Bæjarins besta - 01.11.1995, Blaðsíða 10

Snjóflóðið á Flateyrí
Samúðarkveðjur berastvíðaað
Fjölmargar samúðarkveðjur hafa borist til íslensku
þjóðarinnar erlendis, frá, vegna hörmunganna á Flateyri.
Færeyska landstjórnin sendi ríkisstjórn íslands samúðar-
skeyti vegna slyssins strax á fimmtudag og fleiri bættust
við í kjölfarið. Karl Gústaf, konungur Svíþjóðar send
Vigdísi Finnbogadóttur, forseta Islands, samúðarkveðjur,
auk þess sem samúðarkveðjur bárust frá Gro Harlem
Brundtland, forsætisráðherra Noregs, norsku konungs-
hjónunum, Jóhannesi Páli II páfa, forsætisráðherrum
Danmerkur og Eistlands, lögmanni Færeyja, ríkisstjórn
Argentínu og framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, svo
dæmi séu nefnd.
Á þriðja tug Ftateyringa
tit Reykjavíkur
Tuttugu og fjórir Flateyringar, ásamt læknum, hjúkrunar-
fólki og nokkrum björgunarsveitarmönnum, voru fluttir
með varðskipinu Ægir frá Flateyri á fímmtudagskvöld og
kom skipið til Reykjavíkur um hádegisbil á föstudag. Þar
tóku ættingjar og vinir á móti þeim og voru endurfundimir
hlaðnir tilfinningum, í senn sorg vegna fráfalls ástvina og
gleði yfir að heimta sína nánust úr helju snjóflóðsins.
Menn þurftu engin orð á hafnarbakkanum, þétt faðmlög og
tárvotar kinnar sögðu alla söguna um raunir þessa fólks.
Átta konur veðurtepptar íReykjavík
Átta konur frá Flateyri, sem voru í hópi 46 kvenna frá
Vestfjörðum, sem fóru f fjögurra daga orlofsferð til
Glasgow, voru veðurtepptar í Reykjavík frá því sunnudaginn
22. október og þar til á föstudaginn var. I hópi kvennanna
frá Flateyri voru konur sem misstu eiginmenn sfna og börn
í snjóflóðinu.
Sterk viðbrögð frá atmenningi
Fyrir síðustu helgi hafði Rauða Kross Islands borist
fjöldi gjafa og tilboða um aðstoð frá almenningi vegna
snjóflóðsins á Flateyri. Fólk bauð fram íbúðir, föt og mat
auk þess sem fjölmargir kontu í fjöldahjálparstöð RKI í
Reykjavík, með brauð og kökur fyrir þá sem þar nutu
aðstoðar. Að sögn starfsmanns RKI, voru viðbrögð
almennings mjög sterk og jafnvel sterkari en eftir snjóflóðið
sem féll á Súðavík í janúar og spili þar inní, hversu stutt er
frá því slysi.
Fjöidi eriendra fréttamanna
Mikið var fjallað um snjóflóðið á Flateyri í erlendunt
blöðum og sjónvarpsstöðvum. Mest var umfjöllunin í
tjölmiðlum á Norðurlöndum og þá sérstaklega í Noregi og
Svíþjóð. SIóu mörg blaðanna fréttinni upp á forsíðu auk
þess sem fjallað var um málið í máli og myndum á
innsíðum. Nokkur blaðanna sendu blaðamenn og
ljósmyndara til landsins, auk þess sem fréttamaður frá
NTB-fréttastofunni norsku kom til landsins. Þá bárust
fjölmargar beiðnir til íslenskra fjölmiðla um aðstoð við
efnis- og myndaöflun, m.a. til BB, sem sendi myndir
víðsvegar um heim.
Þrjátfu og sex snjófióð hafa fallió á og
við Flateyri sfðustu sextíu árin
Slö snlóflóð hafa
falllð á líðandi ári
SAMKVÆMT skráningu
Veðurstofu Islands, hafa 36
snjóflóð fallið á og við Flat-
eyri í Önundarfirði frá árinu
1934. Skráningin var gefin út í
ágúst síðastliðnum og þar
kemur fram að á árunum 1936
til 1989, féllu nítján snjóflóð,
en sautján á síðustu sex árum,
þ.e. á árunum 1989 til 1995.
Fyrsta snjóflóðið sem skráð
var, féll 26. október 1934, réttu
61 ári fyrr en flóðið sem féll á
Flateyri í síðustu viku. I þessu
flóði fórust þrír menn.Að-
minnsta kosti ellefu þeirra áttu
upptök sín í Skollahvilft, en
þaðan féll snjóflóðið í síðustu
viku. Síðasta snjóflóð sem
vitað er um að hafi fallið úr
Skollahvilft, fyrir utan stóra
flóðið í síðustu viku, féll 12.
nóvember 1991. Það var um
200 metra breitt og stöðvaðist
um 30 metra frá húsunum við
Ólafstún. Einhvern tímann á
árunum 1989-1990, féll flóð
rétt utan við Innra-Bæjargil.
Það flóð var mjög aurblandað
og var aðeins um 50 metra
breitt. Flóðið féll við húshorn
Goðatúns 14 án þess að
skemma húsið. Snjóflóð sem
fallið hafa á og við Flateyri
síðan þá eru sem hér segir:
Dagana 25. -30. janúar 1990
gekk snjóflóðahrina yfir við
Flateyri. Mörg snjóflóð féllu
úr hlíðinni ofan kauptúnsins,
en ekkert þeirra olli skaða.
Skráð snjóflóð í þessari hrinu
eru fjögur en þau hafa að öllum
líkindum verið fleiri. Erfiðlega
gekk að skrá þau vegna veðurs
og skafrennings. 25. janúar
1990 féll um 250 metra breitt
snjóflóð ofan Miðhryggsgils og
náði það niður fyrir veginn og
lokaði honum um skeið. 28.
Janúar 1990 féll um 200 metra
breitt flóð neðarlega úr Innra-
Bæjargili og stöðvaðist milli
snjóflóðavarnarkeilanna. 29.
Janúar 1990 féll um 200 metra
breitt flóð úr Innra-Bæjargili
og náði niður fyrir snjóflóða-
varnarkeilurnar.
Þann 30. janúar 1990 féll
um 300 metra breitt flóð úr
sama gili og stöðvaðist rétt ofan
kirkjugarðs og í 20-30 metra
fjarlægð frá húsinu við Ólafs-
tún 2. 17. febrúar 1990 féll um
100 inetra breitt flóð úr Eyrar-
fjalli, utan við Flateyri, innan
við Klofningshrygg. 5. janúar
1991 féllu þrjú snjóflóð, eitt úr
Skollahvilft og tvö úr hlíðinni
sjálfri. Þau fóru niður að snjó-
flóðavarnarkeilunum. 17. mars
1991 féllu mörg smáflóð í sama
farvegi úr Innra-Bæjargili, við
fjallsbrún og í hlíðinni og fóru
þau niður fyrir snjóflóða-
varnarkeilur og niður að raf-
línu. Sama dag, féllu mörg
smáflóð í sama farvegi úr
Skollahvilft, við fjallsbrún og
úr hlíðinni. Þau féllu niður á
aurkeilur og stöðvuðust um 50
metrum fyrir ofan snjóflóða-
varnarkeilurnar. 12. nóvember
1991 féll um 200 metra breitt
flóð sem átti upptök sín í
Skollahvilft. Það stöðvaðist um
30 metrum frá húsunum við
Ólafstún.
Það sem af er þessu ári, hafa
sex snjóflóð fallið á og við
Flateyri, ef snjóflóðið í síðustu
viku er ekki talið með. 18.
janúar á þessu ári féll um 500
metra breitt flóð úr Litlahryggs-
gili og trúlega líka Miðhryggs-
gili á milli Hvilftar og Sól-
bakka. Flóðið náði fram í sjó
og olli flóðbylgju sem menn
um borð í togara í höfninni á
Flateyri urðu varir við. Flóðið
skemmdi raflínuna til Flat-
eyrar. Sama dag féll um 200
metra breitt flóð úr Innra-
Bæjargili og lenti á snjóflóða-
görðunum, mest á ytri garð-
inum. Yst náði flóðið að falla
yfir garðinn en stór hluti þess
féll áfram utan við ytri garðinn.
Flóðið skemmdi tvö fbúðar-
hús, Ólafstún 14 og Goðatún
14, sem og vatnstank.
Þann 22. janúar á þessu ári,
féll flóð úr Innra-Bæjargili og
fylgdi það innri brún aur-
keilunnar neðan gilsins og
stöðvaðist rétt ofan við nýju
snjóflóðavarnarkeilurnar. 16.
mars 1995 féll um 100 metra
breitt flóð úr Innra-Bæjargili
og fylgdi innri brún aur-
keilunnar neðan gilsins og
stöðvaðist rétt ofan við nýjustu
varnarkeilumar. Daginn eftir
féll um 100 metra breitt flóð úr
Miðhryggsgili í sjó fram.
Flóðið skemmdi gömul útihús
við Sólbakka og lokaði vegi.
Daginneftir, 18.marsféllsíðan
um 100 metra breitt flóð úr
Innra-Bæjargili og fylgdi innri
brún aurkeilunnar neðan gilsins
og stöðvaðist ofan við nýjustu
snjóflóðavarnarkeilurnar.
Forseti ísiands
Okkur er orða vant
VIGDIS Finnbogadóttir, forseti Islands, flutti íslensku þjóðinni ávarpsorð á
fimmtudag í síðustu viku, vegna þeirra hörmulegu atburða sem áttu sér á Flateyri
nóttina áður. I Ríkissjónvarpinu sagði hún meðal annars:
„Okkur er orða vant, Islendingum öllum, þegar við í dag horfumst í augu við
afleiðingar miskunnarlausra náttúruhamfara, en um leið finnum við hvað við
erum nákomin hvert öðru, hve þétt við stöndum saman þegar raunir ber að
höndum. Við erum öll nú hverja stund með hugann hjá þeim sem hafa orðiðfyrir
þungbœrum raunum. Sorg þeirra er okkar sorg.”
I lok ávarps síns sagði forsetinn: ,,Eg bið blessunar öllum þeim sem fyrir
áföllum hafa orðið og megi blessun fylgja þeim sem nú leggja sig fram við
björgun.”
Vigdís Finnbogadóttir,
forseti ísiands.
10 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995