu mál-
flutning okkar málþóf, enda óþægilegt að
vera tekinn í bólinu með draumaverkefni sitt
og fá ekki næði til að sólunda almannafé í lítt
ígrunduð gæluverkefni.
Borgarlína er í raun gamaldags fyrirbrigði
sem heyrir liðinni tíð og er ekki lausn sem
hentar í samgöngum nútímans. Sjálfvirk
ljósastýring, rafbílavæðing og sjálfkeyrandi
bifreiðar eru handan við hornið með minni
mengun, minni hávaða og greiðari umferð.
Í sáttmálanum eru einnig ákvæði um að ráðast í ýms-
ar aðrar nauðsynlegar framkvæmdir í samgöngumálum
höfuðborgarsvæðisins, svo sem úrbætur á helstu sam-
gönguæðum þess. Allir sem fara um gatnakerfi höfuð-
borgarinnar finna fyrir því hve illa gengur að komast
leiðar sinnar. Til þess að fá þessar framkvæmdir inn í
sáttmálann sættist stjórnarmeirihlutinn á Alþingi á að
samþykkja borgarlínuverkefnið, án þess að fyrir lægi
hversu mikið það mun kosta eða yfirleitt hvernig ætti að
reka það. Slík vinnubrögð eru óábyrg og óverjandi.
Blekið var varla þornað á frumvarpinu þegar meiri-
hlutinn í borginni var farinn að slá í og úr með að
standa við sinn hluta sáttmálans, enda kunn-
ur að því að standa áratugum saman gegn
Sundabraut og flugvellinum í Vatnsmýri.
Þá munu þeir fyrirvarar og skilyrði sem
sett voru inn í málið af hálfu Miðflokksins á
Alþingi reynast notadrjúg, auk þess sem Al-
þingi mun þurfa að samþykkja samgöngu-
áætlun og ráðstöfun fjár til samgöngu-
verkefna.
Sundabraut er verkefni sem borgarstjórn-
armeirihlutinn hefur æ ofan í æ sett fótinn
fyrir, þrátt fyrir að sú samgöngubót hafi ver-
ið til athugunar áratugum saman og bæti
bæði leiðir að borginni fyrir íbúa vestan og
norðan hennar, stórauki öryggi sem flótta-
leið út úr borginni og hafi í för með sér að
opnað er fyrir mörg hagkvæm ný byggingar-
svæði.
Í efnahagsþrengingunum fram undan er mikilvægt að
gætt sé aðhalds í útgjöldum hins opinbera. Að ráðast í
eina stærstu framkvæmd hérlendis um árabil, byggt á
lítt útfærðum framkvæmdaáætlunum og án rekstr-
aráætlunar, er verulega óábyrgt. Umræðurnar um sam-
gönguáætlun á Alþingi í sumar staðfesta að Miðflokk-
urinn einn flokka hafði þrek til að standa gegn óráðsíu
vinstriflokkanna í samgöngumálum höfuðborgar-
svæðisins. kgauti@althingi.is
Karl Gauti
Hjaltason
Pistill
Bruðl, bákn og borgarlína
Höfundur er þingmaður Miðflokksins
og situr í umhverfis- og samgöngunefnd.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
Guðmundur Ingi Guðbrandsson,
umhverfis- og auðlindaráðherra,
segir að aukið fjármagn hafi verið
veitt á kjörtímabilinu til úrskurð-
arnefndar umhverfis- og auð-
lindamála. Meðaltími úrskurða
hafi styst í 3-6 mánuði. Fjármagn
hafi verið aukið til Skipulags-
stofnunar og frekari styrking sé í
pípunum til að flýta afgreiðslu
mála vegna mats á umhverfis-
áhrifum. Samkvæmt upplýsingum
Guðmundar er jafnframt verið að
vinna að breytingum á skipulags-
lögum þar sem lögð verður til
einföldun málsmeðferðar stórra
innviðaframkvæmda við
háspennulínur sem fara yfir mörg
sveitarfélög. Þá sé unnið að
heildarendurskoðun laga um mat
á umhverfisáhrifum þar sem litið
verður til einföldunar regluverks.
Aðstoðarmaður sjávarútvegs-
og landbúnaðarráðherra sendi
lista yfir 30 verkefni sem unnið
er að til aukinnar atvinnu- og
verðmætasköpunar og til að
bregðast við áhrifum kór-
ónuveirufaraldursins sem svar
við fyrirspurn. Nefnd er stofnun
Matvælasjóðs sem á að styrkja
þróun og nýsköpun við vinnslu
matvæla. Tiltekin er aðgerða-
áætlun um einföldun regluverks,
meðal annars einföldun leyfis-
veitinga. Þá er getið um nýleg
fiskeldislög sem auki fyrirsjáan-
leika um fyrirkomulag grein-
arinnar í framtíðinni. Í kjölfarið
leggi ráðherra áherslu á að flýta
útgáfu rekstrarleyfa og sé gert
ráð fyrir að fyrir árslok verði búið
að gefa út leyfi fyrir 75 þúsund
tonna framleiðslu.
Reynt að flýta afgreiðslu mála
RÁÐHERRAR SVARA
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Atvinna Nærri 40 rekstrarleyfi til fiskeldis eru óafgreidd hjá Matvæla-
stofnun, mörg frá 2019-2020 en þau elstu frá árunum 2015 til 2016.
Jón Gunnarsson