Málfríður - 15.11.1990, Blaðsíða 5

gefið upplýsingar um ólíka hluti,
heilsað og kvatt, beðið afsökunar
o.s.frv. Síðasti þátturinn, tími og rúm
— sem raunar er sá sem mest hefur
verið deilt um — snýst svo um þann
orðaforða sem fjallar um magn og
gæði, staðsetningu, stærð, hraða, tíma,
dagsetningar og þess háttar. Van Ek
telur að lágmarksþekkingu á þessum
þremur sviðum sé hægt að ná með
því að kunna aðeins 1500 orð í mál-
inu. Þar af þyrfti nemandinn að
geta notað rúmlega 1000 og skilið tæp-
lega 500 til viðbótar. Þessu takmarki
telur hann að megi ná eftir 100 til 150
kennslustundir.
Þessar kenningar Van Eks hafa orð-
ið mjög útbreiddar siðustu 10 árin eða
svo og hafa fjölmörg Evrópulönd —til
dæmis Danmörk og Noregur — farið
þess á leit við Evrópuráðið að það
ákvarðaði þau atriði í viðkomandi máli
sem teldust lágmarksþekking og er
þetta án efa gert með málefni innflytj-
enda í huga. Það eru einna helst
Frakkar sem ekki hafa viljað sætta sig
við aðferð Van Eks. Ári eftir að hann
hafði birt hugmyndir sínar, þ.e. 1976,
settu þeir Daniel Coste og Eddy Rou-
let fram mjög ólíkar kenningar um
hvað skyldi teljast lágmarksþekking á
erlendu tungumáir(„Un niveau-seuil“).
Frakkarnir gáfu sér þá forsendu að
nemendurnir væru ekki aðeins skóla-
fólk heldur einnig innflytjendur og
fólk með ýmiss konar verkþekkingu,
sem þyrfti að læra hið nýja mál til að
geta beitt henni. í stórum dráttum má
segja að franska kerfið geri snöggtum
meiri kröfur til nemandans en hug-
myndir Van Eks, enda er það þrefalt
stærra að vöxtum. Evrópuráðið bygg-
ir hins vegar hugmyndir sínar á tillög-
um Hollendingsins.
Við skulum nú víkja að helstu nið-
urstöðum sem settar voru fram í verk-
efni 12 og hverju Evrópuráðið mælir
með að aðildarlöndin hrindi í fram-
kvæmd. Sú skýrsla er átta þéttskrifað-
ar blaðsíður svo að hér verður
einungis drepið á helstu atriðin. I
fyrsta lagi eru aðildarþjóðirnar hvattar
til að koma á málakennslu sem lagi
sig að þörfum og getu nemenda
(„communicative language teaching"),
enda sé um það samstaða innan Evr-
ópuráðsins að sú aðferð sé heppileg-
ust til að ná markmiðum þess. Þá er
bent á að þjálfa þurfi kennaranema í
aðildarlöndunum með þessa kennslu-
aðferð í huga. Næsta atriði varðar
nauðsyn þess að aðildarlöndin hlúi
sérstaklega vel að möguleikum inn-
flytjenda og flóttamanna til tungu-
málanáms. Því næst er hvatt til þess
að sú samvinna, sem þegar er komin
á laggirnar innan ýmissa Evrópurikja
á sviði iðnfræðslu og náms á fram-
haldsskólastigi („the interaction net-
work“), verði aukin. Bent er á kosti
þess að þjálfa nemendur í málanámi
með því að kenna aðrar námsgreinar,
til dæmis sögu eða landafræði, á ein-
hverju erlendu máli. Þá eru aðildar-
löndin hvött til að taka þátt í samstarfi
milli kennara í hinum ýmsu kennara-
háskólum í Evrópu. Einnig er lögð
áhersla á að endurmennta þurfi tungu-
málakennara á framhaldsskólastigi og
innan fullorðinsfræðslunnar. Þá er
bent á nauðsyn þess að efla rannsókn-
ir á sviði tungumálanáms og tungu-
málakennslu í aðildarlöndunum.
Einnig er fjallað um samvinnu á sviði
prófgerðar í ljósi nýjustu þekkingar á
þeim málum, og eru uppi hugmyndir
um að staðla próf. Aðildarríkin eru
einnig hvött til þess að fylgjast grannt
með tækninýjungum sem gætu nýst á
sviði tungumálakennslu og loks er
þess óskað að ráðuneyti menntamála
í hverju landi fyrir sig standi fyrir
myndarlegu átaki til að kynna það
starf sem Evrópuráðið vinnur á sviði
tu ngu málakennslu.
Það er alveg ljóst að þau Evrópu-
lönd sem hafa hlýtt ábendingum Evr-
ópuráðsins og nýtt sér þá þjónustu
sem þar stendur til boða standa miklu
betur að vígi á sviði menntamála
heldur en þau ríki sem einungis senda
fulltrúa á þing þess til málamynda.
Starfandi eru á vegum Evrópuráðsins
tugir nefnda („workshops") þar sem
verið er að fást við allt sem er efst á
baugi í málanámi og fjölmargt annað
sem viðkemur kennslu og kennslu-
fræðum. Að auki býður ráðið upp á
aðstoð við þau riki sem vilja koma á
laggirnar nútímalegri málakennslu.
Það er ekki hægt að segja að Islend-
ingar hafi starfað af miklum krafti í
þessum samtökum Evrópuríkja, en
senn fer að líða að því að nú sé að
duga eða drepast. Eftir því sem Evr-
ópa sameinast frekar munu síauknar
kröfur verða gerðar til menntunar og
ef við íslendingar viljum láta líta á
okkur sem Evrópubúa verðum viö ein-
faldlega að kosta því til sem þarf til að
bæta skólakerfið og það verður ekki
gert með fáeinum „átökurn" hér og
þar. Annars getum við einfaldlega
hætt að bera okkur saman við aðra
Evrópubúa því að þeir munu li'ta á
okkur sem hvert annað vanþróað riki
ef við drögumst lengra aftur úr þeim í
menntamálum.
Jacqueline Friðriksdóttir,
æfingakennari
Æfingaskóla Kennaraháskólans
5