Bæjarins besta - 04.06.2003, Blaðsíða 10

1 0 MIÐVIKUDAGUR 4. JÚNÍ 2003 Lestu nýjustu fréttir daglega á www.bb.is
En kvótinn er alveg fljótandi,
hann getur farið hvaðan sem
er og hvert sem er. Það er bara
hæstbjóðandi sem fær hann.
Þannig fer hann bara ef menn
eru ekki tilbúnir til að ganga
inn í hæstu verð. Að sama
skapi höfum við möguleika á
að ná kvóta inn á svæðið ef
við erum tilbúnir að borga að-
eins meira en aðrir.“
– Með nýju fjósi og nýja
mjalta-róbótanum eruð þið þá
að fara inn í nýtt tæknistig í
kúabúskapnum...
Helga: „Já, þetta verður al-
ger umbylting. Húsið er mjög
stórt eða rúmir 500 fermetr-
ar.“
Björn: „Reyndar verður
okkar fjós minnst af þessum
þremur sem ráðgert er að
byggja núna. En við nýtum
líka gamla fjósið til uppeldis.
Svo förum við með nautin yfir
í Breiðadal í Önundarfirði þar
sem við keyptum jörð.“
Tónlistin ætti
að vera fastur liður
Athafnasvæði þeirra hjóna
teygir anga sína út fyrir Súg-
andafjörðinn, bæði yfir í Ön-
undarfjörð og á Ísafjörð. Þau
þeysa milli staða til að sinna
fjölbreyttum viðfangsefnum.
Hengja upp hausa, heyja og
taka þátt í margvíslegu menn-
ingarstarfi. Helga Guðný gant-
ast með það að tilkoma Vest-
fjarðaganganna hafi gert það
að verkum að núna séu þau
nær aldrei heima hjá sér.
Bæði Björn og Helga hafa
lært á hljóðfæri á fullorðins-
árum, Björn á harmoniku en
Helga á píanó. Þau leggja á
það mikla áherslu að börn
þeirra tileinki sér tónlist.
Helga: „Þau eru lagviss og
hafa gaman af því að spila.
Við lögðum línurnar með það
í upphafi að það væri ekkert
„hér um bil“ í þessum efnum
heldur þyrfti fólk að æfa sig
og sinna náminu. En eftir að
þau hafa verið komin af stað
höfum við ekkert þurft að
skipta okkur af þeim. Þau ein-
faldega sækja í hljóðfærin
sjálf.“
Björn: „Ég held að fólk sjái
aldrei eftir því að hafa lært
tónlist. Mér finnst þetta tölu-
vert atriði og vildi gjarnan sjá
að þetta væri miklu meira
keyrt áfram innan skólakerf-
isins sem fastur liður í námi
allra barna.“
Slátrið að týnast
á Vestfjörðum
Búskapur á í vök að verjast
víðast hvar á landinu. En þau
Helga og Björn leggja áherslu
á að menn taki slaginn – margt
annað hangi á spýtunni en bara
búseta á nokkrum jörðum.
Björn:„Þjónustustarfsemin
í kringum þetta er heilmikil,
bæði hjá iðnaðarmönnum og
öðrum.“
Uppbyggingin hefur átt sér
stað nær árvisst hjá bændunum
í Botni. Helga segir að eitt
sumarið hafi verið sérlega
mikið um framkvæmdir á
jörðinni. Þegar þeim lauk hafi
dóttir hennar spurt í forundran
við matarborðið hvað hefði
eiginlega orðið um Kidda
smið. „Hún var farin að halda
að iðnaðarmennirnir tilheyrðu
fjölskyldunni eftir að þeir
höfðu verið inni á heimilinu í
mat og kaffi dögum saman.“
– Búskaparumhverfið hefur
breyst ört á undanförnum ár-
um. Krefst það viðskiptalegrar
útsjónarsemi ekki síður en
hefðbundinna búskaparhæfi-
leika að vera bóndi?
Helga: „Já, það eru gerðar
sífellt auknar kröfur á öllum
sviðum. Þetta sjáum við í því
að bændur eru í auknum mæli
búfræðingar og eins lang-
skólagengnir á sínum svið-
um.“
Björn: „Menn horfa líka til
þess að óvissan í þessu er orðin
svo mikil. Þannig hefur inn-
flutningur landbúnaðarafurða
aukist og gæti opnast mun
meira með mjög skömmum
fyrirvara. Reglugerðaum-
hverfið tekur líka breytingum
en í þeim efnum vilja Íslend-
ingar oft vera kaþólskari en
páfinn. Ef á að keppa við inn-
flutning vill maður að jafnt
gangi yfir alla. Ég hef komið
inn í sláturhús erlendis sem er
með öll tilskilin leyfi til að
slátra á kröfuhörðustu mark-
aðina en yrði aldrei leyft að
slátra í hérna heima.“
Helga: „Við erum líka með
svo lítið af búfjársjúkdómum
hérna heima og það verður að
passa upp á að sú sérstaða
glatist ekki. Mér finnst óskap-
lega gaman að sjá erlenda mat-
reiðslumenn lýsa kjötinu okk-
ar og gæðum þess. Ég sá í
sjónvarpinu um daginn amer-
ískan kokk sem kom hingað á
„Food and Fun“-hátíðina í
Reykjavík. Hann sagðist ekki
þurfa að drekkja íslenska
lambakjötinu í kryddi og sós-
um, náttúrulegir eiginleikar
þess væru slíkir.
Þetta er geysilega jákvætt
en við erum að fjarlægjast
þessar vörur. Til dæmis erum
við að tapa niður sláturgerð-
inni hérna á svæðinu. Nú slátr-
um við hjá Kaupfélagi Skag-
firðinga á Sauðárkróki. Það
hefur heppnast vel en því
fylgja meiriháttar vandræði
við að nálgast slátrið. Við meg-
um til dæmis ekki flytja haus-
ana með okkur ósviðna til
baka því það er yfir sauðfjár-
veikivarnalínur að fara.“
Trúarbrögð um
lífræna ræktun
– En hvað með alla þessa
umræðu um lífrænar og náttúr-
legar afurðir? Eigum við ekki
mikil sóknarfæri í þeim efn-
um?
Björn: „Ég held að það sé
ekki spurning, að í aukinni
meðvitund um uppruna vör-
unnar og hreinleika felast heil-
mikil sóknarfæri fyrir okkur.
Enda er öll gæðastýring orðin
miklu meiri. Hjá okkur er til
dæmis passað mjög vel upp á
rekjanleika í framleiðslunni.
Við þurfum hins vegar að
reyna að taka frumkvæðið í
þessari umræðu og búa sjálf
til staðla sem eiga við í okkar
umhverfi. Lömbin okkar nær-
ast að langmestu leyti á villtum
beitarhögum. Mæður þeirra fá
hins vegar hey af túnum sem
borið er á og þess vegna telst
kjötið ekki lífrænt ræktað.
Manni finnst þetta minna frek-
ar á trúarbrögð en skynsam-
lega staðla – þegar mæðurnar
þurfa að vera lífrænt fóðraðar
líka.“
Helga: „Þegar ræktunin fer
fram þetta norðarlega, þá þurf-
um við að nota tilbúinn áburð
til að fá nægan afrakstur á
stuttum vaxtartíma. En það er
heldur ekkert verið að bruðla
með hann, heldur er reiknað
mjög nákvæmlega hver þörfin
sé svo ekkert fari til spillis.
Áburðurinn er líka það dýr að
menn nota ekki meira en þeir
þurfa. Hjá okkur er til dæmis
notaður allur sá lífræni áburð-
ur sem til fellur, en hann er
einfaldlega ekki nægur.“
– Verða kindur og kýr áfram
meginstoðirnar undir búrekstri
ykkar? Eða sjáið þið fyrir ykk-
ur að aðrar greinar verði orðn-
ar ríkjandi hjá ykkur í framtíð-
inni?
Helga: „Að sjálfsögðu eru
menn alltaf að leita leiða og
reyna að finna ný tækifæri. En
ég held að við reynum frekar
að efla kjöt- og mjólkurfram-
leiðsluna hjá okkur en hitt.“
Björn: „Staðreyndin er sú
að menn þurfa að halda sig
vel að þessu til að ná árangri.
Það er ekki gott að dreifa kröft-
unum á of marga staði. Hins
vegar hafa menn eiginlega
ekki getað leyft sér að gefa sig
alla í þetta. Raunin er sú að
menn þurfa að sækja í önnur
verkefni til að fá inn tekjur.“
Fæðingarhjálp í
sunnudagafötunum
Þó að drjúgt sé liðið á kvöld
þegar hér er komið sögu er
vinnudeginum ekki lokið hjá
bændunum í Botni. Sauðburð-
ur stendur sem hæst og því
þarf að hafa vökul augu á næt-
urvakinni í fjárhúsunum.
Helga lítur inn í húsin rétt til
að sýna gestum aðstæður í
kveðjuskyni. Hún fær strax á
tilfinninguna að eitthvað sé á
seyði og áður en hendi er veif-
að er hún komin á fullt í ljós-
móðurhlutverkinu í sunnu-
dagafötunum.
Sennilega er það miklu
meira en starf að vera bóndi.
Miklu nær er að tala um lífsstíl.
Helga og Björn una þeim lífs-
stíl vel og hyggjast varðveita
hann með hugviti og dugnaði.
Frjósemin er mikil í þessu
fagra umhverfi og greinilegt
að ýmsar hugmyndir eru uppi
um hvernig megi auka fjöl-
breytni á búinu og tryggja
stoðir þess. Búi maður yfir
staðalmynd um fáfróða SÍS-
lepjandi bændur úr Óðali feðr-
anna, þá afsanna hjónin í Botni
hana snarlega.
Íslendingar eru í miklum
meirihluta ferðamanna á
Hornströndum samkvæmt
niðurstöðum könnunar sem
Atvinnuþróunarfélag Vest-
fjarða, Ísafjarðarbær og
Náttúruvernd ríkisins gerðu
meðal ferðamanna á heim-
leið frá svæðinu í fyrrasum-
ar. Tilgangur könnunarinnar
var að fá upplýsingar um
hvaða hópar fólks heimsæki
svæðið, hvaða þjónustu það
noti og hver viðhorfin séu til
ýmissa þátta sem snerta
Hornstrandir.
Könnunin var gerð um
borð í bátum sem sinna áætl-
unarferðum til svæðisins og
bárust alls 216 svör. Flestir
þátttakendur í könnuninni
voru búsettir á höfuðborgar-
svæðinu.
Meðalaldur svarenda er
rúmlega 44 ár en fjölmennustu
aldurshóparnir eru 41 til 50
ára og 51 og 60 ára. Alls voru
ríflega 60% svarenda í þessum
tveimur hópum. Flestir sem
heimsækja Hornstrandir hafa
reynslu af sambærilegum ferð-
um og hafði um helmingurinn
komið þangað áður, einu sinni
eða oftar.
Almennt gefur fólk sér góð-
an tíma til undirbúnings ferðar
en nálega helmingur svarenda
hóf undirbúning meira en
þremur mánuðum fyrir ferð.
Flestir afla sér upplýsinga um
gönguleiðir, veðurfar og áætl-
anir báta en sú upplýsingaveita
sem mest er notuð eru fjöl-
skylda og vinir.
Algengast er að ferð á Horn-
strandir standi í 5-10 daga.
Flestir eru í gönguferð á eigin
vegum eða í skipulagðri
gönguferð með fararstjóra.
Um fimmtungur hefur bæki-
stöð á sama stað í sumarhúsi
hjá fjölskyldu eða vinum. Teg-
und gistingar endurspeglar
tegund ferðar en tæplega
helmingur svarenda gisti í
tjaldi, tæplega fjórðungur gisti
í húsi hjá vinum og ættingjum
og um 20% nýttu sér svefn-
pokagistingu.
Þeir staðir sem flestir
heimsækja eru Hornvík,
Hesteyri og Sæból og Látrar
í Aðalvík. Mest sóttu staðir-
nir endurspegla að verulegu
leyti náttstaði ferðafélag-
anna, staðsetningu sumar-
húsa og áfangastaði áætlun-
arbáta.
Almennt er gott samræmi
á milli þeirra væntinga sem
fólk hafði fyrir ferðina og
þess sem það upplifði í ferð-
inni. Langflestir telja að þeir
eigi eftir að heimsækja
Hornstrandir aftur.
Íslenskir ferðamenn
í miklum meirihluta
Könnun á Hornstrandaferðum
22.PM5 18.4.2017, 11:1110