Börn og menning - 01.10.2002, Síða 5

Mér finnst . . .
3
... rétt að verðlauna höfunda fyrir ritverk sem
þeir senda í samkeppni um „bestu bókina"
ef verkið þeirra skarar fram úr öðrum. Mér
finnst það meira að segja svo merkilegt að
barna- og unglingabókahöfundar séu ennþá
að þrjóskast við að skrifa bækur handa is-
lenskri æsku að þeir ættu allir með tölu að
hljóta verðlaun hér og nú, ásamt bjartsýnis-
orðu.
Simmsalabimm!
Af hverju ég tek svona stórt upp i mig? Jú,
barna- og unglingabókahöfundum er ekki
gert kleift að lifa af skrifum sínum, þeir sitja
ekki við sama borð og aðrir þegar slegist er
um styrki, þeir fá minna borgað fyrir verk sín
en aðrir höfundar og eru settir skör lægra af
„bókmenntaelítunni".
Og hana nú!
Já, mér finnst rétt að efna til samkeppni og
auglýsa eftir snjöllum sögum af því að öll
samkeppni er af hinu góða ef rétt er að
staðið. Ármann Kr. Einarsson og fjölskylda
hans ýttu úr vör árið 1985 fslensku barna-
bókaverðlaununum í sámvinnu við
Vöku/Helgafell. Stórkostleg hugmynd hjá
eldhuganum Ármanni sem varð að veru-
leika. í þessa samkeppni geta allir sent ritverk
sín svo framarlega sem þau hafa ekki birst
áður opinberlega.
Margt mælir með samkeppni
sem þessari
Nýir höfundar hafa verið uppgötvaðir og þeir
fá góðan byr kjósi þeir að róa áfram á sömu
miðum. Það er nefnilega erfitt fyrir óþekktan
höfund að ganga milli Pontíusar og Pilatusar
með verk sín og nánast grátbiðja útgefendur
um að birta þau.
Hallfríður Ingimundardóttir
I I
ér finnst.....
Um leið er líka mýtunni haldið við: að í sér-
hverjum íslendingi leynist höfundur, enda
búum við á sögueyjunni góðu!
Verðlaun eru góð fyrir sjálfstraustið og um
leið umbun fyrir marga svefndrukkna daga.
Ég gef mér sumsé að verðlaunahöfundar
skrifi eins og flestir aðrir barnabókahöfundar
í hjáverkum eða þegar friður og ró hefur
færst yfir borg og bæ. Og þótt fleiri sögur
láti ekki kræla á sér er lengi hægt að lifa á
einni sögu og það „verðlaunasögu" í þokka-
bót.
Þótt verðlaunaféð sé ekki hátt í krónum
talið gæti það, ásamt öðru, hjálpað höfundi
að halda áfram þessari óútskýranlegri ástríðu
sinni, að skrifa.
Síðast en ekki síst: Samkeppni kemur af
stað umræðu um barnabókina eða ung-
lingabókina í samfélaginu og ekki veitir af.
Bókin á í harðri samkeppni við ágenga
myndræna miðla sem í krafti fjármagns síns
eru vel auglýstir. Enda til mikils að vinna þar
sem markhópurinn er stór og oft ginn-
keyptur.
Lengi lifi bókin!
Verðlaunasögur prýddu hillur krakkanna
minna á milli þess sem þær lágu marglesnar
í eða undir rúmum þeirra. Sögurnar voru
færðar yfir í mína hillu þegar það þótti
barnalegt og púkó að láta smábarnabækur
sjást innan um fótboltabullur og íturvaxnar
kvikmyndastjörnur en hafa flestar hin síðari
ár blessunarlega ratað rétta leið til eigenda
sinna sem bíða eftir því að geta lesið þær
fyrir agnarsmá eyru. Ennþá er þó hillan mín
griðastaður nokkurra um sinn. Gelgjan mín í
framhaldsskóla varð dálítið vandræðaleg
þegar ég tók eftir gömlum og þvældum vini
hennar, Emilog Skunda, á náttborðinu innan
um skólabækurnar og var fljót að segja af
miklum sannfæringarkrafti með ívafi afsök-
unartóns: Hún er bara alltaf svo geðveikt
skemmtileg! Og blikið í augunum á henni
minnti mig á notalegar sögustundir undir
heitri sæng á síðkvöldum þegar kaldar tásur
boruðu sér að hlýjum lærum.
Hvílík nostalagía - og nauðsynleg!
En hvað skyldi nú gerast ef dómnefnd kemst
að þeirri niðurstöðu að engin saga beri af?
Ætli sé reynt að velja þá skástu í þeirri von að
hægt sé að betrumbæta hana í samvinnu við
höfund? Fær miðjumoðið að ráða? Ég tek
það fram til að forðast allan misskilning að
ég hef ekki græna glóru um það hverjar
vinnureglur dómnefndar eru eða hvort ein-
hver viðmið eru til undir kringumstæðum
sem þessum. Þó er ekki örgrannt um að sá
grunur hafi einhvern tíma læðst að mér að
verðlaunin hafi orðið markmið í sjálfu sér, en
það segi ég ekki fyrir mitt litla líf upphátt,
heldur hvísla þessu í hljóði. Sjálfri fyndist mér
betur heima setið og verðlaunum sleppt það
árið en þess f stað veitt verðlaun fyrir tvær
bestu sögurnar næsta ár, eða eina, eða
enga, svona (virðingarskyni við þessar „geð-
veikt skemmtilegu" sem lifa kynslóðirnar.
Hallfríður er framhaldsskólakennari
og rithöfundur