Bændablaðið - 12.05.2021, Blaðsíða 8

Bændablaðið | Miðvikudagur 12. maí 20218
FRÉTTIR
HUGVIT Í VERKI
ÖNNUMST ALLAR
ALMENNAR
VINNUVÉLAVIÐGERÐIR
VHE • Me l ab rau t 27 • Ha fna r f j ö r ðu r • H raun 5 Reyða r f i r ð i
S ím i 575 9700 • Fax 575 9701 • www.vhe . i s • sa l a@vhe . i s
Vönduð og góð þjónusta
Bólusetningar geta komið í veg
fyrir að vinnustaðir lamist vegna
COVID-19 smita. Hægt er að
draga verulega úr áhættunni
sem fylgir COVID-19 ef stór
hluti starfsfólk er bólusettur.
Bólusetningar ganga vel og
opnir bólusetningadagar eru
vikulega fyrir ákveðna aldurshópa
hjá heilsugæslunni. Mikilvægt er
að allir fái þær upplýsingar ásamt
hvatningu til að mæta. Ferlið sjálft
tekur aðeins um 30 mínútur og
þá er biðlað til atvinnurekenda
að sýna sveigjanleika svo að
starfsfólk geti mætt í bólusetningu.
Boð með sms
Boð í bólusetningu kemur
með sms-i í símann ef fólk er
skráð á heilsugæslu. Ef fólk
er ekki skráð með símanúmer
hjá heilsugæslu þá þarf það að
fylgjast með tilkynningum um
opna bólusetningadaga fyrir
sinn aldurshóp. Þá dugar að
mæta með skilríki og kennitölu
til að fá bólusetningu. Allir
sem búa og starfa á Íslandi
eiga rétt á bólusetningu, sér að
kostnaðarlausu.
Vottorð veitir ákveðna
undanþágu
Bólusettir einstaklingar með
vottorð um fulla bólusetningu
eru undanþegnir tvöfaldri skimun
með 5-6 daga sóttkví á milli
við komuna til Íslands. Því er
töluverður ávinningur fyrir bæði
starfsfólk og vinnustaði að sem
flestir séu bólusettir. Vinnutap og
smithætta vegna ferðalaga erlendis
er í lágmarki svo lengi sem fólk er
bólusett gegn COVID-19.
Bólusett fólk sem hefur verið
útsett fyrir smiti getur fengið
mótefnamælingu og ef mótefni er
til staðar þá þarf það ekki að fara í
sóttkví (nema dvalið sé á heimili
með öðrum sem eru í sóttkví eða
einangrun). Mikilvægt er þó að
vera vakandi fyrir einkennum
og forðast að vera í kringum
viðkvæma hópa. Persónulegar
sóttvarnir draga verulega úr
fjarveru vegna sóttkvíar og
veikinda af völdum COVID-19.
Vinnustaðir um land allt hafa
lent í töluverðum erfiðleikum
þetta rúma ár sem faraldurinn
hefur geisað, sér í lagi þegar upp
kemur smit innan vinnustaðar
og starfsmenn lenda í sóttkví
eða þaðan af verra: veikjast af
COVID-19 í lengri tíma með
tilheyrandi einangrun. Vinnusamir
einstaklingar með einkenni hafa
mætt til vinnu í stað þess að halda
sig til hlés og fara í sýnatöku.
Þegar smit hafa síðan uppgötvast
hafa margir smitast til viðbótar
með töluverðum áhrifum á
starfsemina.
Það er því hagur allra,
starfsfólks, vinnustaða og
samfélagsins í heild, að sem
flestir þiggi bólusetningu og fái
hvatningu og svigrúm til að mæta
á tilsettum tímum í bólusetningu.
Efni á fjölmörgum tungumálum
til útprentunar er að finna á covid.
is undir Kynningarefni.
Aðstoð við erlenda starfsmenn
mikilvæg
„Það er ánægjulegt að fá út þessar
leiðbeiningar og það er mikilvægt
að atvinnurekendur aðstoði sína
starfsmenn sem koma erlendis
frá, til skemmri og lengri tíma,
að skrá sig á heilsugæslu í sínu
sveitarfélagi. Það er einnig
mikilvægt að við sem erum
með starfsfólk af erlendu bergi
í landbúnaði hvetjum þá til að
fara í bólusetningu og kynna
þeim fyrir því fræðsluefni sem
til er á mörgum tungumálum
inni á covid.is-síðunni. Það er
ávinningur fyrir alla að þessir
hlutir séu í lagi og lykillinn hér
liggur hjá vinnuveitandanum,“
segir Gunnar Þorgeirsson,
formaður Bændasamtaka Íslands.
AF VETTVANGI BÆNDASAMTAKANNA
Vigdís Häsler, framkvæmdastjóri BÍ, og Gunnar Þorgeirsson, formaður
samtakanna, ásamt Karli Steinari Valssyni og Silju Ingólfsdóttur
hjá almannavarnadeild ríkislögreglustjóra sem komu í heimsókn í
Bændahöllina.
Vörn á vinnustað
Tilraunaræktun ORF Líftækni í Kanada. Myndir / ORF Líftækni
ORF Líftækni veitt leyfi til útiræktunar á erfðabreyttu byggi í Gunnarsholti:
Framleiða á frumuvaka og önnur
prótein fyrir frumuræktað kjöt
Umhverfisstofnun hefur sam-
þykkt umsókn ORF Líftækni hf.
um leyfi fyrir útiræktun á erfða-
breyttum byggplöntum í landi
Landgræðslunnar í Gunnarsholti,
Rangárþingi ytra. Ætlunin er sam-
kvæmt umsókninni að gera fleiri
slíkar tilraunir á stærri skala, ef
þessi skilar góðum niðurstöðum.
Markmiðið er að framleiða frumu-
vaka og önnur prótein með sam-
eindaræktun sem eru mikilvæg
fyrir frumuræktað kjöt.
Ætlar ORF Líftækni að bera
saman ræktun yrkja á Íslandi við
sambærilega ræktun fyrirtækisins
í Kanada. Ræktunin er í samstarfi
við Landgræðsluna og gerður er
afnotasamningur milli rekstraraðila
og Landgræðslunnar sem og
samningur við Landbúnaðarháskóla
Íslands (LbhÍ) um afnot af tækjum
ásamt nauðsynlegri þjónustu.
Starfsmenn LbhÍ munu sjá um
sáningu, uppskeru og hreinsun tækja.
5 hektara land árið 2025
Umhverfisstofnun hefur þrisvar
áður veitt ORF Líftækni leyfi til
útiræktunar á erfðabreyttu byggi,
að fengnum jákvæðum umsögnum
lögbundinna umsagnaraðila. Leyfin
voru veitt á árunum 2003–2009.
Árangur ræktunarinnar var misjafn
vegna veðráttu. Árið 2009 var
veitt leyfi á svæði sem er allt að 10
hektarar að stærð.
Á þessu ári er áætlað að
ræktunarsvæðið verði 2 hektarar en
aukið jafnt og þétt til 2025, en þá
er gert ráð fyrir að stærð þess verði
komið í 5 hektara.
Sex umsagnir bárust um útdrátt
umsóknarinnar frá níu aðilum.
Að auki bárust umsagnir frá
Náttúrufræðistofnun Íslands og
ráðgjafarnefnd um erfðabreyttar
lífverur, að ósk Umhverfisstofnunar,
sem liggja til grundvallar afstöðu
Umhverfisstofnunar um að ekki séu
líkur á neikvæðum umhverfisáhrifum
ræktunarinnar – auk fyrri reynslu af
útiræktun í Gunnarsholti.
Ræktunin samræmist gildandi
lögum og reglugerðum
Í fjórum umsögnum er bent á að
slík ræktun gæti haft skaðleg áhrif
á ímynd Íslands sem matvælafram-
leiðslulands, sem nú er án útirækt-
unar á erfðabreyttum plöntum. Í
greinargerð Umhverfis stofnunar
fyrir leyfinu er brugðist við þessum
atriðum með þeim hætti að það sé
löggjafans að taka afstöðu til þeirra,
sem séu almenns eðlis hvað varðar
notkun á erfðatækni. Það hafi þegar
verið gert með gildandi lögum.
Heimilt sé samkvæmt lögum að veita
leyfi sem þetta að öllum skilyrðum
uppfylltum. „Stofnunin minnir á að
leyfi hafa verið veitt fyrir ræktun
erfðabreytts byggs á sama svæði áður
og íslensk stjórnvöld hafa ekki tekið
þá afstöðu að banna skuli ræktun á
erfðabreyttum plöntum utandyra.
Ræktunin, með þeim skilyrðum sem
kveðið er á um í leyfinu, samræmist
gildandi lögum og reglugerðum.
Ekki hafa að mati stofnunarinnar
komið fram í umsögnum eða á kynn-
ingarfundi sértæk siðferðisleg sjónar-
mið sem varða framkomna umsókn
og leyfisveitingu útiræktunar á erfða-
breyttum byggyrkjum ORF Líftækni
hf. í tilraunarreit í Gunnarsholti,“
segir í greinargerðinni.
Aðgerðir fullnægjandi
Umhverfisstofnun telur að hverfandi
líkur séu fyrir hendi á útbreiðslu
hins erfðabreytta byggs út fyrir
tilraunareit og á mögulegri víxl-
frjóvgun erfðabreytta byggsins við
annað bygg eða plöntur í nágrenni
ræktunarinnar.
Stofnunin telur einnig hverfandi
líkur á að vaxtaþættir (próteinin)
geti valdið neikvæðum áhrifum á
lífríki á ræktunarstað eða nágrenni
hans.
Aðgerðir til að tryggja afmörk-
un ræktunarreitsins eru fullnægj-
andi að mati Umhverfisstofnunar,
með þeim skilyrðum sem stofnun-
in setur í leyfið.
Leyfið er gefið út í samræmi
við ákvæði laga um erfðabreyttar
lífverur, reglugerðar um sleppingu
og dreifingu eða markaðssetningu
erfðabreyttra lífvera. Leyfið hefur
þegar tekið gildi og gildir til 1.
nóvember 2027, en síðasta tímabil
ræktunar og uppskeru erfðabreytts
byggs er árið 2025. Eftirlit með
svæðinu verður tvö næstu ár þar á
eftir þegar svæðið skal hvílt.
/smh
Gróðurhús ORF Líftækni rétt hjá Grindavík á Reykjanesi.