Bæjarins besta - 01.11.1995, Blaðsíða 16

Snjóflóðið á Flateyrí
ÞAÐ HEFUR mikið mætt á stjórnendum Flateyrarhreppsfrá því snjóflóðið mikla skall
á byggðinni, aðfaranótt fimmtudagsins 26. októbersl., með þeim afleiðingum að 20
manns fórust og tugir húsa skemmdust eða gjöreyðilögðust. Kristján Jóhannesson,
sveitarstjóri þeirra Flateyringa var í sumarleyfi á Flórída í Bandaríkjunum, ásamt
eiginkonu sinni, tveimur sonum, tengdadóttur og barnabarni, þegar hörmungarnar
dundu yfir, og kom það því í hlut oddvita hreppsins, Magneu Guðmundsdóttur, að
stjórna björgunaraðgerðum fyrstu dagana eftir slysið. Hafa fjölmargir lýst aðdáun sinni
á dugnaði hennar og rósemi við það erfiða verk. Þegar Kristján frétti að byggðin hans
hefði verið tekin heljartökum snjóhramms, gerði hann allt sem í hans valdi stóð til að
komast heim, og tókst með aðstoð Flugleiðaað náááfangastaðeftir27 klukkustunda
samfleytt ferðalag. En hvernig frétti hann af slysinu?
Varí a/gjöru móki
,,Við vorum með svila
mínum og það var hringt í
hann frá Hafnarfirði, klukk-
an fjögur að staðartíma,
eða um klukkan átta að
íslenskum tíma. Ég hringdi
síðan strax til íslands til að
kannastöðu mála. Ég gerði
mér ekki grein fyrir hversu
alvarlegt ástandið var í
fyrsta símtalinu, en eftir
nokkur símtöl fór maður að
átta sig á hlutunum.
Mér leið hroðalega, gekk
um gólf og þambaði kaffi á
milli þess er ég var í síman-
um eða fór út í göngutúr.
Ég var í algeru móki. Það
var afskaplega erfitt að vera
svo fjarri vinum og ættingj-
um, það tók verulega á.
Við fengum síðan hjálp
Flugleiða til að finna ferð
heim og komumst að stað
um eittleytið sama dag.
Það tók síðan 27 klukku-
stundir að komast alla leið
heim.”
Mig setti hljóðan
„Mig setti hljóðan við
komuna heim. Ég horfði yfir
hörmungarnar og það var
ekki til að bæta úr að blaða-
maður fann mig fyrir utan
bílinn og vildi viðtal. Á
meðan ég var að tala við
hann, kom eiginkonan til
baka og tjáði mér að það
væri snjór í eldhúsinu og
ganginum heima og rúða
brotin. Það var ekki til að
bæta ástandið. Ég bý á
miðri eyrinni og það hafði
aldrei hvarflað að mér að
ég og fjölskylda mín værum
í einhverri hættu vegna
snjóflóða.
Síðan hef ég verið á fullu
í þessu ásamt öllum öðrum
sem að verkinu hafa komið.
Ég verð að segja það að
allir sem að verkinu hafa
komið hafa unnið aðdá-
unarvert starf, oddvitinn
Magnea Guðmundsdóttir
hefur staðið sig vel sem og
allir aðrir. Skipulag hefur
einkennt þessa vinnu og
verður vonandi áfram. Það
hefur svifið yfir þessu mikil
festa og ró og það skiptir
sköpum í svona starfi. Það
hefur líka skipt miklu máli
að hafa svo góða stjórn eins
og hefurverið hérvið leitar-
og björgunarstörf.”
Nægt byggingar-
iand
„Ég átti enga ættingja
sem lentu í flóðinu en þetta
voru allt vinir manns og
kunningjar, fólksem maður
var búinn að þekkja til
margra ára. I svona byggð-
arlagi eru allir ættingjar og
þvíverðuráfalliðmeira. Það
hefur komið stórt skarð í
byggðina okkar, það er ó-
bætanlegt að missa 20
mannslíf en þetta verald-
lega er allt annað mál með.
Það er hægt að byggja fleiri
hús, en öll uppbygging
byggist á því hvað kemur
út úr nýju hættumati og þá
hvar hættumatslínan verð-
ur sem og hvort möguleikar
verða á því að verja byggð-
ina neðst á eyrinni. Það er
nóg landrými til að þétta
byggðina hér fyrir 4-500
manns.
Ég óskaði eftir því við
Almannavarnaráð ríkisins á
mánudag að þaðyrði unnið
eins hratt og mögulegt er
en þó örugglega, þannig
að menn væru að vinna
þetta verk að viti, en ekki í
flýti. Ég vona að það gangi
eftir og við fáum niðurstöðu
fljótlega.”
Margar fjöiskyitiur
ísárum
-Nú hafa Súðvíkingar átt
í erfiðleikum í allt sumar
með að fá vitneskju um
hvað yrði gert á staðnum,
hvort íbúðir þeirra yrðu
keyptar upp sem aftur hefur
leitt til seinagangs vegna
uppbyggingar á nýju bygg-
ingarsvæði. Áttu von á að
sama staða komi upp hjá
ykkur?
„Ég vona að það gangi
fljótar fyrir sig. Súðvíkingar
hafa gengið í gegnum
miklarraunirog miklaerfið-
leika varðandi þessa hluti.
Við njótum þess kannski að
menn séu betur slípaðir í
dag eftir allar þessar tafir
og vitleysu, ef ég má nota
það orð, sem gengið hefur
yfir varðandi þessi mál i
Súðavík. Ég ætla að leyfa
mér að vona að málin taki
ekki eins langan tíma hjá
okkur.”
-Hvað með uppbygg-
inguna. Áttu von á virkri
þátttöku bæjarbúa í þeirri
uppbyggingu?
„Það er afskaplega erfitt
að segja til um það á
þessum tímapunkti. Það
eru margar fjölskyldur í
sárum eftir ástvinamissi og
því held ég að fólk sé ekkert
farið að spá í hvar það ætlar
að vera í framtíðinni. Fólk
erað leysa húsnæðisvanda
sinn í dag og að reyna að
komastfrá þessu, komast í
hvíld, því er ekkert hægt að
segja til um á þessari
stundu hversu margir koma
til baka eða hverjir. Við
höfum ákveðið að byggja
upp að nýju og því hefur
þetta fólk möguleika á að
byggja upp að nýju ef það
kýs svo.”
Opnunjarð-
ganganna styrkir
byggðina
„Við eigum talsvert land
til á eyrinni til að byggja
upp aftur. Við eigum hér
gömul hús sem má rífa og
byggja önnur í staðinn og
svo mætti lengi telja. Þess-
um framkvæmdum verður
ekki lokið fyrir veturinn og
við munum gera allt sem í
okkar valdi stendur til að
leysa þau mál, og ég hef
trú á því að það takist.
Nágrannabyggðarlögin
hafa öll boðið fram aðstoó
sína í þessum málum sem
öðrum. Það eru allir boðnir
og búnir til að rétta okkur
hjálparhönd. Það er nægt
framboð á húsnæði en það
er kannski ekki hægt að
byggja á því varðandi at-
vinnu. Þaðererfittaðkeyra
fólk til vinnu frá hinum
byggðarlögunum, það hef-
ur alla vega ekki gengið
hingað til. Það mun samt
styrkja okkur að vita af því,
ef hægt verður að opna
göngin fyrr en áætlað er.
Breiðadalsheiðin er ekki til
að bæta ástandið. í þessu
óhappi lentum við í því að
læknabústaðurinn skemm-
dist, það eitt getur haft þær
afleiðingar að við getum
ekki haft lækni hjá okkur í
vetur. Við vorum búin að fá
lækni sem ætlaði að koma
til starfa 1. desember, en
síðan gerðist það að lækna-
bústaðurinn stórskemm-
dist. Því er opnun jarð-
ganganna nauðsynleg fyrir
alla.”
Táraðist við að
horfaásamhug
fóiks
Þegar þetta viðtal var
tekið í gærmorgun, hafði
þjóðin sameinast kvöldið
áður til að minnast þeirra
hörmulegu atburða sem
áttu sér stað á Flateyri. Á
milli 20 og 30 þúsund
manns fóru í blysför frá
Hlemmi í Reykjavíkog niður
að Ingólfstorgi, þarsem at-
burðanna á Flateyri var
minnst. Sjónvarpstöðv-
arnar voru með beina út-
sendingu, þar sem fjöl-
margir landsþekktir menn
aðstoðuðu við söfnunina
„Samhuguríverki”. Hvern-
ig leið sveitarstjóranum á
meðan á útsendingu stóð?
„Ég táraðistog fékk kökk
íhálsinn. Ég gatekki annað
og er afskaplega þakklátur
öllum þeim sem lagt hafa
okkur Flateyringum lið. Ég
á ekki orð til að lýsa þakk-
læti okkar til landsmanna.
Það var stórkostlegt að
horfa á útsendinguna og
því táraðist maður. Mér
finnst fjölmiðlar hafa staðið
sig mjög vel í fréttaflutningi
af þessum hörmungum,
þeir hafa borið mikla virð-
ingufyrirþvísem hefurverið
að gerast hér og sýnt
afskaplega mikla kurteisi og
tillitssemi. Ég hef ekki
undan þeim að kvarta, þeir
hafa staðið sig vel. Ég tala
nú ekki um framtak þeirra
varðandi söfnunina, það er
stórkostlegt og engin orð
fá þakkað það framtak. Það
skiptir sköpum fyrir fólkið
hér til að halda lifinu áfram.
Við sem eftir lifum verðum
að setja í okkur kjark og
baráttu fyrir lífið sem er
framundan, eins og við
höfum gert hingað til.”
Kristján sýnir Davíð Oddssyni og Páii Péturssyni aðstæður á Fiateyri.
16 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995