Bæjarins besta - 11.01.2006, Qupperneq 12

MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 200612
Vestfirðingar tóku
okkur opnum örmum
Ómar Smári Kristinsson og Nina Ivanova
eru myndlistarmenn og hafa um árabil haft
vetursetu í Æðey. Þegar voraði fóru þau í
land fljótlega eftir að fyrstu farfuglarnir
byrjuðu að vappa um í túninu. Þá lá leiðin á
fjöll, en þau hafa um árabil verið með versl-
unarrekstur í Landmannalaugum og silungs-
veiði þar í kring. Nú hafa þau fært sig um set
og hafa vetursetu á Ísafirði. Smári er Ís-
lendingur en Nina er Rússi. Leiðir þeirra
lágu saman í myndlistarskóla í Þýskalandi.
Nina:„Við kynntumst úti í
Þýskalandi í myndlistarskóla
í Hannover. Smári var skipti-
nemi og ég kom frá Rússlandi
til að nema myndlist í eitt ár.“
Smári: „Nina kom reyndar
í skólann sem fullmótaður
listamaður.“
Nina: „Það var mun auð-
veldara að fá vegabréf sem
nemi svo ég gerði það.“
Smári: „Það var eins og ör-
lögin eða einhver ókunn öfl
vildu endilega toga okkur
saman því við hittumst ekki
endilega í skólanum sem við
sóttum bæði, heldur í neðan-
jarðarlestinni og einu búðinni
sem var opin á næturnar.“
Nina: „Við hittumst líka á
flóamarkaði þar sem Smári
var að selja listaverk.“
Smári: „Ég tók myndir af
flóamarkaðinum og seldi þær
á sama stað viku seinna. Eng-
inn keypti mynd, en mér tókst
að gefa eina.“
– Urðuð þið strax ástfangin?
Nina: „Við urðum strax
hrifin hvort af öðru. Ég hélt
nú reyndar að Smári væri slav-
neskur fyrst. Dökkhærður og
rauður í kinnum og svo fullur
af lífi miðað við Þjóðverjana.
En, nei, hann reyndist vera
íslenskur.“
Smári: „Ég var nú eiginlega
hálfhræddur við Ninu fyrst.
Hún var svo ákveðin, sterk og
kröftug. Svo fannst mér hún
tala svo góða þýsku nýkomin
til landsins og ég varð fullur
af lotningu og hálfgerðri af-
brýðisemi.“
Nina: „Eftir fyrsta veturinn
okkar saman ákváðum við að
reyna að komast til Íslands.
Sambandið hafði gengið svo
vel þrátt fyrir að við séum með
ólíkasta bakgrunn sem hægt
er að ímynda sér. Ég vissi ekk-
ert um Ísland og fékk leyfi til
að fara sem skiptinemi í eitt
ár. Við prófuðum það og
bjuggum í Kópavogi á meðan
við vorum í námi.“
Lærði íslensku
af Elínu Hirst
Smári: „Þegar ég hafði lokið
mínu myndlistarnámi í Reyk-
javík var komið að Nínu að
klára sitt. Ég sneri því aftur út
með henni og við vorum tvo
vetur til viðbótar í Hannover.
Þar útskrifuðumst við samtím-
is. Reyndar þóttum við svo
efnileg að okkur var boðið
framhaldsnám úti en í milli-
tíðinni hafði það gerst að við
höfðum frétt af því í gegnum
systur mína að það væri mikil
mannekla í Æðey. Það gengi
illa að fá vetursetufólk þar.
Við prófuðum því að hringja í
Jónas Helgason bónda og
bjóða okkur fram. Hann tók
því strax vel. Þá höfðum við
engan áhuga á því lengur að
fara í mastersnám.“
Nina: „Maður getur lært
mjög mikið í grunnnámi en
svo kemur að því að maður
fær nóg og getur ekki lært
meira. Þá er tilgangslaust að
hlaða á sig gráðum. Á ákveðn-
um tímapunkti kemur að því
að maður fer í sjálfsnám sem
enginn getur kennt manni. Þá
er náttúrulega tilvalið að dvelja
á þeim tíma úti í eyju, eins og
Æðey, þar sem maður er ekki
undir áhrifum neins og ekkert
áreiti frá neinu fólki. Maður
hefur ekkert annað á sinni
könnu en að rannsaka sjálfan
sig.
Eins skringilega og það
hljómar þá lærði ég íslensku
þar. Ég hafði aldrei haft fyrir
því áður því þá vorum við á
leið til Þýskalands aftur og
mér fannst ég ekki þurfa að
læra tungumálið. En úti í Æðey
lærði ég að tala íslensku. Ég
lærði hana sjálf og af Smára
og svo hlustaði ég mikið á
fréttakonuna Elínu Hirst. Hún
talar svo skýrt og flott. Maður
gat líka séð svo greinilega
hvernig hún myndaði orðin
með vörunum.
Smári er líka svolítið smá-
mæltur og sum orð lærði ég
beint af honum en komst svo
að því seinna að þau voru ekki
rétt borin fram. Ég setti þá
þorn í staðinn fyrir ess.“
– Nina og Smári dvöldu sex
vetur í Æðey.
Nina: „Á sumrin tók við allt
annað líf. Þá héldum við í fjöl-
mennið í Landmannalaugum.
Þar rekum við ferðaþjónustu,
búð, upplýsingamiðstöð og
kaffisölu á sumrin.
Hlutirnir bara æxluðust
þannig að við opnuðum versl-
un þarna. Það var þörf fyrir
eitthvað slíkt á þessum stað.
Við byrjuðum á því að selja
brauðsneiðar og annað smott-
erí með silungnum og einn
daginn ákváðum við að opna
alvöru búð.
Margir ráku upp stór augu
því að listamenn eru óhag-
kvæmasta starfsgreinin sem til
er. Enginn hafði trú að því að
tveir listamenn gætu haldið
uppi verslunarrekstri. En ef
maður tekst á við það sem
maður getur séð um sjálfur,
en er ekki of stórt og ofvaxið
manni, getur hver sem er rekið
fyrirtæki. Ekki færa of mikið
út kvíarnar og ekki vera með
neina græðgi. Ég hef ekkert á
móti framtíðarhugmyndum en
þær verða að vera raunhæfar.“
Smári: „Ástæðan fyrir því
að við getum haldið uppi búð-
inni er sú að bróðir minn er
með okkur í rekstrinum. Við
kunnum ekki á bíla og aðrar
flóknar vélar og starfsemin
gengur út á það að hafa slíkan
flota á sínu framfæri.
Við förum vanalega til
Landmannalauga í júní og
hingað til höfum við haft það
sem reglu að pakka saman í
lok ágúst.“
Baráttuandi
í Ísfirðingum
– Nú hafið þið vetursetu á
Ísafirði, hvernig leggst það í
ykkur?
Nina: „Ég er mjög bjartsýn
á dvöl okkar hérna á Ísafirði
og líður mjög vel hérna. Á
haustin eftir að við höfðum
lokað versluninni í Land-
mannalaugum ferðuðumst við
um landið og höfðum augun
opin fyrir stað til að búa á eftir
að við myndum hætta að hafa
vetursetu í Æðey. Til dæmis
leist okkur ágætlega á Siglu-
fjörð og Akureyri.“
Smári: „En af öllum þeim
stöðum sem við heimsóttum
leist okkur langbest á Ísafjörð.
Hér á ég líka sæg af systrum
og það er óneitanlega gott að
eiga góða að. En óháð þeim
þá skynjum við Nina hérna að
það er mikill baráttuandi í
mannskapnum. Kannski stafar
það af því að samfélagið er í
vörn en okkur finnst eins og
það séu svo margir viljugir að
prófa og framkvæma nýja
hluti. Ekki endilega að byggja
stærðar álver eða fáránlegar
virkjanir. Það er ekki eyði-
leggjandi kraftur sem býr í
fólkinu hér vestra. Þennan
heilbrigða anda sem ríkir hér
finnur maður hvergi annars
staðar svona vel.
Þó það sé heilmargt hægt
að gera í höfuðborginni þá er
einstaklingurinn ekki eins
mikils virði þar eins og á Ísa-
firði. Hér er hver og einn
ómissandi maður á sínum
stað.“
Nina: „Hver og einn getur
líkur áorkað svo miklu meira.
Þegar manneskja fær svona
mikla hvatningu eins og hér er
eru henni allir vegir færir.
Svo er líka svo skemmtileg
stærð á bænum.“
Borgin Ísafjörður
Smári: „Maður finnur mun
betur að Ísafjörður sé borg
fremur en Reykjavík. Maður
er kominn í fáeinum skrefum
hvert sem maður vill í staðinn
fyrir að húka í bíl hvert sem
maður fer í höfuðborginni.“
Nina: „Hvað felst í þessari
stórborgartilfinningu sem fólk
sækist eftir. Jú. maður getur
farið á hundrað diskótek eða
kvikmyndahús ef að það er
áhugamálið. En stórborgarlífið
skapar einstaklingurinn sem
ferðast á milli þessara staða.
Ef að einstaklingurinn er inni-
lokaður í strætó eða lest með
hundrað öðrum og týnist í
fjöldanum eins og rykkorn sem
sópað er upp á hverju kvöldi,
hvaða tilgang hefur það þá?
Ég er alveg viss um að Silf-
urtorgið hafi svo mikið að
segja um bæjarlífið á Ísafirði.
Ég hef verið á mun stærri stöð-
um þar sem vantaði svona mið-
punkt þar sem fólk hittist úti
að ganga með barnavagnana
eða á einhverjum uppákom-
um.“
Smári: „Einn af fjársjóðum
bæjarins er þessi gamli kjarni
með húsum sem eiga sér svo
mikla sögu.
Þess vegna finnst mér svo
skrítið að það virðast vera
ákveðnir kraftar í samfélaginu
sem skynja þetta ekki því það
eru að rísa frekar ljótar bygg-
ingar á sama tíma og fólk er
02.PM5 5.4.2017, 10:0712