Bændablaðið - 12.05.2021, Blaðsíða 2

Bændablaðið | Miðvikudagur 12. maí 20212
FRÉTTIR
www.kofaroghus.is - sími 553 1545
369.750 kr.
Tilboðsverð
697.500 kr.
Tilboðsverð
449.400 kr.
Tilboðsverð
34 mm
34 mm44 mm
Ítarlegar upplýsingar og teikningar ásamt ýmsum öðrum fróðleik
má finna á vef okkar
Afar einfalt er að
reisa húsin okka
r
Uppsetning teku
r aðeins einn da
g
BREKKA 34 - 9 fm
STAPI - 14,98 fm NAUST - 14,44 fm
25%
afsláttur
25%
afsláttur
30%
afsláttur
TILBOÐ Á GARÐHÚSUM!
TIL Á LAGER VANTAR
ÞIG PLÁSS?
Aðalfundur framleiðenda í lífrænum búskap og fullvinnslu afurða:
Skorað á stjórnvöld að hefja
strax vinnu við aðgerðaráætlun
vegna lífrænnar ræktunar
– Samþykkt aðild að Bændasamtökum Íslands í breyttri mynd
Aðalfundur VOR (félags bænda
í lífrænum búskap og fullvinnslu
afurða) hélt aðalfund sinn 15. apríl.
Var samþykkt að VOR myndi eiga
aðild að Bændasamtökum Íslands
í þeirri breyttu mynd af félagskerfi
sem samþykkt var á Búnaðarþingi
í mars. Á fundinum var samþykkt
áskorun til stjórnvalda að hefja
þegar í stað vinnu við aðgerð­
aráætlun vegna lífrænnar rækt­
unar.
Í ályktuninni kemur fram að
Ísland sé verulega á eftir þeim lönd-
um sem það ber sig saman við, hvað
varðar þróun lífrænnar ræktunar og
skort hefur verið á að til væri aðgerð-
aráætlun sem fylgt væri stig af stigi.
„Slíkar áætlanir hafa reynst vel í
nágrannalöndum okkar og lífræn
ræktun blómstrar þar. Í þeirri þróun
sem hafin er í Evrópu er hætt við að
hefðbundin íslensk framleiðsla sitji
eftir og verði undir í samkeppni við
innflutt matvæli.
Í nýsamþykktri matvælastefnu er
lögð áhersla á öryggi og heilnæmi
matvæla og sjálfbærni framleiðsl-
unnar. Ekkert er betur til þess fallið
að standast þessi viðmið en lífræn
ræktun og framleiðsla.“
Eygló áfram formaður
Að sögn Eyglóar Bjarkar Ólafsdóttur,
formanns VOR, þarf ekki að gera
breytingar á samþykktum félagsins
vegna breytinga á félagskerfi bænda,
því það verði áfram sjálfstætt félag
með aðild að Bændasamtökum
Íslands.
Hún segir að kosið hafi verið
um nokkur stjórnarsæti á fundin-
um samkvæmt samþykktum. Stjórn
skipa áfram þau Eygló, Guðmundur
Ólafsson, Kristján Oddsson og
Guðfinnur Jakobsson. Nýr aðal-
maður í stjórn er Eiður Eyþórsson,
sem starfar á Sólheimum, en Karen
Jónsdóttir hverfur úr stjórn. Eygló
verður áfram formaður, Guðmundur
ritari og Kristján gjaldkeri.
Skorað á stjórnvöld að banna alla
útiræktun erfðabreyttra lífvera
Önnur ályktun var samþykkt á fund-
inum um útiræktun á erfðabreyttum
plöntum. Þar er skorað á stjórnvöld
að leggja bann við allri útiræktun
erfðabreyttra lífvera til næstu fimm
ára. „Ræktun erfðabreyttra plantna
utandyra felur í sér áhættu fyrir um-
hverfið, aðra ræktun og veikir grund-
völl og ímynd matvælaframleiðslu
sem byggir á gæðum og heilbrigði
umhverfis,“ segir í áskoruninni.
Telur VOR að miðað við núver-
andi lagaramma og ferli við leyfis-
veitingar, séu mörk milli tilrauna
og markaðssetningar það óljós og
þekking á áhrifum sleppingar svo
takmörkuð hér á landi, að tilefni sé
til að leggja bann við allri útirækt-
un erfðabreyttra lífvera á Íslandi.
Slepping sé ekki réttlætanleg þar sem
hægt er að rækta umræddar lyfja-
plöntur með öruggum hætti undir
þaki án þess að ímynd og umgjörð
landbúnaðar og matvælaframleiðslu
sé lögð að veði.
Áburðarmálin í brennidepli
IFOAM
Í kjölfar aðalfundarins var efnt til
málþings sem haldið var með fjar-
fundarfyrirkomulagi, sem hægt er
að nálgast í gegnum Facebook-síðu
VOR. Þar talaði Gunnar Þorgeirsson,
formaður Bændasamtaka Íslands,
um Bændasamtök Íslands í breyttri
mynd, Hildur Harðardóttir frá
Umhverfisstofnun um lífræn mat-
væli – Svaninn og opinber inn-
kaup, Unnsteinn Snorri Snorrason,
framkvæmdastjóri Landssamtaka
sauðfjárbænda, um lífræna sauð-
fjárrækt – áskoranir og tækifæri,
dr. Ólafur R. Dýrmundsson sagði
fréttir frá Evrópuhópi IFOAM – þar
sem áburðarmál eru í brennidepli –
og loks flutti Guðmundur Tómas
Axelsson erindi um lífrænt Ísland
árið 2021 – hugmyndir til stafrænnar
miðlunar, en hann kemur frá WebMo
Design. /smh
Eygló Björg Ólafsdóttir verður áfram
formaður VOR, félags bænda í líf-
rænum búskap og fullvinnslu afurða.
Mynd / Aðsend
Svínabændur sameinast
Bændasamtökum Íslands
– Vilja stóraukna akuryrkju til að treysta fæðuöryggið
Félag svínabænda hélt aðalfund sinn
með fjarfundarbúnaði 30. apríl. Var
samþykkt samhljóða að sameinast
Bændasamtökum Íslands í nýju
félagskerfi bænda. Þá var samþykkt
ályktun um að hvetja stjórnvöld til
að stórauka fjármagn til innlendrar
akuryrkju á næstu árum, í samstarfi
við Landbúnaðarháskóla Íslands
(LbhÍ) og Bændasamtök Íslands.
Ingvi Stefánsson, á Teigi í Eyjafirði,
verður áfram formaður félagsins og
með honum í stjórn þeir Geir Gunnar
Geirsson frá Stjörnugrís og Sveinn
Jónsson frá Síld og fisk.
Treysta fæðuöryggi landsins
Í ályktuninni kemur fram að með því
að stórauka fjármagn til akuryrkju
megi treysta fæðuöryggi landsins.
„Svínabændur bæði geta og vilja
gegna lykilhlutverki í þeirri sókn
sem nauðsynlegt er að eigi sér stað
til að stuðla að auknu fæðuöryggi á
Íslandi,“ segir í ályktuninni.
Í greinargerð með ályktuninni
er vitnað til orða Kristjáns Þórs
Júlíussonar landbúnaðarráðherra
vegna útgáfu skýrslu LbhÍ um
fæðuöryggi, frá því í febrúar síð-
astliðnum, en skýrslan var unnin
að beiðni atvinnuvega- og nýsköp-
unarráðuneytisins. „Um leið sýnir
skýrslan fram á mikilvægi þess að
móta stefnu um hvernig tryggja
megi fæðuöryggi þjóðarinnar. Með
slíkri stefnu þarf að setja markmið
um getu innlendrar matvælafram-
leiðslu til að takast á við skyndilegar
breytingar á aðgengi að innfluttri
matvöru og aðföngum til að tryggja
fæðuöryggi þjóðarinnar,“ sagði
Kristján Þór.
„Félag svínabænda tekur heils
hugar undir þessi orð ráðherra.
Einnig hafa stjórnvöld gefið það út að
Ísland stefnir að kolefnishlutleysi árið
2040 og frumvarp sem lögfestir þau
markmið liggja fyrir Alþingi. Innlend
akuryrkja getur átt þar hlutverk sé rétt
haldið á málum.
Það er þó ljóst að íslensk akur-
yrkja þarf aukinn stuðning til að
geta vaxið og dafnað á næstu árum.
Helsta ástæðan fyrir því að innflutt
korn er ódýrara en íslenskt er að
stuðningur við framleiðslu korns
er meiri á flatareiningu lands í
löndum Evrópusambandsins og að
uppskera þar er víðast hvar meiri
en á Íslandi. Í því samhengi má
nefna að allur landbúnaður innan
ESB sem er stundaður norðan 62°
breiddargráðu er skilgreindur sem
landbúnaður stundaður á svæðum
með náttúrulegar takmarkanir. Þessi
svæði njóta aukins stuðnings. Því
er þörf á viðvarandi kynbótastarfi
hér á sviði nytjaplantna til þess að
brúa uppskerubilið svo að íslensk
akuryrkja verði samkeppnishæfari.
Þegar akuryrkja hefur náð ákveðinni
stærð dregur úr þörf á stuðningi þar
sem að stærðarhagkvæmni í þessum
geira er mikil. Því þarf framsækna
aðgerðaráætlun sem kemur inn-
lendri akuryrkju á þann stað,“ segir
í greinargerð Félags svínabænda.
Félagi svínabænda ekki slitið
Að sögn Ingva verður Félagi
svínabænda ekki slitið en starfsemi
samtakanna færist undir Bændasamtök
Íslands. Sjóðir og eignir Félags
svínabænda verða áfram á kennitölu
þess og stjórnin, sem jafnframt er
stjórn búgreinadeildarinnar, hefur
umsjón með þeim. /smh
Ingvi Stefánsson, formaður Félags svínabænda. Mynd / HKr.
Reglugerð sem heimilar heimaslátrun á
sauðfé og geitum til markaðssetningar
– Krafa verður um heilbrigðisskoðun dýralæknis á staðnum í boði stjórnvalda
Kristján Þór Júlíusson, sjávar­
útvegs­ og land búnaðar ráðherra,
hefur undirritað reglugerð sem
heimilar heimaslátrun á sauðfé
og geitum til markaðssetningar. Í
reglugerðinni er skilyrt að dýra­
læknar sinni heilbrigðisskoðunum
bæði fyrir og eftir slátrun og mun
kostnaður þess greiðast úr ríkis­
sjóði.
Reglugerðin kemur í kjölfar til-
raunaverkefnis um heimaslátrun
sem atvinnuvega- og nýsköpun-
arráðuneytið stóð fyrir síðastliðið
haust í samstarfi við Landssamtök
sauðfjárbænda. Bændur stóðu þar
sjálfir að sýnatökum. Reyndust gildi
gerlamagns í góðu lagi og sýrustig
var einnig að mestu leyti undir við-
miðunarmörkum.
Heilbrigðisskoðun
dýralækna á staðnum
Gerðar voru tilraunir með fjareftirlit
dýralækna í tilraunaverkefninu en
tiltekin tæknileg vandamál komu
upp og því er í nýju reglugerðinni
kveðið á um að opinberir dýra-
læknar sinni heilbrigðisskoðunum á
staðnum, bæði fyrir og eftir slátrun.

Helstu atriði reglugerðarinnar:
• Sérstakar undanþágur
vegna slátrunar og stykkj-
unar í samræmi við kröfur
Evrópuregluverksins, s.s. lág-
markskröfur til húsnæðis og
aðstöðu.
• Kveðið er á um kröfur við af-
lífun, hollustuhætti við slátrun,
innra eftirlit og förgun auka-
afurða dýra.
• Til að auðvelda bændum að
nýta sér þessa heimild þá hefur
Matvælastofnun útbúið leið-
beiningabækling á grundvelli
reglugerðarinnar þar sem skýrð
eru út helstu skilyrði sem gerð
eru til slátrunar og stykkjunar
í litlum sauðfjár- og geitaslát-
urhúsum.
Liður í aðgerðaráætlun
fyrir landbúnaðinn
Reglugerðin er einnig liður í að-
gerðaráætlun til eflingar íslensks
landbúnaðar í kjölfar COVID-19
heimsfaraldursins. Með því að gera
bændum kleift að framleiða og selja
afurðir beint frá býli má styrkja
verðmætasköpun og afkomu þeirra
fyrir næstu sláturtíð.
Með þessu er einnig stuðlað
að frekari fullvinnslu, vöruþró-
un, varðveislu verkþekkingar
og menningararfs við vinnslu
matæla. /smh
Slátrarateymið á Vaðbrekku sem tók þátt í tilraunaverkefninu um heimaslátrun:
Brynjólfur Júlíusson, Sigurður Aðalsteinsson, Aðalsteinn Hákonarson og
Aðalsteinn Sigurðsson, bóndi á Vaðbrekku. Mynd / Hjörtur Magnason