Morgunblaðið - 25.01.2021, Síða 18

18 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. JANÚAR 2021
✝ GuðbjörgJóna Hjálm-
arsdóttir fædd-
ist í Reykjavík
23. nóvember
1939. Hún lést
16. janúar 2021.
Foreldrar henn-
ar voru hjónin
Kristín Ingi-
marsdóttir, f. 26.
ágúst 1895, d. 3.
september 1984,
og Hjálmar Þórður Jónsson, f.
26. mars 1905, d. 2. september
1977. Systkini Guðbjargar voru
Anna og Aðalsteinn.
Guðbjörg ólst upp í Reykjavík
og gekk í Austurbæjarskóla.
Hún lauk gagnfræðaprófi frá
Gagnfræðaskóla Austurbæjar.
Hún hóf 16 ára störf hjá Hans
Petersen hf., fyrstu árin í versl-
uninni í Bankastræti 4, en lengst
af vann hún á skrifstofu fyrir-
tækisins þar sem hún sá um inn-
flutning á þeim vörum sem
fyrirtækið seldi.
Pétur Sölvi Þorleifsson fædd-
ist í Reykjavík 2. júlí 1933. Hann
lést 6. janúar 2021. Foreldrar
hans voru Jónína Guðfinna
Kristjánsdóttir, f. 21. apríl 1905,
d. 1. júní 1989, og Þorleifur Þor-
leifsson, f. 23. september 1903,
d. 27. desember 1936. Uppeldis-
foreldrar Péturs voru Sölvína
Hann var virkur í Flugbjörg-
unarsveitinni í Reykjavík,
Ferðafélagi Íslands og Jökla-
rannsóknafélagi Íslands, þar
sem hann sat í stjórn ásamt því
að vera heiðursfélagi. Pétur
gekk í Karlakór Reykjavíkur ár-
ið 1972. Hann fór í nokkrar ut-
anlandsferðir með kórnum, m.a.
til Mið-Evrópu, Kanada og
Bandaríkjanna. Pétur skrifaði
tvær bækur um fjallgöngur á Ís-
landi. Fyrri bókin var skrifuð í
félagi við Ara Trausta Guð-
mundsson en þá seinni skrifaði
hann einn og óstuddur.
Guðbjörg og Pétur gengu í
hjónaband 26. ágúst árið 1961.
Sonur þeirra er Hjálmar Pétur,
f. 7. mars 1972. Einnig fæddist
andvana sonur 20. febrúar 1978.
Dóttir Péturs og Margrétar
Jónu Magnúsdóttur er Kristín
Júlía, f. 14. febrúar 1959. Börn
hennar eru Bjarnar Hrafnkell
Magnússon, f. 29. desember
1979, Margrét Rún Magn-
úsdóttir, f. 30. mars 1991, og
Arngunnur Ýr Magnúsdóttir, f.
22. desember 1994. Synir Bjarn-
ars eru Mikael Breki, f. 15. maí
2018, og Gabríel Leó, f. 19. des-
ember 2019.
Útför þeirra hjóna verður frá
Langholtskirkju í dag, 25. jan-
úar 2021, og hefst athöfnin
klukkan 11.
Baldvina Konráðsdóttir, f. 18.
apríl 1898, d. 7. ágúst 1974, og
Pétur Björgvin Björnsson, f. 21.
mars 1904, d. 16. mars 1975.
Systkini Péturs voru Anna Lauf-
ey (ættleidd), Hrafnhildur Lax-
dal, María Þórleif og hálfbróð-
irinn Þórður Rúnar Thordarson
Jónsson (ættleiddur). Uppeld-
isbræður Péturs voru Konráð
Bjarnar Pétursson og Stefán
Pétursson.
Pétur lærði reiðhjólasmíði
hjá Reiðhjólaverkstæðinu Óðni.
Hann vann við fagið, fyrst í stað
hjá Fálkanum en síðar rak hann
í félagi við tvo aðra Gamla-
verkstæðið, sem varð reið-
hjólaverkstæði í samstarfi við
Fálkann.
Pétur stundaði ferðalög um
Ísland af kappi alla tíð fram að
því að heilsan fór að þverra.
Þungt hvílir sorgin
á sálu og lífi
lít til mín Drottinn
með líkn og náð.
Í dag kveðjum við elskuð hjón
og í sorg okkar og söknuði getum
við samt þakkað þá blessun að
Drottinn hafi litið til þeirra með
líkn og náð og tekið þau til sín.
Saman gengu þau í gegnum lífið í
meira en 60 ár og saman eru þau
lögð til hvíldar í náðarfaðm Guðs.
Guðbjörg var yngsta barn for-
eldra sinna og bjó hjá þeim fram
undir tvítugt, umvafin kærleika
þeirra og ást. Hún var móðursyst-
ir mín, en örlög réðu að við ólumst
upp saman fyrstu árin mín og var
hún frekar sem systir en frænka.
Síðan bjuggum við lengi í sama
húsi og nutum við, bræður mínir
og ég, ástúðar hennar og örlætis
og þótti okkur öllum vænt um
hana.
Svo var það kvöld eitt að Gulla
fór með foreldrum mínum á dans-
leik í Þórskaffi, þegar sá staður
var og hét. Aftur tóku örlögin í
taumana, þegar ungur maður, sem
hafði fyrir tilviljun fengið að-
göngumiða, gekk í salinn og sá að-
eins hana, ljóshærða og fallega
klædda, gekk að borði þeirra og
bauð henni upp í dans. Þar með
var teningunum kastað og upp frá
því skildi ekkert þau að.
Þessi lánsami maður hét Pétur
og reyndist vera drengur góður.
„Ég skildi bara ekkert í að hún
Gulla mín skyldi líta við mér, jafn
falleg og yndisleg og hún var,“
sagði Pétur er við ræddum saman
fyrr í vetur. Þau gengu í hjóna-
band, stofnuðu heimili og sýndu
ávallt mikla ráðdeild og fyrir-
hyggju. Þau voru mikilvæg í fjöl-
skyldulífi okkar, bæði í gleði og
sorg, traust og kærleiksrík.
Pétur var mikill útivistarmaður
og hreif hann Gullu með sér með
áhuga sínum og afburðaþekkingu
á landinu. Ferðirnar urðu ótelj-
andi og voru þau í góðum hópi vina
sem deildu sömu áhugamálum. Ég
naut frændseminnar og buðu þau
mér, unglingnum, oft með sér í
helgarferðir um hálendið, sem
voru bæði skemmtilegar og fróð-
legar, þar sem Pétur fræddi okkur
um það sem fyrir augu bar. Þau
sýndu foreldrum Gullu, afa mínum
og ömmu, sömuleiðis mikla alúð og
þær voru ófáar tjaldferðirnar sem
þau fóru saman um sveitir lands-
ins á jeppanum góða. Dýrmætar
eru minningarnar um allar þessar
samverustundir.
Hamingja þeirra varð fullkomin
er þeim fæddist sonurinn Hjálmar
Pétur, sem var foreldrum sínum
mikill gleðigjafi, enda afar vel
gerður og hæfileikaríkur. Hann
var þeirra stolt og yndi. Lífið hafði
einnig sínar skuggahliðar og þá
reyndist Hjálmar þeim stoð og
stytta.
Gulla vann allan sinn starfsald-
ur, tæplega 50 ár, hjá Verzlun
Hans Petersen. Hún var góð fyr-
irmynd, vandvirk og vinnusöm, en
góðar gáfur, tryggð og hógværð
einkenndu hana ásamt umburðar-
lyndi og þolinmæði, sem hún bjó
yfir og hefur sótt til foreldra sinna.
Sjálfmenntaði bókamaðurinn
söngelski, Pétur, hafði gengið á
hundruð fjalla, skrifað bækur um
fjöll og verður meðal annars
minnst vegna víðfeðmrar þekking-
ar sinnar á náttúru Íslands.
Að leiðarlokum þakka ég elsk-
uðum velgjörðarmönnum mínum,
Gullu og Pétri, umhyggju þeirra
og kærleika ásamt áhuga á við-
fangsefnum mínum alla tíð.
Megi Guð allrar huggunar vera
Hjámari og ástvinum öllum ná-
lægur.
Veri Guðbjörg og Pétur kært
kvödd í eilífri náðinni.
Dagur er nærri.
Dýrð þín umbreytir
myrkri í morgun
með ljós og líf.
(KVI)
Kristín Árnadóttir.
Norður af Þursaborg í Lang-
jökli stendur tindur upp úr jökl-
inum, Péturshorn. Nafnið var gef-
ið til heiðurs Pétri Þorleifssyni,
ferðagarpinum mikla sem nú er
fallinn frá. Fáir eru betur að slík-
um heiðri komnir. Hann var allra
manna fróðastur um landið, þekkti
allar leiðir og hafði gengið á öll
fjöll. Hann var góður vinur. Pétri
Þorleifssyni kynntist ég fyrst fyrir
rúmum fjórum áratugum. Ferða-
félagið stóð fyrir haustferð inn á
Landmannaafrétt og í hana fór 17
ára strákur sem var illa haldinn af
fjallaáhuga. Og þarna var þessi
garpur kominn. Hann var léttur í
spori og vel á sig kominn en setti
sig ekki yfir nokkurn mann. Þann-
ig var Pétur. Hann var gagnorður
sögumaður, söngmaður og kátur
ferðafélagi. Hann hvatti piltinn til
frekari ferðalaga. Ári síðar var
leiðin milli Landmannalauga og
Álftavatns stikuð í fyrsta sinn. Þar
var strákurinn með og líka Pétur
Þorleifsson. Sem við erum við
Brennisteinsöldu á suðurleið segir
Pétur: „Þú ættir að ganga í Jökla-
rannsóknafélagið, þá kemstu á
jökul.“ Er ekki að orðlengja það að
eftir helgina skráði Pétur mig í fé-
lagið. Þannig hófst vegferð sem
enn er ekki lokið, enda er jökla-
bakterían ólæknandi.
Pétur vann lengst af fyrir sér
með því að gera við reiðhjól en
honum leið best á fjöllum og þar
var hugurinn löngum. Á ferðum
sínum notaði hann þann ferðamáta
sem honum fannst henta í hvert
skipti. Alla tíð fór hann um fót-
gangandi eða á skíðum þegar það
hentaði, ferðirnar snerust alfarið
um að upplifa landið, njóta náttúr-
unnar. Á tímabili var hann mikið á
vélsleðum, en tækin voru aukaat-
riði og hann sinnti jeppum eða vél-
sleðum að því marki sem þurfti til
að komast á þá staði sem hugurinn
stóð til. GPS og þess háttar notaði
hann ekki – en Pétur villtist aldrei.
Hann las landið betur en aðrir og
var gætinn ferðamaður. Pétur gat
verið sérvitur á sinn hátt, sá t.d.
ekki ástæðu til að nota sólarvörn á
jöklum sem var kannski ekki besta
lausnin í öllum tilvikum. Pétur
beitti sér fyrir byggingu fjalla-
skála á háfjöllum og átti stærstan
þátt í að velja litlum skálum Jökla-
rannsóknafélagsins stað við Fjall-
kirkju í Langjökli og á Goðahnjúk-
um austast á Vatnajökli. Þessir
skálar hafa aldrei verið fjölsóttir
en skálastæðin eru einhver þau
fallegustu sem um getur á Íslandi
enda þekkti Pétur alla bestu stað-
ina. Pétur var gerður að heiðurs-
félaga í Jöklarannsóknafélaginu á
sextíu ára afmæli þess árið 2010,
fyrir framlag til jöklaferða og
könnunar.
Að leiðarlokum er mér í efst í
huga þakklætið yfir að hafa kynnst
þessum öðlingi. Hjámari, syni Pét-
urs, votta ég samúð mína, en hann
sér nú á bak bæði föður og móður
með stuttu millibili.
Magnús Tumi Guðmundsson.
Pétur Sölvi Þorleifsson, góður
vinur til margra ára og frændi, er
nú fallinn frá.
Áratugirnir hafa liðið, ferða-
minningar streyma. Pétur, þjóð-
þekktur fyrir örnefnaspeki og
ferðagleði, var góður ferðafélagi.
Ferðalög og örnefni voru hans sér-
grein. Hógvær sögumaður og góð-
ur söngvari.
Fyrstu kynni mín af Pétri voru
tengd sumarblíðu í skála FÍ í Hvít-
árnesi um 1960. Síðasta ferð Pét-
urs var sl. sumar á æskuslóðir í
Sléttuhlíð. Þrír félagar fóru um
jarðgöng, sem hann hafði áhuga á,
hann hafði ekki séð Vaðlaheiðar-
göng fyrr. Fyrsta ferðalag Péturs
var 1933 í reifum, með skipi frá
Reykjavík um Siglufjörð og reidd-
ur á hesti af fóstra sínum yfir
Siglufjarðarskarð, að Mýrum í
Sléttuhlíð.
Ævistarf Péturs var reiðhjóla-
viðgerðir. Áhugamálin söngur og
ferðalög. Pétur skrifaði bækur um
fjöll og margar greinar eftir hann
hafa birst. Hann starfaði lengi með
Ferðafélagi Íslands, Farfuglum,
Jöklarannsóknarfélaginu og Flug-
björgunarsveitinni. Var einnig
heiðursfélagi í Tjaldlausa félaginu.
Á sjötta áratug síðustu aldar
fóru hann og tveir félagar suður
yfir Sprengisand, Hofsjökul og
Kjöl á reiðhjóli. Seinna gengum
við tveir um Vonarskarð og
Ódáðahraun, Öskju og til Mý-
vatns. Pétur fór um jökla á snjóbíl,
vélsleða, gangandi, á skíðum eða
jafnvel á reiðhjóli. Í vélsleðaferð
um Langjökul með Haraldi Matt-
híassyni fékk Pétur í ferðalaun ör-
nefnið Péturshorn, sem nú er
komið á kort. Hann á einnig mörg
spor um Vatnajökul í ógleyman-
legum ferðum. Stundum urðu
menn veðurtepptir í snjó og byl. Á
Vatnajökli austanverðum er ör-
nefnið Þrasaskarð. Þar lagði Pétur
efni til.
Við kveðjum gamlan vin. Ættir
okkar Péturs tengjast, erum þre-
menningar. Eigum sama langafa,
Torfa Jónsson, f. 1830, Grjótaþorpi
í Reykjavík. Skyndilega berast tíð-
indi, Guðbjörg kona Péturs fékk
hvíldina 16. janúar, blessuð sé
minning hennar. Við fjölskyldan
færum fjölskyldu Péturs, þeim
Hjálmari og Kristínu Júlíu, inni-
legar samúðarkveðjur.
Torfi H. Ágústsson
„Glaður og reifur
skyli gumna hver
unz sinn bíður bana.“
Þannig segir í Hávamálum og
þannig var Pétur Þorleifsson vinur
minn. Í lok hverrar ferðar sagði
hann glaðbeittur: „Þetta er albesta
ferðin sem ég hef farið í.“ Pétur
var ástríðufullur ferðalangur og
örnefnafróðasti maður landsins.
Hann tók eitt sinn þátt í spurn-
ingaþætti í útvarpinu um kjörsvið
sitt, hálendi Íslands, og vissi allt.
Íslensk náttúra seiddi hann til sín,
hin villta náttúra, fjöllin, jöklarnir,
árnar og sandarnir. Hann ólst upp
í Fljótum, á snjóþyngsta svæði
landsins, og vandist snemma að
ganga á skíðum. Þau dugðu hon-
um líka lengst.
Ég kynntist Pétri mest eftir að
ég tók sæti í stjórn F.Í. um 1990 og
átti eftir að ferðast með honum
ófáar ferðir bæði að sumri og vetri.
Hann gekk alltaf frekar hægt og
tók vel eftir umhverfinu. Hann
hafði sérstakt minni, því að það var
engu líkara en að hann tæki leiðina
upp á filmu í höfði sér. Hann hélt
dagbók yfir ferðir sínar og sagðist
hafa farið í fimm hundruð fjall-
göngur, flestar á Skjaldbreið.
Hann fór ótal ferðir á Langjökul á
yngri árum, oft á snjósleða. Upp
úr jöklinum rís horn, allvoldugt,
sem er kennt við hann, Péturs-
horn, og er það vel við hæfi. Pétur
las allt um náttúru Íslands, allar
árbækur Ferðafélagsins hafði
hann lesið og beið spenntur eftir
næstu bók. Fór þá strax niður á
skrifstofu félagsins, gat ekki beðið
eftir að bókin yrði send til hans.
Svo mikill var ákafinn.
Árið 2004 kom út bókin Íslensk
fjöll – Gönguleiðir á 151 tind eftir
Ara Trausta Guðmundsson og
Pétur. Þeir skiptu fjöllunum hníf-
jafnt á milli sín. Þessi bók átti eftir
að breyta miklu í fjallaferðum.
Sjálf tengdist ég litlum hóp sem
hafði það markmið að ganga á alla
tindana, marga þeirra lítt aðgengi-
lega uppi á hálendinu eða á jökli.
Það var í ágúst 2010 að við fórum
þrjú að ganga á Miklafell (1.468 m)
austan megin í Hofsjökli. Gengið
var frá Sprengisandi. Um leiðina
segir í bókinni að hún sé löng og
ekki hættulaus á eitt af meginfjöll-
um miðhálendisins sem fáir hafa
stigið fæti á. Við vorum eitthvað
óviss um hvar við ættum að byrja
gönguna og ég ákvað að hringja í
Pétur. „Það eru nú fjörutíu ár síð-
an ég fór í þessa ferð,“ sagði hann.
Svo fór hann að rifja ferðina upp
og mér fannst engu líkara en hann
hefði verið þarna daginn áður!
Svona einstakt var minni hans.
Pétur hafði ákveðnar skoðanir
og fór ekki leynt með þær. Hann
var sérvitur maður, skarpleitur,
grannur og veðurbarinn. Aldrei
vildi hann bera á sig krem, ekki
einu sinni á jökli, fannst allt slíkt
hégómi. Allur útbúnaður hans var
orðinn gamall en vel með farinn.
Ég tengdist Pétri fjölskyldu-
böndum, en kona hans, Guðbjörg
Hjálmarsdóttir, Gulla, var móður-
systir mannsins míns. Í fjöskyldu-
boðum töluðum við alltaf um ferða-
lög. Pétur var sannur maður
óbyggðanna og átti drjúgan þátt í
að opna öðrum víðari sýn og leiðir
til fjallanna, jöklanna, fljótanna og
sandanna.
Nú er þessi höfðingi fallinn frá.
Við Gunnar sendum Hjálmari,
syni þeirra Gullu, innilegar sam-
úðarkveðjur. Blessuð sé minning
þeirra.
Gerður Steinþórsdóttir
Um miðja síðustu öld fór að
brydda á kletti upp úr Langjökli
austan Þursaborgar. Þessum
kletti gaf Haraldur Matthíasson
nafnið Péturshorn er hann ritaði
árbókina um Langjökul. Þetta var
til heiðurs mesta fjallamanni Ís-
lands, Pétri Þorleifssyni.
Það eru páskar 1965. Nokkrir
félagar úr Flugbjörgunarsveitinni
ætla að ganga á Öræfajökul undir
stjórn Magnúsar Hallgrímssonar,
sem nýlega er látinn. Með í för eru
tveir alvanir ferðamenn og annar
þeirra er Pétur Þorleifsson. Þarna
hófst vinátta sem hefur enst ævi-
langt. Gengið var frá flugvellinum
upp á jökulinn þar sem við hreppt-
um hið versta veður. Á páskadags-
morgun létti til og fórum við þá á
hnjúkinn. Pétur sagði mér oft að
þessi ferð hefði verið sú skemmti-
legasta sem hann fór. Eftir þessa
ferð gekk Pétur í Flugbjörgunar-
sveitina og fórum við ásamt fé-
lögum úr sveitinni í margar ferðir
á Langjökul og Vatnajökul. Við
Pétur keyptum ásamt þremur öðr-
um snjóbíl og voru á honum farnar
margar ævintýraferðir um jökla
og óbyggðir landsins. Er Pétur var
að safna efni í bók sína um göngur
á fjöll fór ég stundum með honum,
því Pétur vildi ganga allar þær
leiðir sem hann lýsti. Ég man eitt
sinn er við fórum frá Hveravöllum
á fjallið Krák norðan Langjökuls.
Þegar við stóðum efst á fjallinu og
skyggnið var frábært þuldi Pétur
nöfn á öllum fjöllum sem við sáum.
Hann var örnefnafróðasti maður
sem ég veit. Hann var oft kallaður
til Landmælinga til að lesa yfir.
Oft þurfti að leiðrétta, að hans
dómi, mig eða aðra; Hrafnfjörður,
ekki Hrafns, Móskarðahnjúkar,
ekki Móskarðs, Kolsmúli, ekki
Kollu. Skemmtilegust fannst mér
kenningin að kortamenn fyrri tíma
hefðu oft víxlað nöfnum og færði
Pétur landfræðileg rök því til
sönnunar.
Pétur fæddist í Reykjavík, en
nokkurra vikna gamall fór hann
með strandferðaskipi til Siglu-
fjarðar og á hestbaki yfir Skarðið
suður í Sléttuhlíð, þar sem hann
ólst upp. „Ég var heppinn að vera
hjá góðu fólki,“ sagði hann mér.
Skólaganga var lítil og fátækt.
Ungur var hann vetrarmaður í
Hvammi í Norðurárdal og síðan lá
leiðin til höfuðstaðarins. Ísland var
Pétri allt og það þekkti hann betur
en flestir. Til útlanda fór Pétur að-
eins er hann söng með Karlakór
Reykjavíkur. Ég var búinn að
þekkja Pétur í mörg ár þegar ég
vissi um hans fögru söngrödd og
harmónikukunnáttuna. Nú er
komið að lokum. Ísland hefur
misst sinn besta vin. Þegar ég er
að rita þessi fátæklegu orð berast
mér þau tíðindi að lífsförunautur
Péturs í sextíu ár hafi látist aðeins
tíu dögum á eftir honum, Gulla,
eins og hún var ávallt kölluð og
ferðaðist oft með honum. T.d.
gengu þau svokallaðan „Lauga-
veg“ um miðjan sjöunda áratug-
inn. Góð vinátta er einstök og ég
mun sakna Péturs mikið. Ég votta
Hjálmari einkasyni þeirra samúð
mína.
Jörundur S. Guðmundsson.
Það var komið að fyrirhuguðum
útfarardegi Péturs Þorleifssonar
þegar Guðbjörg Hjálmarsdóttir,
kona hans, lést. Svona eru tilvilj-
anir á mörkum lífs og dauða –
kannski engin tilviljun.
En Guðbjörg hefur væntanlega
ekki elt bónda sinn upp á þá
hundruð fjallstinda, sem hann
gekk á. Þeir voru víst á sjötta
hundrað á ríflega sex áratugum.
Sannkallaður fjallagarpur og
þurfti ekki kompás – hann var
bara innbyggður. Líklega þekkti
Guðbjörg Jóna Hjálmarsdótt-
ir og Pétur Sölvi Þorleifsson
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
KRISTVEIG ÁRNADÓTTIR
stöðvarstjóri,
lést mánudaginn 18. janúar á
Heilbrigðisstofnun Norðurlands á Húsavík.
Útförin fer fram frá Húsavíkurkirkju laugardaginn 30. janúar
klukkan 14. Sendum við starfsfólkinu á Hvammi sérstakar
þakkir fyrir góða umönnun.
Ómar Gunnarsson Árni Grétar Gunnarsson
Elvar Pálsson
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær amma, langamma, langalangamma,
tengdamamma og systir,
GUÐRÍÐUR MAGNÚSDÓTTIR,
lést á Hrafnistu í Reykjavík mánudaginn 11.
janúar. Útförin fer fram frá Grafarvogskirkju
mánudaginn 25. janúar klukkan 15.
Karen Rakel Óskarsdóttir Stefán Þór Helgason
Guðríður Svava Óskarsdóttir Halldór Benjamín Guðjónsson
Alvar Óskarsson Eydís Örk Sævarsdóttir
Edith Ósk Óskarsdóttir Kristinn Dan Guðmundsson
Kristín Eva Óskarsdóttir Ágúst Birgisson
Rebekka Alvarsdóttir
Elín Sigurbjörg Magnúsdóttir
barnabarnabörn og barnabarnabarnabörn